احوال و سخنان خواجه عبيدالله احرار: تفاوت میان نسخه‌ها

'''احوال و سخنان خواجه عبيد الله احرار'''، گفتارهای عبيد الله احرار (895-806ق) از بزرگان مشایخ نقشبندیه است که آن‌ها را عارف نوشاهی (متولد 1334ش)، نویسنده، ایران‌شناس و نسخه‌شناس پاکستانی در چهار رساله عرضه کرده، تصحیح‌شان نموده و برایشان مقدمه‌ و پاورقی نوشته است.‌  

در این اثر، ملفوظات احرار با دو تحریر و تدوین فراهم آمده است، نخستین تحریر از آنِ میرعبدالأول نیشابوری(متوفای 905ق) با 742 بند و دومین تحریر از آنِ ملامحمد امین کرکی با 163بند است. این تحریر اخیر به اضافۀ «رقعات احرار» با 42 نامه، به تدوین نوشاهی است و «خوارق عادات احرار» با 217 بند، به گردآوری و تدوین «مولانا شیخ» (یکی از مریدان خواجه عبیدالله) است. مجموعۀ این سه رساله، بخش پیوست‌های کتاب را تشکیل می‌دهند و جملگی، به غنای اثر و فراهم‌آمدن مجموعه‌ای کامل در بارۀ نامورترین حلقه سلسله نقشبندیه کمک کرده‌اند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص141و497و541و573</ref>

نوشاهی ملفوظات احرار را گنجینه‌ای از نکته‌های عرفانی، اجتماعی، تاریخی و فرهنگی برمی‌شمرد که تعلیمات طریقه نقشبندیه را -که فقط با یک واسطه از بنیانگذار طریقه، یعنی خواجه بهاءالدین نقشبند، به احرار رسیده بوده است- به آیندگان می‌رساند.<ref>ر.ک: پیش‌سخن محقق، ص2</ref>او از مابقیِ شش کتاب، «ملفوظات احرار» را که میرعبدالأول نیشابوری(متوفی 905ق) تحریر و تدوین کرده است، برای تصحیح برگزیده است.<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>

نوشاهی وقایع زندگانی خواجه احرار و آثار او را، با بهره‌گیری از منبع‌ها و مأخذهای گوناگون، در مقدمه‌ای مبسوط نوشته است. تعلیقه‌های مصحح با تکیه بر منابع مهم و فراوانی نگاشته شده و به همراه فهرستی از تفاوت میان نسخه‌ها، در پایان هر بخش از کتاب (به جز رقعات احرار) آمده است. بخش اصلی کتاب، فهرست‌های چندگونه و متناسب با موضوعات را دربردارد؛ فهرست معارف و دین، مفاهیم تصوف و نظام خانقاه، ابزارها و اصطلاح‌های موسیقی، اصطلاح‌ها و مقادیر مالی، جانوران و پرندگان، خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها، پوشیدنی‌ها و آرایش‌ها، آزارها (بیماری‌ها و دردها) و ... در کتاب درج شده‌اند.<ref>ر.ک: باهر، محمد، ص108</ref>  

متن این اثر از لغزش‌هایی در ثبت درست واژه‌ها و یا در ترجمه و اعراب‌گذاری عبارت‌های عربی رنج می‌برد؛<ref>ر.ک: همان، ص112-109</ref>مثلاً، واژه ذلّت در این جمله «پیش بعضی کبرا ذَلّتِ انبیا -علیهم الصلوة و السلام- مفَسّر است به شغل به فاضل و ترک افضل» نادرست بوده و زلّت درست است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص158</ref>

==پانویس ==

# پیش‌سخن محقق

# متن کتاب.

# باهر، محمد، «نگاهی به احوال و سخنان خواجه عبيد الله احرار» آینه میراث، بهار 1383، شماره 24، صص 106-112.

[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]