۱۱۱٬۸۱۹
ویرایش
فرهنگ انجمن آرای ناصری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''فرهنگ انجمن آرای ناصری''' اثر رضاقلى خان هدایت (1179- ۱۲۵۰ش)، فرهنگ لغاتی است شامل بیست و چهار «انجمن» که در سه بخش مقدمه، واژگان و کنایات، بر اساس فرهنگ‌نامه‌های پیش از خود، تدوین شده است. | '''فرهنگ انجمن آرای ناصری''' اثر [[هدایت، رضاقلی|رضاقلى خان هدایت]] (1179- ۱۲۵۰ش)، فرهنگ لغاتی است شامل بیست و چهار «انجمن» که در سه بخش مقدمه، واژگان و کنایات، بر اساس فرهنگ‌نامه‌های پیش از خود، تدوین شده است. | ||
انجمن آرای ناصری فرهنگی است که بر اساس لغات فرهنگ‌های متقدم، خاصه فرهنگ | انجمن آرای ناصری فرهنگی است که بر اساس لغات فرهنگ‌های متقدم، خاصه [[فرهنگ سروری]]، جهانگیری، [[رشیدی]]، [[فرهنگ فارسی برهان قاطع|برهان قاطع]] و [[برهان جامع]]، نوشته شده است. این فرهنگ که تقلید و اقتباس‌گونه‌ای از [[فرهنگ جهانگیری]] و امثال آن است، دنباله‌رو فرهنگ‌‌هایی چون برهان قاطع و [[فرهنگ رشیدی]] است. مؤلف در برخی موارد عینا جملات [[فرهنگ فارسی برهان قاطع|برهان قاطع]] را بدون تحقیق علمی در متن خود گنجانده است، لیکن باید گفت که این فرهنگ در صحت و اعتبار به پای [[فرهنگ فارسی برهان قاطع|برهان قاطع]] نمی‌رسد<ref>افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، ص4</ref>. | ||
هدایت انگیزه خود را از تدوین این فرهنگ را زدودن لغات فارسى از پراکندگى و تشویش و تمایز واژه‌هاى فارسى از عربى معرفى نموده و در مقدمه کتابش از چهل و یک فرهنگ نام برده که از آنها استفاده کرده است<ref>ر.ک: رضایی، سیده نرگس، ص185</ref>. | هدایت انگیزه خود را از تدوین این فرهنگ را زدودن لغات فارسى از پراکندگى و تشویش و تمایز واژه‌هاى فارسى از عربى معرفى نموده و در مقدمه کتابش از چهل و یک فرهنگ نام برده که از آنها استفاده کرده است<ref>ر.ک: رضایی، سیده نرگس، ص185</ref>. | ||
وی کتاب را به سه بخش تقسیم کرده است: بخش نخست آن در واقع مقدمه کتاب است. در این بخش، سابقه فرهنگ‌نویسی (به صورت مختصر)، تحقیق در واژگان پارسی و عربی، برخی نقدها و تحقیقات مؤلف درباره اشتباهات فرهنگ‌نویسان پیش از خود و بحث و نقد مفصل در نکات و مباحث دستوری، درمجموع، در دوازده آرایش نوشته شده است. بخش دوم، بخش عمده و اصلی کتاب، دربردارنده ٢٤ انجمن است. هدایت در این بخش به واژگان فارسی پرداخته است. بخش سوم شامل کنایات و استعاره‌های زبان فارسی و عربی است که با شواهد شعری از بزرگان ادب فارسی آمده است. این بخش از فرهنگ در سه بخش (پیرایش) نوشته شده است: پیرایش نخست فقط شامل کنایات فارسی است، پیرایش دوم درباره کنایاتی است که از واژه‌های فارسی و عربی ترکیب یافته و پیرایش سوم، شامل کنایات عربی است که در زبان و ادب پارسی کاربرد داشته است<ref>افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، ص4- 6</ref>. | وی کتاب را به سه بخش تقسیم کرده است: | ||
بخش نخست آن در واقع مقدمه کتاب است. در این بخش، سابقه فرهنگ‌نویسی (به صورت مختصر)، تحقیق در واژگان پارسی و عربی، برخی نقدها و تحقیقات مؤلف درباره اشتباهات فرهنگ‌نویسان پیش از خود و بحث و نقد مفصل در نکات و مباحث دستوری، درمجموع، در دوازده آرایش نوشته شده است. | |||
بخش دوم، بخش عمده و اصلی کتاب، دربردارنده ٢٤ انجمن است. هدایت در این بخش به واژگان فارسی پرداخته است. | |||
بخش سوم شامل کنایات و استعاره‌های زبان فارسی و عربی است که با شواهد شعری از بزرگان ادب فارسی آمده است. این بخش از فرهنگ در سه بخش (پیرایش) نوشته شده است: پیرایش نخست فقط شامل کنایات فارسی است، پیرایش دوم درباره کنایاتی است که از واژه‌های فارسی و عربی ترکیب یافته و پیرایش سوم، شامل کنایات عربی است که در زبان و ادب پارسی کاربرد داشته است<ref>افشانی آقاجری، بهمن؛ رادفر، ابوالقاسم، ص4- 6</ref>. | |||
بررسى سيصد مدخل از اين فرهنگ، نشان مى‌دهد 64 درصد از مدخل‌هاى آن از نظر ساختمانى ساده و 25 درصد مرکب و 5 درصد نيز مشتق است. فعل‌ها نيز حجمى کمتر از 6 درصد از اين فرهنگ را در بر مى‌گيرد؛ به عبارت‌ها، جمله‌ها، وندها و حروف نيز کمتر توجه شده يا به عبارتى، بى‌توجهى شده است؛ آن چنانکه هريک از آنها، يک درصد از مدخل‌ها را به خود اختصاص داده است<ref>ر.ک: رضایی، سیده نرگس، ص185</ref>. | بررسى سيصد مدخل از اين فرهنگ، نشان مى‌دهد 64 درصد از مدخل‌هاى آن از نظر ساختمانى ساده و 25 درصد مرکب و 5 درصد نيز مشتق است. فعل‌ها نيز حجمى کمتر از 6 درصد از اين فرهنگ را در بر مى‌گيرد؛ به عبارت‌ها، جمله‌ها، وندها و حروف نيز کمتر توجه شده يا به عبارتى، بى‌توجهى شده است؛ آن چنانکه هريک از آنها، يک درصد از مدخل‌ها را به خود اختصاص داده است<ref>ر.ک: رضایی، سیده نرگس، ص185</ref>. | ||