پرش به محتوا

دیوان اشعار فارسی مولانا حکیم ملامحمد فضولی بیاتلی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
}}
}}
   
   
'''دیوان اشعار فارسی مولانا حکیم ملامحمد فضولی بیاتلی''' مجموعه اشعار [[فضولی بغدادی، محمد بن سلیمان|حکیم ملا محمد بن سلیمان فضولی بغدادی]]،(متوفی 990ق) شاعر سه زبانه‌ای است که تأثیر عمیقی در تاریخ ادبیات ترکی، عربی و فارسی بر جای گذاشته با مقدمه، تصحیح و تحشیه حسین محمدزاده صدیق، به چاپ رسیده است.
'''دیوان اشعار فارسی مولانا حکیم ملا محمد فضولی بیاتلی،''' مجموعه اشعار [[فضولی بغدادی، محمد بن سلیمان|حکیم ملا محمد بن سلیمان فضولی بغدادی]] (متوفی 990ق) شاعر سه‌زبانه‌ای است که تأثیر عمیقی در تاریخ ادبیات ترکی، عربی و فارسی برجای گذاشته و با مقدمه، تصحیح و تحشیه حسین محمدزاده صدیق، به چاپ رسیده است.


اهمیت دیوان فضولی در آن است که زمینه و گستره مساعدی برای شهر و [[صائب، محمدعلی|صائب تبریزی]] و پیدایش سبک معروف به [[سبک هندی|هندی]]، داشته است<ref>مقدمه، ص45</ref>.
اهمیت دیوان فضولی در آن است که زمینه و گستره مساعدی برای ظهور [[صائب، محمدعلی|صائب تبریزی]] و پیدایش سبک معروف به [[سبک هندی|هندی]]، داشته است<ref>مقدمه، ص45</ref>.


دیوان فارسی فضولی، در میان دواوین فارسی، از بلیغ‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌رود و در تاریخ شعر فارسی، در واقع پلی میان سبک عراقی و سبک معروف به هندی شناخته می‌شود. وی پیش از صائب تبریزی، به این سبک روی آورده و در وی تأثیر گذاشته و در واقع آن شیوه را از امیر علیشیر نوایی اخذ کرده و به میرزا محمد علی صائب، دل سپرده است<ref>همان</ref>.
دیوان فارسی فضولی، در میان دواوین فارسی، از بلیغ‌ترین آن‌ها بشمار می‌رود و در تاریخ شعر فارسی، در واقع پلی میان سبک عراقی و سبک معروف به هندی شناخته می‌شود. وی پیش از صائب تبریزی، به این سبک روی آورده و در وی تأثیر گذاشته و در واقع آن شیوه را از امیر علی‌شیر نوایی اخذ کرده و به میرزا محمدعلی صائب دل سپرده است<ref>همان</ref>.


از جمله ویژگی‌های دیوان فضولی آن است که مضامین فلسفی عمیق در سراسر آن یافت می‌شود. وی در رباعیات، این مضامین را به صورت بسیار لطیفی می‌پرورد:
از جمله ویژگی‌های دیوان فضولی آن است که مضامین فلسفی عمیق در سراسر آن یافت می‌شود. وی در رباعیات، این مضامین را به‌صورت بسیار لطیفی می‌پرورد<ref>همان، ص46</ref>.


روزی که ز هرچه هست آثار نبود
فضولی مانند جامی و دیگر شاعران فارسی‌سرای پیش از خود، مضامین اندیشگی فلسفی را به‌طور تصادفی وارد شعر نکرده است. او یک شاعر صددرصد مذهبی است، اما مذهبی اندیشمند که عقاید کلامی و فلسفی عمیقی دارد.
 
وز خواب عدم زمانه بیدار نبود
 
نورم ششر و نار و گلم خار نداشت
 
من بودم و یار بود و اغیار نبود<ref>همان، ص46</ref>.
 
فضولی مانند جامی و دیگر شاعران فارسی‌سرای پیش از خود، مضامین اندیشگی فلسفی را به طور تصادفی وارد شعر نکرده است. او یک شاعر صددرصد مذهبی است، اما مذهبی اندیشمند که عقاید کلامی و فلسفی عمیقی دارد:
 
هیچ فردی را مدان بیهوده در سلک وجود
 
کاین گمان، الطلاق افعال عبث بر فاعل است
 
نگو اگر نگری، هیچ خلقتی بد نیست
 
تفاوت بد و نیکی که هست، در نظر است<ref>همان</ref>.


ویژگی دیگر این دیوان، آن است که فضولی در علم طب ید طولایی داشته است و احتمالا در روزگار خود به طبابت مشغول بوده و یا در عطاری و دارالشفاء کار می‌کرده است. در قصیده دوم به مطلع:
ویژگی دیگر این دیوان، آن است که فضولی در علم طب ید طولایی داشته است و احتمالا در روزگار خود به طبابت مشغول بوده و یا در عطاری و دارالشفاء کار می‌کرده است. در قصیده دوم به مطلع:
خط ۶۰: خط ۴۴:
بی‌دوا در وی کز این درگه نمی‌یابد شفا
بی‌دوا در وی کز این درگه نمی‌یابد شفا


از اشاره‌های ضمنی می‌توان دریافت که سراینده مطلع، از دقایق علم طب آگاه است<ref>همان، ص47</ref>.
از اشاره‌های ضمنی می‌توان دریافت که سراینده، مطلع از دقایق علم طب است<ref>همان، ص47</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==
۶۱٬۱۸۹

ویرایش