پرش به محتوا

ابن شهید، احمد بن‌ عبدالملک‌: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:
#رساله التوابع‌ و الزوابع(شجره الفکاهه)‌:
#رساله التوابع‌ و الزوابع(شجره الفکاهه)‌:
#:اما مهم‌ترین‌ بخش‌ از میراث‌ ادبی‌ ابن‌ شهید همانا نثر وی‌، خاصه‌ رساله التوابع‌ و الزوابع‌ است‌. نثر ابن‌ شهید را که‌ نثری‌ است‌ مسجع‌ و وصف‌ در آن‌ جایگاهی‌ ممتاز دارد، متأثر از نثر جاحظ و ابن‌ عمید و بدیع‌الزمان‌ (ه م‌ م‌) دانسته‌اند. شاید بتوان‌ گفت‌ که‌ در دوره «فتنه‌» نثر در اندلس‌ رونقی‌ خاص‌ یافت‌ و بر شعر پیشی‌ گرفت‌ و انبوهی‌ کتاب‌ در شرح‌ احوال‌ بزرگان‌، حاوی‌ خطبه‌‌ها و رساله‌‌ها و دیگر نوشته‌‌های‌ آنان‌ فراهم‌ آمد، اما می‌توان‌ گفت‌ که‌ اساس‌ این‌ مجموعه عظیم‌ را عشق‌ به‌ لفّاظی‌ و سجع‌پردازی‌ و تقلید بی‌حساب‌ از ادیبان‌ شرق‌ چنان‌ یکنواخت‌ ساخته‌ که‌ کمتر می‌توان‌ کسی‌ را صاحب‌ سبکی‌ خاص‌ معرفی‌ کرد.
#:اما مهم‌ترین‌ بخش‌ از میراث‌ ادبی‌ ابن‌ شهید همانا نثر وی‌، خاصه‌ رساله التوابع‌ و الزوابع‌ است‌. نثر ابن‌ شهید را که‌ نثری‌ است‌ مسجع‌ و وصف‌ در آن‌ جایگاهی‌ ممتاز دارد، متأثر از نثر جاحظ و ابن‌ عمید و بدیع‌الزمان‌ (ه م‌ م‌) دانسته‌اند. شاید بتوان‌ گفت‌ که‌ در دوره «فتنه‌» نثر در اندلس‌ رونقی‌ خاص‌ یافت‌ و بر شعر پیشی‌ گرفت‌ و انبوهی‌ کتاب‌ در شرح‌ احوال‌ بزرگان‌، حاوی‌ خطبه‌‌ها و رساله‌‌ها و دیگر نوشته‌‌های‌ آنان‌ فراهم‌ آمد، اما می‌توان‌ گفت‌ که‌ اساس‌ این‌ مجموعه عظیم‌ را عشق‌ به‌ لفّاظی‌ و سجع‌پردازی‌ و تقلید بی‌حساب‌ از ادیبان‌ شرق‌ چنان‌ یکنواخت‌ ساخته‌ که‌ کمتر می‌توان‌ کسی‌ را صاحب‌ سبکی‌ خاص‌ معرفی‌ کرد.
شیوه نگارش‌ ابن‌ شهید و همچنین‌ ابن‌ حزم‌ (در طوق‌ الحمامه) نیز در صنعت‌ گرایی‌، از آن‌ مجموعه‌ چندان‌ متفاوت‌ نیست‌، اما اهداف‌ و موضوع‌هایی‌ که‌ این‌ دو در آثار خویش‌ برگزیدند، موجب‌ خلق‌ دو اثر شد که‌ در ادبیات‌ عرب‌ کم‌نظیر است‌. ابن‌ شهید در رساله التوابع‌ و الزوابع‌ که‌ خود آن‌ را شجره الفکاهه نام‌ نهاده، به‌ جهان‌ ماوراء طبیعت‌ می‌رود و با جنیان‌ و شیاطین‌ ملاقات‌ می‌کند. به‌ درستی‌ نمی‌دانیم‌ که‌ وی‌ مضمون‌ روایت‌ خویش‌ را از کجا الهام‌ گرفته‌ است‌: از برخی‌ داستان‌‌های‌ مذهبی‌ که‌ در آن‌ روزگار میان‌ مردم‌ شایع‌ بوده‌ است‌ یا از «شیاطین‌ الشعراء» که‌ در ادب‌ عربی‌ خاصه‌ در میان‌ شاعران‌ جاهلی‌ شهرت‌ داشته‌ و یا از «مقامه ابلیسیه» بدیع‌ الزمان‌. هر چه‌ هست‌، رساله التوابع‌، از بدیع‌ترین‌ آثار نثر عربی‌ به‌ شمار رفته‌ است.
#:شیوه نگارش‌ ابن‌ شهید و همچنین‌ ابن‌ حزم‌ (در طوق‌ الحمامه) نیز در صنعت‌ گرایی‌، از آن‌ مجموعه‌ چندان‌ متفاوت‌ نیست‌، اما اهداف‌ و موضوع‌هایی‌ که‌ این‌ دو در آثار خویش‌ برگزیدند، موجب‌ خلق‌ دو اثر شد که‌ در ادبیات‌ عرب‌ کم‌نظیر است‌. ابن‌ شهید در رساله التوابع‌ و الزوابع‌ که‌ خود آن‌ را شجره الفکاهه نام‌ نهاده، به‌ جهان‌ ماوراء طبیعت‌ می‌رود و با جنیان‌ و شیاطین‌ ملاقات‌ می‌کند. به‌ درستی‌ نمی‌دانیم‌ که‌ وی‌ مضمون‌ روایت‌ خویش‌ را از کجا الهام‌ گرفته‌ است‌: از برخی‌ داستان‌‌های‌ مذهبی‌ که‌ در آن‌ روزگار میان‌ مردم‌ شایع‌ بوده‌ است‌ یا از «شیاطین‌ الشعراء» که‌ در ادب‌ عربی‌ خاصه‌ در میان‌ شاعران‌ جاهلی‌ شهرت‌ داشته‌ و یا از «مقامه ابلیسیه» بدیع‌ الزمان‌. هر چه‌ هست‌، رساله التوابع‌، از بدیع‌ترین‌ آثار نثر عربی‌ به‌ شمار رفته‌ است.
#:ابن‌ شهید رسایل‌ متعدد دیگری‌ نیز که‌ اغلب‌ طنزآمیز بود‌ه‌اند، تألیف‌ کرده‌ که‌ بخش‌هایی‌ از آن‌‌ها را ابن‌ بسام‌ نقل‌ کرده‌ است‌.
#:ابن‌ شهید رسایل‌ متعدد دیگری‌ نیز که‌ اغلب‌ طنزآمیز بود‌ه‌اند، تألیف‌ کرده‌ که‌ بخش‌هایی‌ از آن‌‌ها را ابن‌ بسام‌ نقل‌ کرده‌ است‌.
دو اثر دیگر نیز به‌ نام‌های:
دو اثر دیگر نیز به‌ نام‌های: