پرش به محتوا

نمیری ماردینی، اسماعیل‌ بن‌ ابراهیم‌: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۷: خط ۴۷:
''' ابن‌ فَلّوس‌، ابوطاهر (ابوالفضل‌) شرف‌الدین‌ (شمس‌الدین‌) اسماعیل‌ بن‌ ابراهیم‌ بن‌ غازی‌ بن‌ محمد نمیری‌ (شیبانى‌) ماردینى، '''ریاضى‌دان‌، فقیه‌ و محدث‌ حنفى‌ مذهب‌ ایرانى‌الاصل‌‌.  
''' ابن‌ فَلّوس‌، ابوطاهر (ابوالفضل‌) شرف‌الدین‌ (شمس‌الدین‌) اسماعیل‌ بن‌ ابراهیم‌ بن‌ غازی‌ بن‌ محمد نمیری‌ (شیبانى‌) ماردینى، '''ریاضى‌دان‌، فقیه‌ و محدث‌ حنفى‌ مذهب‌ ایرانى‌الاصل‌‌.  


 
==ولادت==
==نسب، ولادت==


نیای‌ او غازی‌ ابن‌ محمد اصلاً اهل‌ شیراز بود و به‌ موصل‌ کوچید و سپس‌ در الرُّها منصب‌ قضا یافت‌. پسرش‌ ابراهیم‌ نیز در دمشق‌ نیابت‌ قضا داشت‌.  
نیای‌ او غازی‌ ابن‌ محمد اصلاً اهل‌ شیراز بود و به‌ موصل‌ کوچید و سپس‌ در الرُّها منصب‌ قضا یافت‌. پسرش‌ ابراهیم‌ نیز در دمشق‌ نیابت‌ قضا داشت‌.  


ابن‌ فلوس‌ در 544ق‌/1149م‌ در ماردین‌ زاده‌ شد. برخى‌ از نویسندگان‌ تولد او را در 593 یا 594ق‌ ذکر کرده‌اند که‌ به‌ نظر درست‌ نمى‌آید.
ابن‌ فلوس‌ در 544ق‌/1149م‌ در ماردین‌ زاده‌ شد. برخى‌ از نویسندگان‌ تولد او را در 593 یا 594ق‌ ذکر کرده‌اند که‌ به‌ نظر درست‌ نمى‌آید.


==تحصیلات، تدریس، مناصب==
==تحصیلات، تدریس، مناصب==
خط ۵۹: خط ۵۷:
به‌ هر حال‌ ابن‌ فلوس‌ در دمشق‌ به‌ تحصیل‌ علم‌ پرداخت‌.  
به‌ هر حال‌ ابن‌ فلوس‌ در دمشق‌ به‌ تحصیل‌ علم‌ پرداخت‌.  


فقه‌ را بر مذهب‌ حنفى‌ فراگرفت‌ و از اصحاب‌ ابوطاهر سلفى‌ و کسانى‌ چون‌ یوسف‌ بن‌ معالى‌ البزار (د 592ق‌) و هبه‌الله‌ بن‌ محمد شیرازی‌ (د 578ق‌) حدیث‌ شنید. بنابراین‌ پیداست‌ که‌ با توجه‌ به‌ سنوات‌ درگذشت‌ این‌ دو تن‌، سالهای‌ 593 یا 594 که‌ برای‌ تولد ابن‌ فلوس‌ ذکر کرده‌اند، نمى‌تواند درست‌ باشد.
فقه‌ را بر مذهب‌ حنفى‌ فراگرفت‌ و از اصحاب‌ [[ابوطاهر سلفى‌]] و کسانى‌ چون‌ یوسف‌ بن‌ معالى‌ البزار (د 592ق‌) و [[هبه‌الله‌ بن‌ محمد شیرازی‌]] (د 578ق‌) حدیث‌ شنید. بنابراین‌ پیداست‌ که‌ با توجه‌ به‌ سنوات‌ درگذشت‌ این‌ دو تن‌، سالهای‌ 593 یا 594 که‌ برای‌ تولد ابن‌ فلوس‌ ذکر کرده‌اند، نمى‌تواند درست‌ باشد.


ابن‌ فلوس‌ همچنین‌ مدتى‌ در مصر به‌ تحصیل‌ علوم‌ قرآن‌ و حدیث‌ مشغول‌ شد و در آن‌ علوم‌ دستى‌ قوی‌ یافت‌. از استادان‌ وی‌ در این‌ علوم‌، و نیز در طب‌ و منطق‌ و خاصه‌ ریاضیات‌ که‌ در آن‌ چیره‌دست‌ بود، آگاهى‌ نداریم‌، چنانکه‌ دانسته‌ نیست‌ در چه‌ زمانى‌ به‌ عنوان‌ قاضى‌ حنفى‌ به‌ نیابت‌ از قاضى‌ ابن‌ زکى‌ منصوب‌ شد.
ابن‌ فلوس‌ همچنین‌ مدتى‌ در مصر به‌ تحصیل‌ علوم‌ قرآن‌ و حدیث‌ مشغول‌ شد و در آن‌ علوم‌ دستى‌ قوی‌ یافت‌. از استادان‌ وی‌ در این‌ علوم‌، و نیز در طب‌ و منطق‌ و خاصه‌ ریاضیات‌ که‌ در آن‌ چیره‌دست‌ بود، آگاهى‌ نداریم‌، چنانکه‌ دانسته‌ نیست‌ در چه‌ زمانى‌ به‌ عنوان‌ قاضى‌ حنفى‌ به‌ نیابت‌ از قاضى‌ ابن‌ زکى‌ منصوب‌ شد.
خط ۷۴: خط ۷۲:
==شاگردان==
==شاگردان==


از نام‌ شاگردان‌ ابن‌ فلوس‌ اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌. ظاهراً یکى‌ از معروف‌ترین‌ آنها زین‌الدین‌ ابن‌ العتال‌ است‌ که‌ پس‌ از اخراج‌ وی‌ از مدرسه طرخانیه‌، از سوی‌ الملک‌ المعظم‌ به‌ جای‌ استاد، عهده‌دار مشاغل‌ او شد. کسانى‌ چون‌ زکى‌البرزالى‌، شهاب‌القوصى‌ و تاج‌العرب‌ دختر غیلان‌ از او روایت‌ کرده‌اند.
از نام‌ شاگردان‌ ابن‌ فلوس‌ اطلاع‌ چندانى‌ در دست‌ نیست‌. ظاهراً یکى‌ از معروف‌ترین‌ آنها [[زین‌الدین‌ ابن‌ العتال‌]] است‌ که‌ پس‌ از اخراج‌ وی‌ از مدرسه طرخانیه‌، از سوی‌ الملک‌ المعظم‌ به‌ جای‌ استاد، عهده‌دار مشاغل‌ او شد. کسانى‌ چون‌ زکى‌البرزالى‌، شهاب‌القوصى‌ و تاج‌العرب‌ دختر غیلان‌ از او روایت‌ کرده‌اند.




خط ۸۱: خط ۷۹:
با آنکه‌ ابن‌ فلوس‌ در فقه‌ و حدیث‌ نیز شهرت‌ داشت‌، ولى‌ عمده آثار او در ریاضیات‌ است‌، بدین‌ شرح‌:
با آنکه‌ ابن‌ فلوس‌ در فقه‌ و حدیث‌ نیز شهرت‌ داشت‌، ولى‌ عمده آثار او در ریاضیات‌ است‌، بدین‌ شرح‌:


1. ارشاد الحُسّاب‌ الى‌ المفتوح‌ من‌ علم‌ الحساب‌،
1.ارشاد الحُسّاب‌ الى‌ المفتوح‌ من‌ علم‌ الحساب‌،


که‌ در یک‌ مقدمه‌ و 5 باب‌ است‌ و در مکه‌ نوشته‌ شده‌ است‌. نسخه‌ای‌ از این‌ اثر در دارالکتب‌ قاهره‌ نگهداری‌ مى‌شود؛  
که‌ در یک‌ مقدمه‌ و 5 باب‌ است‌ و در مکه‌ نوشته‌ شده‌ است‌. نسخه‌ای‌ از این‌ اثر در دارالکتب‌ قاهره‌ نگهداری‌ مى‌شود؛