رساله‌هاى خطى فقهى: تفاوت میان نسخه‌ها

رساله‌هاى خطى فقهى (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۰۰:۰۸

۱۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۲ مارس ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - 'مى‏' به 'مى‌‏'

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۱۶٬۸۶۴

ویرایش

@@ خط ۵۵: / خط ۵۵: @@
 # «سؤال و جواب فقهی»، از آثار [[قطب راوندی، سعید بن هبةالله|قطب راوندی]] به زبان فارسی و با تصحیح محمدامین خنجی است. او به چند پرسش درباره نماز، روزه، غسل، احکام دوره ظهور مهدی موعود(عج)، حکم تصریح به نام مبارک امام دوازدهم(عج) و زکات پاسخ داده است. قطب راوندی تصریح به اسم حضرت مهدی(عج) – که هم‌نام پیامبر(ص) است - را در زمان غیبت منهی‌عنه دانسته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص14</ref>.
 # «[[جواهر الفرائض]]»، از آثار [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] به زبان عربی درباره ارث و چگونگی تفکیک سهام ورثه است که به‌وسیله آقایان [[غفوری، خالد|شیخ خالد غفورى]] و شیخ کاظم فتلى‏ تصحیح شده است. نویسنده در مورد کیفیت تقسیم سهام ارث نوشته است که سهم‌های بیان‌شده در کتاب اللّه شش مقدار است: ثُلثان (دوسوم)، نصف (یک‌دوم)، ثُلث (یک‌سوم)، رُبع (یک‌چهارم)، سُدس (یک‌ششم) و ثُمن (یک‌هشتم)...<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>.
-# «ترجمه فارسى جواهر الفرائض در ارث»، نوشته [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسى‏]] و تحقیق [[غفوری، خالد|شیخ خالد غفورى]] و شیخ کاظم فتلى‏ و ترجمه و پانوشت [[شفیعی، محمدحسن|محمدحسن شفیعى شاهرودى]]‏ است. نمونه ادبیات و سبک ترجمه مترجم این است: این رساله دربردارنده اصول و قواعد کلّى ارث و مباحث جانبى آن می‌باشد که به‌اجمال ذکر شده، بر اساس باب‌ها گرد آمده و به‌دور از تکرار و اطناب است؛ به‌گونه‌‏اى که انسان مستعدّ و باهوش مى‏‌تواند از این قواعد کلّى، تفاصیل و حکم فروع را به‌آسانى به دست آورد...<ref>ر.ک: همان، ص69</ref>.
+# «ترجمه فارسى جواهر الفرائض در ارث»، نوشته [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسى‏]] و تحقیق [[غفوری، خالد|شیخ خالد غفورى]] و شیخ کاظم فتلى‏ و ترجمه و پانوشت [[شفیعی، محمدحسن|محمدحسن شفیعى شاهرودى]]‏ است. نمونه ادبیات و سبک ترجمه مترجم این است: این رساله دربردارنده اصول و قواعد کلّى ارث و مباحث جانبى آن می‌باشد که به‌اجمال ذکر شده، بر اساس باب‌ها گرد آمده و به‌دور از تکرار و اطناب است؛ به‌گونه‌‏اى که انسان مستعدّ و باهوش مى‌‏‌تواند از این قواعد کلّى، تفاصیل و حکم فروع را به‌آسانى به دست آورد...<ref>ر.ک: همان، ص69</ref>.
 # «رسالة الواجبات»، نخستین رساله عملیه فارسی نوشته ملا عبدالله شوشتری است. هرچند مشهور است که [[جامع عباسی]] نوشته [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهائی]]، اولین رساله عملیه فارسی است که در سال 1030ق، نوشته شده، ولی این شهرت صحیح نیست و ملا عبدالله شوشتری – از عالمان برجسته اصفهان - ‌در سال 1021ق، از دنیا رفته و در نتیجه این رساله پیش از [[جامع عباسی]] نوشته شده است<ref>ر.ک: همان، ص161</ref>.
 #: گفتنی است که در اثر حاضر، بخشی از این رساله (فقط احکام نماز جماعت و نماز جمعه) برای ارائه نمونه و آشنایی با نثر فارسی آن دوران آورده شده است.
@@ خط ۶۴: / خط ۶۴: @@
