پرش به محتوا

أخبار الزمان و من أباده الحدثان و عجائب البلدان و الغامر بالماء و العمران: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
}}
}}


''' اخبار الزمان'''  با نام کامل «أخبار الزمان و من أبادة الحدثان و عجائب البلدان و الغامر بالماء و العمران» یا «...الحدثان من الامم الماضیة و الجیال و الممالک الدائرة» اثر مورخ کبیر ابوالحسن علی بن حسین مسعودی (متوفی 346ق). اصل کتاب مفقود شده و کتاب حاضر منسوب به مسعودی است.
''' اخبار الزمان'''  با نام کامل «أخبار الزمان و من أبادة الحدثان و عجائب البلدان و الغامر بالماء و العمران» یا «...الحدثان من الامم الماضیة و الجیال و الممالک الدائرة» اثر مورخ کبیر [[مسعودی، علی بن حسین|ابوالحسن علی بن حسین مسعودی]] (متوفی 346ق). اصل کتاب مفقود شده و کتاب حاضر منسوب به [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]] است.


اخبار الزمان اولین و بزرگ‌ترین کتاب مسعودی در تاریخ است. بیشتر مورخان قدیم که از مسعودی سخن گفته‌اند، اخبار الزمان او را از آثار مهم او برشمرده‌اند، ولی در زمان حاضر پاره‌ای مورخین و فهرست‌نگاران از جمله جرجی زیدان، یوسف الیان سرکیس، شیخ آقابزرگ، کارل بروکلمان و... از آن کتاب یاد کرده‌اند. دانشمندان یادشده گمان برده‌اند نسخه‌‌ای که در سال 1938م به چاپ رسیده (نسخه حاضر) همان کتاب اصلی و یا بخش اول آن است. اما ظاهراً کتاب اخبار الزمان اصلی به شکل کامل آن در 20 مجلد در جامع ایاصوفیا در قسطنطنیه موجود بوده و تاکنون مفقود مانده است.<ref>ر.ک: حمود، هادی حسین، ص 87</ref>‏ البته عبدالله صاوی معتقد است که خود مسعودی کتاب را خلاصه کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه د</ref>‏.
اخبار الزمان اولین و بزرگ‌ترین کتاب [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]] در تاریخ است. بیشتر مورخان قدیم که از [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]] سخن گفته‌اند، اخبار الزمان او را از آثار مهم او برشمرده‌اند، ولی در زمان حاضر پاره‌ای مورخین و فهرست‌نگاران از جمله [[زیدان، جرجی|جرجی زیدان]]، [[سرکیس، یوسف الیان|یوسف الیان سرکیس]]، [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|شیخ آقابزرگ]]، [[بروکلمان، کارل|کارل بروکلمان]] و... از آن کتاب یاد کرده‌اند. دانشمندان یادشده گمان برده‌اند نسخه‌‌ای که در سال 1938م به چاپ رسیده (نسخه حاضر) همان کتاب اصلی و یا بخش اول آن است. اما ظاهراً کتاب اخبار الزمان اصلی به شکل کامل آن در 20 مجلد در جامع ایاصوفیا در قسطنطنیه موجود بوده و تاکنون مفقود مانده است.<ref>ر.ک: حمود، هادی حسین، ص 87</ref>‏ البته [[عبدالله صاوی]] معتقد است که خود [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]] کتاب را خلاصه کرده است<ref>ر.ک: مقدمه، صفحه د</ref>‏.


