پرش به محتوا

لطائف التفسیر (تفسیر درواجکی): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '( ' به '(')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''لطائف التفسیر (تفسیر درواجکی)''' اثر ابونصر احمد بن حسن بن سلیمان درواجکی، از تفاسیر کهن و ارزشمند قرآن کریم به زبان فارسی است که با تصحیح و تحقیق سعیده کمائی‌فرد منتشر شده است.
'''لطائف التفسیر (تفسیر درواجکی)''' اثر [[زاهد درواجکی، احمد بن حسن|ابونصر احمد بن حسن بن سلیمان درواجکی]]، از تفاسیر کهن و ارزشمند قرآن کریم به زبان فارسی است که با تصحیح و تحقیق [[ک‍م‍ائ‍ی‌ ف‍رد، س‍ع‍ی‍ده‌|سعیده کمائی‌فرد]] منتشر شده است.


تفسیر حاضر که به سال 519ق به رشته تحریر درآمده، از میراث‌های ارزشمند فرهنگ اسلامی و زبان و ادب پارسی است؛ و غنای زبانی حوزه آن، فرارود، به‌گونه‌ای است که قدیمی‌ترین نمونه‌های زبانی ادب پارسی را در برمی‌گیرد و زبان و سبک و قدمت این متن، هرکدام به‌تنهایی، عاملی است درخور برای جلب نظر پژوهشگران در حوزه‌های مطالعات تاریخ زبان پارسی<ref>مقدمه، صفحه دوازده- سیزده</ref>.
تفسیر حاضر که به سال 519ق به رشته تحریر درآمده، از میراث‌های ارزشمند فرهنگ اسلامی و زبان و ادب پارسی است؛ و غنای زبانی حوزه آن، فرارود، به‌گونه‌ای است که قدیمی‌ترین نمونه‌های زبانی ادب پارسی را در برمی‌گیرد و زبان و سبک و قدمت این متن، هرکدام به‌تنهایی، عاملی است درخور برای جلب نظر پژوهشگران در حوزه‌های مطالعات تاریخ زبان پارسی<ref>مقدمه، صفحه دوازده- سیزده</ref>.


این تفسیر، از نظر قدمت تاریخی، پس از ترجمه تفسیر طبری از «جامع‌البیان في تفسير القرآن» محمد بن جریر طبری، «تاج التراجم في تفسير قرآن للأعاجم» عمادالدین اسفراینی و تفسیر سورآبادی، چهارمین تفسیر کامل و جامع قرآن کریم است که تاکنون شناخته و شناسانده شده است<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>.
این تفسیر، از نظر قدمت تاریخی، پس از ترجمه [[جامع البيان في تفسير القرآن (تفسير الطبري)|تفسیر طبری]] از «[[جامع البيان في تفسير القرآن (تفسير الطبري)|جامع‌البیان في تفسير القرآن]]» [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|محمد بن جریر طبری]]، «[[تاج التراجم في تفسير القرآن للأعاجم|تاج التراجم في تفسير قرآن للأعاجم]]» [[اسفراینی، شهفور بن طاهر|عمادالدین اسفراینی]] و [[تفسیر سورآبادی]]، چهارمین تفسیر کامل و جامع قرآن کریم است که تاکنون شناخته و شناسانده شده است<ref>ر.ک: همان، صفحه سیزده</ref>.