 # «أبواب الجنان»، نوشته [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|ملا محسن فیض کاشانی]]، به زبان فارسی و با تحقیق سید محسن فاطمی است. نویسنده در این رساله، فضیلت شب و روز جمعه و آداب و احکام آن را شرح داده و حکم نماز جمعه در عصر غیبت را بررسی کرده و سرانجام آن را بر اساس آیات و روایات پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) واجب عینی دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص387-398</ref>.
 # «رساله رضاعیه»، نوشته [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمدباقر مجلسی]]، به زبان فارسی است. در این رساله مختصر از جمله چنین آمده است: مواردى که زن بر شوهر حرام شود: اول: آنکه هرگاه برادر و یا خواهر خود را شیر دهد؛ دوم: آنکه زن، برادرزاده خود را شیر دهد؛ سیم: آنکه زن، خواهرزاده خود را شیر دهد؛ چهارم: آنکه زن، فرزندزاده خود را شیر دهد یا فرزندزاده زن شوهر خود را شیر دهد؛ پنجم: آنکه زن، عم یا عمه خود را شیر دهد<ref>ر.ک: همان، ص421</ref>.
-# «حدّ کرّ، کافور حنوط، فرسخ و صاع»، نوشته [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمدباقر مجلسی]] به زبان فارسی است. در این رساله مختصر از جمله چنین آمده است: در کمیت کر خلاف عظیمى است میان علما. اعتقاد اکثر علما آن است که هزارودویست رطل است، به رطل عراقى یا سه شبر و نیم طول در سه شبر و نیم عرض در سه شبر و نیم عمق است، که مجموع آن چهل و دو شبر و هفت ثُمن مى‌شود که تخمیناً هشتاد و سه من و نیم به وزن شاه و پنجاه و شش مثقال و ثمن صیرفى مى‏‌شود...<ref>ر.ک: همان، ص423-424</ref>.
+# «حدّ کرّ، کافور حنوط، فرسخ و صاع»، نوشته [[مجلسی، محمدباقر|علامه محمدباقر مجلسی]] به زبان فارسی است. در این رساله مختصر از جمله چنین آمده است: در کمیت کر خلاف عظیمى است میان علما. اعتقاد اکثر علما آن است که هزارودویست رطل است، به رطل عراقى یا سه شبر و نیم طول در سه شبر و نیم عرض در سه شبر و نیم عمق است، که مجموع آن چهل و دو شبر و هفت ثُمن مى‌شود که تخمیناً هشتاد و سه من و نیم به وزن شاه و پنجاه و شش مثقال و ثمن صیرفى مى‌‏‌شود...<ref>ر.ک: همان، ص423-424</ref>.
 # «نماز جمعه»، نوشته محمد بن حسن از فقهای ناشناخته قرن دوازدهم، به زبان فارسی با تحقیق زهرا رجایی موسوی است. نویسنده چنین نوشته است: هرچه مذکور شد از تحریض و ترغیب در ذکر خداى تعالى و تشنیع از تلهى و اعراض از آن و ترجیح لهو و تجارت بر آن، خصوصیت ندارد به نماز جمعه، بلکه هرچه ذکر بر او صادق است، داخل در ذکر کلّى است، مثل نماز در اوّل وقت کردن و نماز جماعت و قرآن خواندن و...<ref>ر.ک: همان، ص466</ref>.
 # «رساله رضاعیه»، نوشته [[خواجویی، اسماعیل بن محمدحسین|محمداسماعیل مازندرانی خواجویی]] با تحقیق [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجایی]] است. او چنین نوشته است: در شرع اسلام به‌حسب نسب، خداى تعالى هفت زن را حرام کرد: مادر و دختر و خواهر و عمّه و خاله و دختر برادر و دختر خواهر... و به‌حسب رضاع دو زن را: مادر رضاعى و خواهر رضاعى و...<ref>ر.ک: همان، ص468</ref>.
 # «رساله أجوبة مسائل میرزا محمدحفیظ»، نوشته [[خواجویی، اسماعیل بن محمدحسین|محمداسماعیل مازندرانی خواجویی]] با تحقیق [[رجایی، سید مهدی|سید مهدی رجایی]] است. او چنین نوشته است: استغفار بعد از تسبیحات و کذلک قرائت سوره بعد از حمد و تسلیم آخر نماز واجب نیست، ولیکن احتیاط در قرائت سوره کامله و تسلیم است.<ref>ر.ک: همان، ص475</ref>.
-# «البرهان المؤسّس لتحقيق أنّ المتنجس لا ينجس»، نوشته سید عبدالکریم موسوی جزایری، به زبان عربی با تحقیق حمید رسولیان و همراه با ترجمه فارسی است. نویسنده با بیان اینکه نجاست از متنجس سرایت نمی‌کند،‏ تأکید کرده است: دلایل ما عبارت است از: الف)- أصالة الطهارة در ملاقات‌کننده با متنجس، به دلیل «كل شي‏ء طاهر حتى تعلم أنه قذر». علاوه بر اینکه ما براى اثبات ادعاى خود نیازى به دلیل نداریم؛ زیرا دلیلى بر وجوب تطهیر نداریم و این دلالت بر عدم وجوب مى‏‌نماید؛ ب)- اخبار...<ref>ر.ک: همان، ص499</ref>.