اهمیت این کتاب بدین جهت است که مسعودی در «مروج‌الذهب» و «التنبیه و الاشراف» فراوان این کتاب را ستوده و به آن ارجاع داده است.<ref>ر.ک: همان</ref>‏
اهمیت این کتاب بدین جهت است که [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی]] در «[[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج‌الذهب]]» و «[[التنبيه و الإشراف|التنبیه و الاشراف]]» فراوان این کتاب را ستوده و به آن ارجاع داده است.<ref>ر.ک: همان</ref>‏
مشروح‌ترین وصف‌ اخبار الزمان حقیقی را مسعودی‌ در مروج‌الذهب بـه‌ دسـت داده و گفته است که او‌ در‌ این کتاب از این‌ها سخن گفته:«...شکل زمین، شهرها و عـجائب آن، دریـاها‌، بیابان‌ها‌، کوه‌ها، رودها، معادن بدیع، انواع چشمه‌ها‌، اخبار جنگل‌ها، جزیره‌ها، دریاچه‌ها‌، اخبار‌ ابنیه بزرگ، ساختمان‌های مـشرف، ذکـر‌ شأن‌ مبدأ آفرینش، اصل نژادها، اختلاف وطن‌ها، رودهای تبدیل شده به دریـا، دریـاهایی که‌ خشک‌ شده‌اند، خشکی‌هایی که به‌مرور ایـام‌ دریـا‌ شده‌اند... دلیل فلکی‌ و طبیعی‌ آن، تقسیم اقالیم بر اساس ویـژگی‌ ستاره‌ها، محدوده نواحی و مناطق، تفاوت مردمان قدیم، اختلاف اینان در مورد آغاز تاریخ، اوضـاع‌ هـند‌ و انواع ملحدان و سخن دین‌داران در مـورد‌ ایـنان‌، اخبار پادشـاهان‌ گـذشته‌ و امـت‌های‌ حاضر و قرون گذشته... اخبار‌ پیامبران، رسـولان و رسـالت پیامبر(ص)تا سال 332 هـ یعنی خلافت المتقی اللّه عباسی»‌<ref>ر.ک: حمود، هادی حسین، ص 87</ref>‏


از مقایسه مطالب و لحن آن با آثار دیگر مسعودی تفاوت زیادی دیده می‌شود: بسیاری از مندرجات آن خرافی و افسانه است. برخلاف مروج‌الذهب و التنبیه و الاشراف که این‌گونه مطالب در آنها کمتر دیده می‌شود.<ref>ر.ک: فهیمی، علی‌اصغر؛ ص345</ref>‏
مشروح‌ترین وصف‌ اخبار الزمان حقیقی را [[مسعودی، علی بن حسین|مسعودی‌]] در [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج‌ الذهب]] بـه‌ دسـت داده و گفته است که او‌ در‌ این کتاب از این‌ها سخن گفته:«...شکل زمین، شهرها و عـجائب آن، دریـاها‌، بیابان‌ها‌، کوه‌ها، رودها، معادن بدیع، انواع چشمه‌ها‌، اخبار جنگل‌ها، جزیره‌ها، دریاچه‌ها‌، اخبار‌ ابنیه بزرگ، ساختمان‌های مـشرف، ذکـر‌ شأن‌ مبدأ آفرینش، اصل نژادها، اختلاف وطن‌ها، رودهای تبدیل شده به دریـا، دریـاهایی که‌ خشک‌ شده‌اند، خشکی‌هایی که به‌مرور ایـام‌ دریـا‌ شده‌اند... دلیل فلکی‌ و طبیعی‌ آن، تقسیم اقالیم بر اساس ویـژگی‌ ستاره‌ها، محدوده نواحی و مناطق، تفاوت مردمان قدیم، اختلاف اینان در مورد آغاز تاریخ، اوضـاع‌ هـند‌ و انواع ملحدان و سخن دین‌داران در مـورد‌ ایـنان‌، اخبار پادشـاهان‌ گـذشته‌ و امـت‌های‌ حاضر و قرون گذشته... اخبار‌ پیامبران، رسـولان و رسـالت پیامبر(ص)تا سال 332 هـ یعنی خلافت المتقی اللّه عباسی»‌<ref>ر.ک: حمود، هادی حسین، ص 87</ref>‏
 
از مقایسه مطالب و لحن آن با آثار دیگر مسعودی تفاوت زیادی دیده می‌شود: بسیاری از مندرجات آن خرافی و افسانه است. برخلاف [[مروج الذهب و معادن الجوهر|مروج‌الذهب]] و [[التنبيه و الإشراف|التنبیه و الاشراف]] که این‌گونه مطالب در آنها کمتر دیده می‌شود.<ref>ر.ک: فهیمی، علی‌اصغر؛ ص345</ref>‏


==پانویس ==
==پانویس ==