۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'مرحوم مظفر' به 'مرحوم مظفر') |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
'''اصول الفقه'''، به زبان عربى، تأليف [[محمد رضا مظفر]]، از مهمترين | '''اصول الفقه'''، به زبان عربى، تأليف [[محمد رضا مظفر]]، از مهمترين کتابهايى است كه در حوزههاى علميه تشيع بهعنوان دومين متن درسى علم اصول معين شده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
[[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]] در اين | [[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]] در اين کتاب، ساختار كلى مباحث علم اصول را تغيير داده و به جاى تقسيم مباحث به دو بخش(جزء)، آنها را به چهار بخش تقسيم كرده است. در گذشته، مؤلفان کتابهاى اصول، مباحث را به دو بخش مباحث الفاظ و مباحث عقلى تقسيم مىكردند. | ||
کتاب، در دو جلد تنظيم شده و مشتمل بر چند مبحث مقدماتى و چهار مقصد است و هر مقصد، شامل ابواب متعدد و هر باب، حاوى چند مبحث مىباشد. | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
«اصول الفقه»، حاصل تفكر و بينش مكتب اصولى ميرزاى نايينى است كه با قلم بسيار رسا و روان و ساده آية الله مظفر تأليف شده است. اين | «اصول الفقه»، حاصل تفكر و بينش مكتب اصولى ميرزاى نايينى است كه با قلم بسيار رسا و روان و ساده آية الله مظفر تأليف شده است. اين کتاب، با اينكه متنى بسيار ساده و روان دارد، حاوى نكاتى بسيار دقيق است. اين کتاب، هم از تنظيم و تبويب بديع برخوردار است و هم نكات دقيق و ظريفى دارد كه در كتب قديم كمتر يافت مىشود؛ به قول خود [[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]]، حلقه مفقودهاى است بين«معالم الاصول» و«كفاية الاصول». | ||
[[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]]، اين | [[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]]، اين کتاب را براى دانشكدهاى كه خود تأسيس كرده بود، تأليف كرد. به هر حال، «اصول الفقه»، چون نگينى در ميان كتب درسى حوزه است. با تمام اين مزايا اين کتاب از دو جهت كاستى دارد: | ||
1. فاقد اصل برائت و اشتغال و تخيير است. | 1. فاقد اصل برائت و اشتغال و تخيير است. | ||
2. مرحوم شهيد صدر، بر اين | 2. مرحوم شهيد صدر، بر اين کتاب، اشكالى درست و بهجا گرفتند و آن اينكه [[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]] در مواردى كه لازم نيست، بحث را به درازا كشانده است، مثل بحث اعتبارات ماهيت، در باب مطلق و مقيد و يا مباحث حسن و قبح عقلى و همچنين استصحاب. | ||
جلد اول | جلد اول | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
مباحث جلد اول، عبارتند از: مدخل، مقدمه، مقصد اول، مقصد دوم. | مباحث جلد اول، عبارتند از: مدخل، مقدمه، مقصد اول، مقصد دوم. | ||
در مدخل | در مدخل کتاب، مباحثى مانند تعريف و موضوع و فايده علم اصول آمده و بعد از آن، در مقدمه، چهارده مبحث مطرح كرده و به مسائلى مانند: حقيقت وضع، اقسام وضع، استعمال حقيقى و مجازى، علامات حقيقت و مجاز، صحيح و اعم، حقيقت شرعيه و چند مسئله ديگر پرداخته است. | ||
مقصد اول، مشتمل بر مباحث الفاظ است كه در هفت باب تنظيم شده: مشتق، اوامر، نواهى، مفاهيم، عام و خاص، مطلق و مقيد، مجمل و مبين. | مقصد اول، مشتمل بر مباحث الفاظ است كه در هفت باب تنظيم شده: مشتق، اوامر، نواهى، مفاهيم، عام و خاص، مطلق و مقيد، مجمل و مبين. | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
مقصد سوم و چهارم، جلد دوم اصول فقه را تشكيل مىدهند و مطالب مقصد سوم، در قالب يك تمهيد، يك مقدمه و نه باب تنظيم شده است. در مقدمه، مسائلى چون معناى حجت، حجيت علم، موطن حجيت، امارات، ظن نوعى و چند مسئله ديگر از همين دست بررسى مىشود. | مقصد سوم و چهارم، جلد دوم اصول فقه را تشكيل مىدهند و مطالب مقصد سوم، در قالب يك تمهيد، يك مقدمه و نه باب تنظيم شده است. در مقدمه، مسائلى چون معناى حجت، حجيت علم، موطن حجيت، امارات، ظن نوعى و چند مسئله ديگر از همين دست بررسى مىشود. | ||
در ابواب نهگانه، | در ابواب نهگانه، کتاب، سنت، اجماع، دليل عقل، حجيت ظواهر، شهرت، سيره، قياس و تعادل و تراجيح بررسى شده است. | ||
مقصد چهارم، اختصاص به اصول عمليه دارد، ولى [[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]]، تنها به بررسى اصل استصحاب پرداخته است. | مقصد چهارم، اختصاص به اصول عمليه دارد، ولى [[مظفر، محمدرضا|مرحوم مظفر]]، تنها به بررسى اصل استصحاب پرداخته است. | ||
== وضعيت | == وضعيت کتاب == | ||
فهرست مطالب در ابتداى اثر آمده است. | فهرست مطالب در ابتداى اثر آمده است. کتاب، مشتمل بر پاورقىهايى اندك، اما مفيد است. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
مقدمه و متن | مقدمه و متن کتاب. | ||
ویرایش