+# «البرهان المؤسّس لتحقيق أنّ المتنجس لا ينجس»، نوشته سید عبدالکریم موسوی جزایری، به زبان عربی با تحقیق حمید رسولیان و همراه با ترجمه فارسی است. نویسنده با بیان اینکه نجاست از متنجس سرایت نمی‌کند،‏ تأکید کرده است: دلایل ما عبارت است از: الف)- أصالة الطهارة در ملاقات‌کننده با متنجس، به دلیل «كل شي‏ء طاهر حتى تعلم أنه قذر». علاوه بر اینکه ما براى اثبات ادعاى خود نیازى به دلیل نداریم؛ زیرا دلیلى بر وجوب تطهیر نداریم و این دلالت بر عدم وجوب مى‌‏‌نماید؛ ب)- اخبار...<ref>ر.ک: همان، ص499</ref>.
-# «رسالة في حکم شیربها»، نوشته [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|میرزا ابوالقاسم قمی]] (صاحب [[قوانين الأصول (طبع قديم)|قوانین]])، به زبان عربی و با تحقیق سیدحسن فاطمی است. یکى از رسم‌هاى ایرانیان، قراردادن چیزى براى خانواده دختر هنگام ازدواج است که به آن «شیربها» گفته مى‏‌شود... نویسنده در این رساله فرض‌هاى قابل تصوّر را مورد بررسى دقیق قرار داده و گرفتن شیربها را در مواردى حلال و در مواردى حرام شمرده و در موارد جایز، گاه پرداخت آن را لازم و گاه غیر لازم دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص503-504</ref>.
+# «رسالة في حکم شیربها»، نوشته [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|میرزا ابوالقاسم قمی]] (صاحب [[قوانين الأصول (طبع قديم)|قوانین]])، به زبان عربی و با تحقیق سیدحسن فاطمی است. یکى از رسم‌هاى ایرانیان، قراردادن چیزى براى خانواده دختر هنگام ازدواج است که به آن «شیربها» گفته مى‌‏‌شود... نویسنده در این رساله فرض‌هاى قابل تصوّر را مورد بررسى دقیق قرار داده و گرفتن شیربها را در مواردى حلال و در مواردى حرام شمرده و در موارد جایز، گاه پرداخت آن را لازم و گاه غیر لازم دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص503-504</ref>.
 # «حکم متاع البيت في صورة التنازع»، نوشته [[میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن|میرزا ابوالقاسم قمی]] (صاحب [[قوانين الأصول (طبع قديم)|قوانین]])، به زبان عربی و با تحقیق سیدحسن فاطمی است. این رساله درباره حکم فقهی این مسئله فرعی است که اگر زن و شوهر یا وارثان آنها یا یکی از زن یا شوهر با وارثان همسر خود در ملکیت اشیای موجود در خانه اختلاف کنند و هیچ‌کدام بینه نداشته باشند، حکمش چیست؟ نویسنده، روایات را نقل کرده و بعد به بررسی اقوال پرداخته و نظرش را بیان کرده و در پایان افزوده است که این مسئله از مشکلات است، پس احتیاط ترک نشود<ref>ر.ک: همان، ص511-529</ref>.
 # «رساله جهادیه»، نوشته [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|میرزا ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی]] – وزیر ادیب اوایل قاجاریه – با ‌تحقیق [[حسینی جلالی، محمدجواد|سید محمدجواد حسینی جلالی]] است. البته قائم‌مقام فراهانی فقیه نبوده، ولی با فقه آشنایی داشته و توانسته به‌خوبی مباحث مربوط به جهاد دفاعی در زمان غیبت و جهاد دعوتی که مشروط به حضور امام معصوم(ع) یا نایب خاص اوست را از کلمات فقیهان جمع کند<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص8</ref>.