الفكر السياسي عند ابن حزم و أبي حامد الغزالي: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مالدین' به 'م‌الدین'
جز (جایگزینی متن - ' الدین' به 'الدین')
جز (جایگزینی متن - 'مالدین' به 'م‌الدین')
 
خط ۵۷: خط ۵۷:
# نظام حکومتی و متعلقات به آن: [[ابن حزم، علی بن احمد|ابن حزم]] امامت عامه را فرض لازم دانسته و معتقد است تبعیت و انقیاد از امام عادل که اقامه کننده احکام الله است، واجب بوده و برای امت، تردید در اختیار امام، بیش از سه شب جایز نیست و کسی که سه شب بخوابد و بیعت امام بر گردنش نباشد، به مرگ جاهلیت مرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=66&viewType=pdf همان، ص66]</ref>. وی در این بخش، ضمن تفاوت قائل شدن میان شروط امامت عامه مسلمین (که از آن به خلافت تعبیر شده) و میان شروط امامت نماز و توضیح هریک<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=67&viewType=pdf همان، ص67]</ref>، به مباحثی همچون روش‌های انتخاب امام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=68&viewType=pdf همان، ص68]</ref>، هدف و وظایف حکومت اسلامی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=70&viewType=pdf همان، ص70]</ref>، شرایط و چگونگی تغییر امام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=72&viewType=pdf همان، ص72]</ref> و روابط بین‌الملل و چگونگی مناسبات میان دارالحرب و دارالعهد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=75&viewType=pdf همان، ص75]</ref> پرداخته است.
# نظام حکومتی و متعلقات به آن: [[ابن حزم، علی بن احمد|ابن حزم]] امامت عامه را فرض لازم دانسته و معتقد است تبعیت و انقیاد از امام عادل که اقامه کننده احکام الله است، واجب بوده و برای امت، تردید در اختیار امام، بیش از سه شب جایز نیست و کسی که سه شب بخوابد و بیعت امام بر گردنش نباشد، به مرگ جاهلیت مرده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=66&viewType=pdf همان، ص66]</ref>. وی در این بخش، ضمن تفاوت قائل شدن میان شروط امامت عامه مسلمین (که از آن به خلافت تعبیر شده) و میان شروط امامت نماز و توضیح هریک<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=67&viewType=pdf همان، ص67]</ref>، به مباحثی همچون روش‌های انتخاب امام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=68&viewType=pdf همان، ص68]</ref>، هدف و وظایف حکومت اسلامی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=70&viewType=pdf همان، ص70]</ref>، شرایط و چگونگی تغییر امام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=72&viewType=pdf همان، ص72]</ref> و روابط بین‌الملل و چگونگی مناسبات میان دارالحرب و دارالعهد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=75&viewType=pdf همان، ص75]</ref> پرداخته است.


در فصل دوم، به تفکرات سیاسی [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد محمد بن محمد بن احمد غزالی]] پرداخته شده است. ازاین‌رو، ابتدا شرح‌حال نسبتاً مختصری از وی، حاوی اطلاعاتی مانند: ولادت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=83&viewType=pdf همان، ص83]</ref>، خانواده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=88&viewType=pdf همان، ص88]</ref>، استادان <ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=89&viewType=pdf همان، ص89]</ref>، شاگردان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=90&viewType=pdf همان، ص90]</ref>، مصنفات و آثار در زمینه‌های مختلف مانند: تصوف و تربیت، اعتقادات، فقه، اصول، فلسفه و علم کلام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=92&viewType=pdf همان92- 94]</ref> در اختیار خواننده قرار گرفته و سپس، مفهوم سیاست در نزد ابوحامد، در خلال بررسی آثاری از وی، مانند: «[[التبر المسبوک في نصیحة الملوک]]»، «[[سر العالمین و کشف ما في الدارین]]»، «فضائح الباطنیة (المستظهري)» و کتاب «[[إحياء علوم الدين|إحیاء علومالدین]]» مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=95&viewType=pdf همان، ص95- 98]</ref>.
در فصل دوم، به تفکرات سیاسی [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد محمد بن محمد بن احمد غزالی]] پرداخته شده است. ازاین‌رو، ابتدا شرح‌حال نسبتاً مختصری از وی، حاوی اطلاعاتی مانند: ولادت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=83&viewType=pdf همان، ص83]</ref>، خانواده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=88&viewType=pdf همان، ص88]</ref>، استادان <ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=89&viewType=pdf همان، ص89]</ref>، شاگردان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=90&viewType=pdf همان، ص90]</ref>، مصنفات و آثار در زمینه‌های مختلف مانند: تصوف و تربیت، اعتقادات، فقه، اصول، فلسفه و علم کلام<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=92&viewType=pdf همان92- 94]</ref> در اختیار خواننده قرار گرفته و سپس، مفهوم سیاست در نزد ابوحامد، در خلال بررسی آثاری از وی، مانند: «[[التبر المسبوک في نصیحة الملوک]]»، «[[سر العالمین و کشف ما في الدارین]]»، «فضائح الباطنیة (المستظهري)» و کتاب «[[إحياء علوم الدين|إحیاء علوم‌الدین]]» مورد بحث و بررسی قرار گرفته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/25186/%D8%A7%D9%84%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A-%D8%B9%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D8%AD%D8%B2%D9%85-%D9%88-%D8%A3%D8%A8%D9%8A-%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%D9%8A?pageNumber=95&viewType=pdf همان، ص95- 98]</ref>.


در ادامه، به مؤلفه‌های مؤثر در شناخت تفکر سیاسی [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، پرداخته شده است که عبارتند از مبحث «سیاست» و «امامت»:
در ادامه، به مؤلفه‌های مؤثر در شناخت تفکر سیاسی [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، پرداخته شده است که عبارتند از مبحث «سیاست» و «امامت»: