زنگ و صیقل و آینه تحلیل طنزهای مولانا در مثنوی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زنگ و صیقل و آینه تحلیل طنزهای مولانا در مثنوی''' تألیف محمدزمان چوبندیان، این کتاب؛ طنزها و هزل‌های شش دفتر مثنوی را به همان ترتیب دفاتر شش گانه استخراج و عیناً نقل کرده و در ذیل هر مورد تفسیرهایی نیز بر آن‌ها افزوده است. در تحلیل‌ها و تفسیرها عمدا از مآخذ و منابع حکایات سخن گفته و اغلب به تفاوت طنز و هزل و مرز میان آن دو اشاره نموده و همچنین اهداف و مقاصد مولانا را از بیان داستان‌های طنز و هزل تشریح کرده و در عین حال متذکّر شده است که این تحلیل‌ها نظر شخصی وی است و هیج اصراری بر صحت و قطعیت آن‌ها ندارد. در این اثر از منابع بسیاری استفاده نموده و خصوصاً از شرح جامع کریم زمانی و بحر در کوزۀ زرین کوب به عنوان دو بازوی این پژوهش نامبرده است.

نگارنده در پیش گفتار می‌نویسد در واپسین روزهایی که این نوشته به سامان می‌رسیده به کتاب تلخند

مهدی برهانی دست می‌یابد و آنچه او می‌خواسته آن را در تلخند یافت نموده و در نتیجه از چاپ کتاب خود منصرف شده است. اما به تشویق اهل نظر و دیگر به دلیل اینکه تلخند پیش از شرح جامع و بحر در کوزه نگارش شده، ولی این اثر مبتنی بر تحقیقات آن دو کتاب است سرانجام به چاپ این نوشتار اقدام می‌کند. در این پژوهش بیش از هفتاد حکایت طنز و هزل نقل و تفسیر شده و در پایان کتاب فهرست پنجاه منبع به عنوان مآخذ آمده است. <ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص220-221</ref>