ارزش این تفسیر، از چند وجه در خور بررسی است:
ارزش این تفسیر، از چند وجه در خور بررسی است:
خط ۳۸: خط ۳۸:
# شیوه تفسیر: علاوه بر روش دقیق و نظام‌مند و نیز شیوه پرسش و پاسخ مفسر، نکته دیگری که بر ارزش کار این مفسر می‌افزاید، احاطه علمی او بر مباحث لغوی و صرفی است که قرائت‌های مختلف برخی کلمات و جنبه‌های اشتقاقی آن‌ها را نیز شامل می‌شود و نیز آگاهی وی بر تأویل‌ها و وجوه مختلف اسعتمال لغات قرآنی که با نکته‌سنجی‌های دقیق مؤلف در جای‌جای تفسر مجال بروز می‌یابد و خواننده را با این اختلاف دیدگاه‌های آشنا می‌کند<ref>ر.ک: همان، صفحه چهارده- بیست و دو</ref>.
# شیوه تفسیر: علاوه بر روش دقیق و نظام‌مند و نیز شیوه پرسش و پاسخ مفسر، نکته دیگری که بر ارزش کار این مفسر می‌افزاید، احاطه علمی او بر مباحث لغوی و صرفی است که قرائت‌های مختلف برخی کلمات و جنبه‌های اشتقاقی آن‌ها را نیز شامل می‌شود و نیز آگاهی وی بر تأویل‌ها و وجوه مختلف اسعتمال لغات قرآنی که با نکته‌سنجی‌های دقیق مؤلف در جای‌جای تفسر مجال بروز می‌یابد و خواننده را با این اختلاف دیدگاه‌های آشنا می‌کند<ref>ر.ک: همان، صفحه چهارده- بیست و دو</ref>.


از دیگر امتیازات این تفسیر که بر ارزش آن می‌افزاید، نقل گفته‌ها و اعتقادات دانشمندان خراسان و ماوراءالنهر و دیگر مفسران و راویان ایرانی و غیرایرانی است که احیانا در دیگر تفسیرها بدین‌گونه که در تفسیر حاضر آمده است، سابقه ندارد. اگرچه مصنف در تفسیر خود، غالبا متکی به گفته‌های پیشینیان مانند حضرت علی(ع)، ابن عباس، مجاهد، قتاده، عبدالله مسعود، عبدالله بن مبارک، امام سجاد(ع)، حسن بصری، شعبی، ربیع، ضحاک، عکرمه، کلبی، سعید بن جبیر، سدی، عمران بن حصین و دیگران بوده است، در موارد بسیاری به گفته شیخ ابومنصور ماتریدی سمرقمندی و مفسر دیگری به نام قفال استناد کرده است و گذشته از این دو عالم، دانشمندان دیگر مانند محمد بن علی ترمذی، ابوبکر وراق ترمذی، ابوالقاسم حکیم، یحیی بن معاذ رازی، زر بن حبیش و دیگر دانشمندان را از نظر دور نداشته است و بدین وسیله، راهی برای بررسی و شناخت بزرگانی که سالک راه قرآن بوده و درباره مطالب قرآنی، اظهار نظرهایی کرده‌اند، گشوده است<ref>همان، صفحه بیست و سه</ref>.
از دیگر امتیازات این تفسیر که بر ارزش آن می‌افزاید، نقل گفته‌ها و اعتقادات دانشمندان خراسان و ماوراءالنهر و دیگر مفسران و راویان ایرانی و غیرایرانی است که احیانا در دیگر تفسیرها بدین‌گونه که در تفسیر حاضر آمده است، سابقه ندارد. اگرچه مصنف در تفسیر خود، غالبا متکی به گفته‌های پیشینیان مانند [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]]، [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]]، [[قرشی مخزومی، مجاهد بن جبر|مجاهد]]، قتاده، [[عبدالله مسعود]]، عبدالله بن مبارک، [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]، [[بصری، حسن|حسن بصری]]، شعبی، ربیع، ضحاک، عکرمه، کلبی، [[سعید بن جبیر]]، سدی، عمران بن حصین و دیگران بوده است، در موارد بسیاری به گفته شیخ [[ماتریدی، محمد بن محمد|ابومنصور ماتریدی سمرقندی]] و مفسر دیگری به نام قفال استناد کرده است و گذشته از این دو عالم، دانشمندان دیگر مانند محمد بن علی ترمذی، ابوبکر وراق ترمذی، ابوالقاسم حکیم، یحیی بن معاذ رازی، زر بن حبیش و دیگر دانشمندان را از نظر دور نداشته است و بدین وسیله، راهی برای بررسی و شناخت بزرگانی که سالک راه قرآن بوده و درباره مطالب قرآنی، اظهار نظرهایی کرده‌اند، گشوده است<ref>همان، صفحه بیست و سه</ref>.


==روش مفسر در ارائه تفسیر==
==روش مفسر در ارائه تفسیر==