۱۰۶٬۲۷۵
ویرایش
تاریخ مردمان عرب (ترجمه فرید جواهر کلام): تفاوت میان نسخه‌ها
تاریخ مردمان عرب (ترجمه فرید جواهر کلام) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۶
، ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'ابن‌ب' به 'ابن ب'
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ب' به 'ابن ب') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
درآمد طولانى كتاب به سرگذشت ظهور اسلام و شكل‌گيرى آن مى‌پردازد. دعوى نویسنده اين است كه تمدن‌سازى بر پايه اسلام تا سده پنجم هجرى آغاز نشده بود. بخش نخست آن شكل‌گيرى و صيقل خوردن «عصبيت» عربان را با اسلام برمى‌رسد. نویسنده در اين بخش چنين مى‌پرسد: «جهان اسلام چگونه ساخته شد؟» آن‌گاه به سده هفتم ميلادى؛ يعنى هنگامه بعثت پيامبر(ص) مى‌رود و ماجراها را تا سه سده بعد دنبال مى‌كند. حاكميت و جامعه در اين سه دهه بر پايه آموزه‌هاى اسلامى شكل گرفت و از اين‌رو، به‌سادگى در سده‌هاى نهم و دهم از پديده «جهان اسلام» مى‌توان سخن گفت. اين جهان ويژه چارچوب آموزه‌هاى پيامبر(ص) جاى داشت و چنين مى‌پنداشت كه در همه عرصه‌هاى زندگى تأثير مى‌گذارد؛ زيرا اسلام به مؤمنان هويتى مى‌بخشيد كه موجب تعريف شدن آنان در برابر ديگران مى‌شد و آنان همچون ديگر انسان‌ها در سطح‌هاى گوناگون زندگى حاضر بودند. چگونگى شكل‌گيرى مرزهاى اين جامعه نوپديد (جهان فكرى اسلام) در واپسين گفتار اين بخش پاسخ مى‌يابد. | درآمد طولانى كتاب به سرگذشت ظهور اسلام و شكل‌گيرى آن مى‌پردازد. دعوى نویسنده اين است كه تمدن‌سازى بر پايه اسلام تا سده پنجم هجرى آغاز نشده بود. بخش نخست آن شكل‌گيرى و صيقل خوردن «عصبيت» عربان را با اسلام برمى‌رسد. نویسنده در اين بخش چنين مى‌پرسد: «جهان اسلام چگونه ساخته شد؟» آن‌گاه به سده هفتم ميلادى؛ يعنى هنگامه بعثت پيامبر(ص) مى‌رود و ماجراها را تا سه سده بعد دنبال مى‌كند. حاكميت و جامعه در اين سه دهه بر پايه آموزه‌هاى اسلامى شكل گرفت و از اين‌رو، به‌سادگى در سده‌هاى نهم و دهم از پديده «جهان اسلام» مى‌توان سخن گفت. اين جهان ويژه چارچوب آموزه‌هاى پيامبر(ص) جاى داشت و چنين مى‌پنداشت كه در همه عرصه‌هاى زندگى تأثير مى‌گذارد؛ زيرا اسلام به مؤمنان هويتى مى‌بخشيد كه موجب تعريف شدن آنان در برابر ديگران مى‌شد و آنان همچون ديگر انسان‌ها در سطح‌هاى گوناگون زندگى حاضر بودند. چگونگى شكل‌گيرى مرزهاى اين جامعه نوپديد (جهان فكرى اسلام) در واپسين گفتار اين بخش پاسخ مى‌يابد. | ||
درون‌مايه بخش دوم كتاب، سرگذشت پنج سده تحول در جهان اسلام و گزارش روند تمدن‌سازى آن از ظرافت‌هاى گذشت عمر در شهرها تا موسيقى است و نشان مى‌دهد كه چگونه مرزهاى زمينى از آناتولى تا هندوستان كشيده شد و مرزهاى فرهنگى در بالاترين سطح انديشه جاى گرفت؛ چنان‌كه حمله مغولان نيز نتوانست اين يك‌پارچگى فرهنگى را در هم كوبد، بلكه تنها به يك‌پارچگى سياسى مسلمانان آسيب رساند. اين نيروى فرهنگى موجب شد كه امپراطورى‌هاى تازه‌اى مانند عثمانى پديد آيند. نویسنده باور دارد كه يك‌پارچگى فرهنگى مسلمانان به نيكى در اثر مهم [[ابن بطوطه، محمد بن عبدالله| | درون‌مايه بخش دوم كتاب، سرگذشت پنج سده تحول در جهان اسلام و گزارش روند تمدن‌سازى آن از ظرافت‌هاى گذشت عمر در شهرها تا موسيقى است و نشان مى‌دهد كه چگونه مرزهاى زمينى از آناتولى تا هندوستان كشيده شد و مرزهاى فرهنگى در بالاترين سطح انديشه جاى گرفت؛ چنان‌كه حمله مغولان نيز نتوانست اين يك‌پارچگى فرهنگى را در هم كوبد، بلكه تنها به يك‌پارچگى سياسى مسلمانان آسيب رساند. اين نيروى فرهنگى موجب شد كه امپراطورى‌هاى تازه‌اى مانند عثمانى پديد آيند. نویسنده باور دارد كه يك‌پارچگى فرهنگى مسلمانان به نيكى در اثر مهم [[ابن بطوطه، محمد بن عبدالله|ابن بطوطه]] بازتابيده است. | ||
بخش سوم به‌ويژه به امپراطورى عثمانى مى‌پردازد. درست اين بود كه امپراطورى‌هاى ديگر نيز مانند صفوى، ازبك و گوركانى در اين بخش ياد مى‌شدند؛ اما نویسنده تنها به تاريخ مردمان عرب مى‌پردازد. او امپراطورى عثمانى را دولتى اروپايى، آسيايى و آفريقايى با منافع حياتى و دشمنانى در هر سه قاره مى‌دانست كه مى‌بايست با آنها روياروى مى‌شد. اين ويژگى، هم ضعف بود هم قدرت؛ زيرا دولت عثمانى تا آن هنگام كه توليد اقتصادى، محلى و جهانى، كشاورزى بود، در اوج قدرت به سر مى‌برد؛ اما هنگامى كه توليد از كشاورزى به صنعت روى آورد، عثمانى نتوانست خود را با دگرگونى‌هاى تازه سازگار كند و به بيمار اروپا و جهان بدل شد. | بخش سوم به‌ويژه به امپراطورى عثمانى مى‌پردازد. درست اين بود كه امپراطورى‌هاى ديگر نيز مانند صفوى، ازبك و گوركانى در اين بخش ياد مى‌شدند؛ اما نویسنده تنها به تاريخ مردمان عرب مى‌پردازد. او امپراطورى عثمانى را دولتى اروپايى، آسيايى و آفريقايى با منافع حياتى و دشمنانى در هر سه قاره مى‌دانست كه مى‌بايست با آنها روياروى مى‌شد. اين ويژگى، هم ضعف بود هم قدرت؛ زيرا دولت عثمانى تا آن هنگام كه توليد اقتصادى، محلى و جهانى، كشاورزى بود، در اوج قدرت به سر مى‌برد؛ اما هنگامى كه توليد از كشاورزى به صنعت روى آورد، عثمانى نتوانست خود را با دگرگونى‌هاى تازه سازگار كند و به بيمار اروپا و جهان بدل شد. | ||