۱۰۱٬۱۹۰
ویرایش
ابن عثمان، محمد بن عبدالوهاب بن عثمان: تفاوت میان نسخه‌ها
ابن عثمان، محمد بن عبدالوهاب بن عثمان (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۰:۰۵
، ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
}} | }} | ||
''' | ''' اِبْن‌ِ عُثْمان، ابوعبدالله محمد بن عبدالوهاب بن عثمان مکناسى''' (د 1213ق/1799م)، نويسنده و دولتمرد در عصر 3 تن از پادشاهان مغرب. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
از تاريخ تولد او اطلاعى در دست نيست. ظاهراً در اواسط سده 12ق/18م در مکناس (واقع در مراکش) زاده شد. | از تاريخ تولد او اطلاعى در دست نيست. ظاهراً در اواسط سده 12ق/18م در مکناس (واقع در مراکش) زاده شد. | ||
==مناصب== | ==مناصب== | ||
| خط ۸۴: | خط ۷۶: | ||
ابن عثمان در سفرنامه‌اش احراز المعلى از تبادل اسيران ميان الجزاير و اسپانيا و نيز از ديدار با اسيران بازگشته الجزايری و نقش سلطان محمد در آزادی آنان و پولهايى که در اين راه صرف شده، به تفصيل سخن گفته است. او از عهده انجام مأموريت تازه نيز به خوبى برآمد. پس از بازگشت از اين مأموريت به زادگاهش رفت تا چندی به استراحت بپردازد. ابن عثمان پس از مدتى اقامت در مکناس به منصب وزارت خويش در کاخ سلطنتى فاس بازگشت. | ابن عثمان در سفرنامه‌اش احراز المعلى از تبادل اسيران ميان الجزاير و اسپانيا و نيز از ديدار با اسيران بازگشته الجزايری و نقش سلطان محمد در آزادی آنان و پولهايى که در اين راه صرف شده، به تفصيل سخن گفته است. او از عهده انجام مأموريت تازه نيز به خوبى برآمد. پس از بازگشت از اين مأموريت به زادگاهش رفت تا چندی به استراحت بپردازد. ابن عثمان پس از مدتى اقامت در مکناس به منصب وزارت خويش در کاخ سلطنتى فاس بازگشت. | ||
رجب 1203 سلطان محمد درگذشت و فرزندش يزيد که در تاريخ مراکش به سنگدلى و خشونت معروف است، به سلطنت رسيد. نقش و مسئوليت ابن عثمان در دوران کوتاه سلطنت وی چندان روشن نيست. | رجب 1203 سلطان محمد درگذشت و فرزندش يزيد که در تاريخ مراکش به سنگدلى و خشونت معروف است، به سلطنت رسيد. نقش و مسئوليت ابن عثمان در دوران کوتاه سلطنت وی چندان روشن نيست. | ||
از اسناد خزانه ملى مادريد، قسمت مربوط به روابط اسپانيا و مغرب که به وسيله «بالاو» انتشار يافته، چنين برمى‌آيد که چند ماه پس از آنکه يزيد به سلطنت رسيد، وی ابن عثمان را به عنوان سفير نزد کارلوس چهارم پادشاه اسپانيا فرستاد. | از اسناد خزانه ملى مادريد، قسمت مربوط به روابط اسپانيا و مغرب که به وسيله «بالاو» انتشار يافته، چنين برمى‌آيد که چند ماه پس از آنکه يزيد به سلطنت رسيد، وی ابن عثمان را به عنوان سفير نزد کارلوس چهارم پادشاه اسپانيا فرستاد. | ||
در اين ميان روابط مغرب و اسپانيا به تيرگى گراييد و يزيد، ابن عثمان را از سفارت برکنار کرد و در 1205ق/ 1791م پسر عم‌ّ خود على بن احمد بن ادريس را به جای او گماشت، اما اين عثمان اعتنايى نکرد و همچنان به حل مشکلات موجود بين دو دولت سرگرم بود و يزيد پس از 5 ماه بار ديگر او را به مقام خود بازگرداند. | در اين ميان روابط مغرب و اسپانيا به تيرگى گراييد و يزيد، ابن عثمان را از سفارت برکنار کرد و در 1205ق/ 1791م پسر عم‌ّ خود [[على بن احمد بن ادريس]] را به جای او گماشت، اما اين عثمان اعتنايى نکرد و همچنان به حل مشکلات موجود بين دو دولت سرگرم بود و يزيد پس از 5 ماه بار ديگر او را به مقام خود بازگرداند. | ||
ابن عثمان در اسپانيا ماند تا خبر مرگ يزيد را شنيد و به مغرب بازگشت و نزد سليمان، برادر و جانشين يزيد، اعتبار و احترام بسيار يافت. | ابن عثمان در اسپانيا ماند تا خبر مرگ يزيد را شنيد و به مغرب بازگشت و نزد سليمان، برادر و جانشين يزيد، اعتبار و احترام بسيار يافت. | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۰: | ||
به طور کلى در دوران قدرت ابن عثمان، روابط مغرب با اسپانيا و ديگر کشورهای اروپا بسيار خوب بود و او که طرفدار صلح و تفاهم در روابط ملل بود، کوشش فراوانى در جهت رفع مشکلات بين دولت مغرب و ديگر دولت‌ها داشت. در 1213ق پيمان صلح و تجارت و دريانوردی بين مغرب و اسپانيا به کوشش او امضا شد. | به طور کلى در دوران قدرت ابن عثمان، روابط مغرب با اسپانيا و ديگر کشورهای اروپا بسيار خوب بود و او که طرفدار صلح و تفاهم در روابط ملل بود، کوشش فراوانى در جهت رفع مشکلات بين دولت مغرب و ديگر دولت‌ها داشت. در 1213ق پيمان صلح و تجارت و دريانوردی بين مغرب و اسپانيا به کوشش او امضا شد. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۹۵: | ||
ابن عثمان آثار زيادی نوشته که بيشتر آن‌ها سفرنامه‌هايى مبنى بر گزارش سفرهای او به کشورهای مختلف است: | ابن عثمان آثار زيادی نوشته که بيشتر آن‌ها سفرنامه‌هايى مبنى بر گزارش سفرهای او به کشورهای مختلف است: | ||
1- کتاب الاکسير فى فکاک الاسير، | 1-کتاب الاکسير فى فکاک الاسير، | ||
که سفرنامه وی در نخستين دوره سفارت او به اسپانياست، در 1965م به کوشش محمد فاسى در رباط چاپ شده است. | که سفرنامه وی در نخستين دوره سفارت او به اسپانياست، در 1965م به کوشش محمد فاسى در رباط چاپ شده است. | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۱۸: | ||
دو سفرنامه ديگر از ابن عثمان باقى مانده که يکى: | دو سفرنامه ديگر از ابن عثمان باقى مانده که يکى: | ||
2- احراز المعلّى و الرقيب فى حج بيت‌الله الحرام و زياره القدس الشريف و التبرک بقبر الحبيب، | 2-احراز المعلّى و الرقيب فى حج بيت‌الله الحرام و زياره القدس الشريف و التبرک بقبر الحبيب، | ||
است، که سفرنامه وی به کشور عثمانى و مکه و فلسطين است و نسخه‌ای از آن در خزانه زيدانيه وجود دارد. | است، که سفرنامه وی به کشور عثمانى و مکه و فلسطين است و نسخه‌ای از آن در خزانه زيدانيه وجود دارد. | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۲۴: | ||
و ديگر: | و ديگر: | ||
3- | 3- البدر السافر فى افتکاک الاساری من يدالعدوّ الکافر، | ||
که نسخه‌ای از آن نيز در همانجا موجود است. | که نسخه‌ای از آن نيز در همانجا موجود است. | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۳۰: | ||
اثر ديگری با عنوان: | اثر ديگری با عنوان: | ||
4- | 4-منظومه فى المناسک، | ||
نيز به او منسوب است. | نيز به او منسوب است. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
ابن عثمان بر اثر ابتلا به بيماری وبا که در مغرب شيوع يافته بود، درگذشت<ref>يوسفى اشکوری، حسن، ج4، ص212-211</ref>. | ابن عثمان بر اثر ابتلا به بيماری وبا که در مغرب شيوع يافته بود، درگذشت<ref>يوسفى اشکوری، حسن، ج4، ص212-211</ref>. | ||
== پانویس== | == پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
يوسفى اشکوری، حسن، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | يوسفى اشکوری، حسن، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||