پرش به محتوا

پژوهش‌های حدیثی معاصر (یک‌صد‌ساله اخیر): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''پژوهش‌های حدیثی معاصر (یک‌صد‌ساله اخیر)''' اثر محمدحسن ربانی، پژوهشی است در بررسی نحوه ارائه پژوهش‌های حدیثی شیعه در یک‌صد‌ساله اخیر.
'''پژوهش‌های حدیثی معاصر (یک‌صد‌ساله اخیر)''' اثر [[ربانی، محمدحسن|محمدحسن ربانی]]، پژوهشی است در بررسی نحوه ارائه پژوهش‌های حدیثی شیعه در یک‌صد‌ساله اخیر.


در دوره معاصر، دانشمندان از جهات گوناگون به حدیث روی آورده و در برخی جهات بر قدما پیش‌گام بوده و در برخی زمینه‌ها، توقف کرده و حرکت چشمگیری نداشته‌اند. نویسنده فعالیت‌های حدیثی دوره معاصر را در یازده فصل زیر، فهرست کرده و به توضیح آن (معرفی اجمالی و مختصر دانشمندان و آثار آن‌ها در هر دوره)، پرداخته است:
در دوره معاصر، دانشمندان از جهات گوناگون به حدیث روی آورده و در برخی جهات بر قدما پیش‌گام بوده و در برخی زمینه‌ها، توقف کرده و حرکت چشمگیری نداشته‌اند. نویسنده فعالیت‌های حدیثی دوره معاصر را در یازده فصل زیر، فهرست کرده و به توضیح آن (معرفی اجمالی و مختصر دانشمندان و آثار آن‌ها در هر دوره)، پرداخته است:
# تدوین حدیث: نویسنده بیشترین تألیفات حدیثی در صدساله اخیر را در همین راستا دانسته و معتقد است آغازگر آن در دوره اخیر، میرزا حسین نوری (1322ق) بوده است. از جمله آثار این دوره، عبارت‌اند از «مستدرک وسائل‌الشیعه» میرزا حسین نوری و «سفینة البحار» شیخ عباس قمی<ref>متن کتاب،ص21- 86</ref>.
# تدوین حدیث: نویسنده بیشترین تألیفات حدیثی در صدساله اخیر را در همین راستا دانسته و معتقد است آغازگر آن در دوره اخیر، [[نوری، حسین بن محمدتقی|میرزا حسین نوری]] (متوفای1322ق) بوده است. از جمله آثار این دوره، عبارت‌اند از «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرک وسائل‌الشیعه]]» [[نوری، حسین بن محمدتقی|میرزا حسین نوری]] و «[[سفينة البحار و مدينة الحكم و الآثار مع تطبيق النصوص الواردة فيها علی بحار الأنوار|سفینة البحار]]» [[قمی، عباس|شیخ عباس قمی]]<ref>متن کتاب،ص21- 86</ref>.
# مسندنویسی: که قدیمی‌ترین روش حدیث بوده و در طول تاریخ حدیث، خصوصا حدیث نویسان اهل‌سنت و جماعت، این روش را مدنظر خود قرار داده و تألیفات گسترده‌ای را بر اساس شیوه مسند، تألیف کرده‌اند. «مسند الإمام الرضا(ع)» عزیزالله عطاردی و «مسند الإمام علی(ع)» سید حسن قبانچی، از جمله این تألیفات است<ref>همان،ص92- 108</ref>.
# مسندنویسی: که قدیمی‌ترین روش حدیث بوده و در طول تاریخ حدیث، خصوصا حدیث نویسان اهل‌سنت و جماعت، این روش را مدنظر خود قرار داده و تألیفات گسترده‌ای را بر اساس شیوه مسند، تألیف کرده‌اند. «[[مسند الإمام الرضا(ع)]]» [[عطاردی قوچانی، عزیزالله|عزیزالله عطاردی]] و «[[مسند الإمام علی(ع)]]» [[قبانچی، سید حسن|سید حسن قبانچی]]، از جمله این تألیفات است<ref>همان،ص92- 108</ref>.
# تلخیص‌نویسی: ازآنجایی‌که همگان توان مطالعه و دستیابی به موسوعه‌های بزرگ حدیث و توان استفاده از آن را ندارند، لذا برخی از نویسندگان، مجموعه‌های بزرگ را کوچک‌تر و در حجم کمتری ارائه داده تا قابل‌استفاده برای گروه دیگری هم باشد. از جمله این آثار، عبارت‌اند از: «مناهج الأبرار في تلخیص بحارالانوار» حسین درگاهی و «جواهر البحار» حبیب کاظمی<ref>همان،ص111- 144</ref>.
# تلخیص‌نویسی: ازآنجایی‌که همگان توان مطالعه و دستیابی به موسوعه‌های بزرگ حدیث و توان استفاده از آن را ندارند، لذا برخی از نویسندگان، مجموعه‌های بزرگ را کوچک‌تر و در حجم کمتری ارائه داده تا قابل‌استفاده برای گروه دیگری هم باشد. از جمله این آثار، عبارت‌اند از: «[[مناهج الأبرار في تلخیص بحارالانوار]]» [[حسین درگاهی]] و «[[جواهر البحار]]» [[حبیب کاظمی]]<ref>همان،ص111- 144</ref>.
# حدیث‌پژوهی: در این فصل، شخصیت‌هایی که در احیای حدیث و بررسی تحلیلی تاریخ و ویژگی‌های علوم حدیث، کاوشگری کرده‌اند، معرفی شده است مانند: علامه محمدتقی شوشتری و آیت‌الله محمد آصف محسنی<ref>همان،ص151- 169</ref>.
# حدیث‌پژوهی: در این فصل، شخصیت‌هایی که در احیای حدیث و بررسی تحلیلی تاریخ و ویژگی‌های علوم حدیث، کاوشگری کرده‌اند، معرفی شده است مانند: [[شوشتری، محمدتقی|علامه محمدتقی شوشتری]] و [[محسنی، محمدآصف|آیت‌الله محمد آصف محسنی]]<ref>همان،ص151- 169</ref>.
# احیای حدیث: در این فصل، درباره شخصیت‌هایی صحبت شده است که تا قبل از آنکه هنر تصحیح و نسخه‌شناسی و مقابله نسخه‌ها و انبارکردن تعبیرات نسخه‌های گوناگون در پاورقی کتاب‌ها را داشته باشند، به تصحیح متون روی آورده‌اند. سید جلال‌الدین محدث ارموی و علی‌اکبر غفاری، از جمله این بزرگان هستند<ref>همان،ص183- 211</ref>.
# احیای حدیث: در این فصل، درباره شخصیت‌هایی صحبت شده است که تا قبل از آنکه هنر تصحیح و نسخه‌شناسی و مقابله نسخه‌ها و انبارکردن تعبیرات نسخه‌های گوناگون در پاورقی کتاب‌ها را داشته باشند، به تصحیح متون روی آورده‌اند. [[محدث، سید جلال‌الدین|سید جلال‌الدین محدث ارموی]] و [[غفاری، علی‌اکبر|علی‌اکبر غفاری]]، از جمله این بزرگان هستند<ref>همان،ص183- 211</ref>.


