الطب النبوي المعروف بکتاب المنهج السوي و المنهل الروي في الطب النبوي: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الطب النبوي، المعروف بكتاب المنهج السوي و المنهل الروي في الطب النبوي'''، اثر جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی (متوفی 911ق)، کتابی است مشتمل بر احادیث وارده در طب.

سیوطی به رسم عادت خود در دیگر تألیفاتش، از تمامی کسانی که از آثارشان اقتباس کرده و بهره ‌برده، یاد نموده، سند احادیث را ذکر کرده است<ref>ر.ک: زهیربابا، محمد، ص117</ref>.

در باب چهارده که درباره داروها و غذاهای مفرد (ساده) است، آمده است: در پاره‌ای احادیث نبوی، به اسامی گیاهان خوراکی یا دارویی، اشاره شده است. سیوطی این احادیث را جمع‌آوری کرده، اسامی گیاهان و محصولات حیوانی دیگر که در طب عمومی کاربرد داشته است را بدان‌ها افزون کرده، آنها را به‌ترتیب حرف اولشان، قرار داده است. وی از تأثیرات دارویی هریک به‌اختصار سخن گفته است. اسامی برخی از آنها، بدین شرح است: اترج، اثمد، اهلیلج، ارز (برنج)، بنفسج، حبه سوداء (سیاه‌دانه)، حنا، خل (سرکه)، حمر، رمان (انار)، زبیب (کشمش)، زیت (روغن)، سفرجل (به)، سکر (شکر)، سنا، سنوت، سمسم (کنجد)، سمن، سواک، شحم (دنبه)، صبر (گیاه)، عسل، فاغیه، فستق (پسته)، لوز، قسط بجری (عود هندی)، قصب السکر (نی‌شکر)، کباث، کماه (دنبلان)، لبن<ref>ر.ک: همان</ref>.

در باب پانزدهم که درباره داروهای مرکب است، سیوطی از ابن قیم جوزی، روایت کرده است که گفته: از رهنمون‌های پیامبر(ص) خوددرمانی و سفارش آن به یاران و صحابه‌اش بود. نه ایشان و نه اصحاب، از داروهای ترکیبی (اقرباذین) استفاده نمی‌کردند، بلکه داروهای ساده مورد استفاده آنها بود. گاهی هم به داروهای مفرد به‌عنوان مکمل یا کاهش تلخی و حدت آن چیزی اضافه می‌کردند<ref>ر.ک: همان</ref>.

سیوطی در کتابش، سعی کرده است میان نگاشته‌های اطبای مشهور، همچون ارسطو و جالینوس (از یونانیان) و ابن سینا، ابن النفیس و عبداللطیف بغدادی (از مسلمانان) و نگاشته‌های پاره‌ای از مؤلفان در طب نبوی، به‌ویژه اباالحسن علی بن عبدالکریم طرخان حموی (650-730ق) و ابن قیم جوزیه (متوفی 750ق) همخوانی ایجاد کند؛ اما سیوطی هنگام بحث مداوا، صرفا به داروهای ساده بسنده کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

در باب شانزدهم، در بیان امراض مربوط به اعضای مرتبط، سیوطی از دلایل و عوارض پاره‌ای بیماری‌های معروف و انتشاریافته در زمان خود، سخن گفته است<ref>ر.ک: همان</ref>.