مناقب‌نویسی<ref>همان،ص226</ref>، پژوهش در تاریخ حدیث<ref>همان،ص253</ref>، نوآوران پژوهش‌های حدیثی<ref>همان،ص270</ref>، معجم‌نگاری احادیث<ref>همان،ص280</ref>، نهج‌البلاغه پژوهان<ref>همان،ص283</ref>، پژوهش‌های تاریخی حدیث<ref>همان،ص292</ref>، پژوهشگران اسناد روایات<ref>همان،ص325</ref>، فوائدنویسی در رجال<ref>همان،ص355</ref> و رویکرد حدیثی قرآن گرایان، عنوان سایر فصل‌ها است.
مناقب‌نویسی<ref>همان،ص226</ref>، پژوهش در تاریخ حدیث<ref>همان،ص253</ref>، نوآوران پژوهش‌های حدیثی<ref>همان،ص270</ref>، معجم‌نگاری احادیث<ref>همان،ص280</ref>، نهج‌البلاغه پژوهان<ref>همان،ص283</ref>، پژوهش‌های تاریخی حدیث<ref>همان،ص292</ref>، پژوهشگران اسناد روایات<ref>همان،ص325</ref>، فوائدنویسی در رجال<ref>همان،ص355</ref> و رویکرد حدیثی قرآن گرایان، عنوان سایر فصل‌ها است.