۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الصحيفة الزبرجدية في كلمات سجادية: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''الصحيفة الزبرجدية في كلمات سجادية'''، نوشته [[حسن‌زاده آملی، حسن|آیت‌الله حسن‌زاده آملی]] (متوفی 1400ش)، همان گونه که از نامش پیداست رساله‌ای با موضوع سخنان امام سجاد(ع) است. ترجمه این اثر به قلم [[نائیجی، محمدحسین|محمدحسین نائیجی]] (معاصر) است. | '''الصحيفة الزبرجدية في كلمات سجادية'''، نوشته [[حسن‌زاده آملی، حسن|آیت‌الله حسن‌زاده آملی]] (متوفی 1400ش)، همان گونه که از نامش پیداست رساله‌ای با موضوع سخنان [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]] است. ترجمه این اثر به قلم [[نائیجی، محمدحسین|محمدحسین نائیجی]] (معاصر) است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
علامه حسن‌زاده در ابتدای کتاب پس از صلوات بر نبی خاتم(ص) و امام العالم علی(ع)، ابیاتی از قصیده تائیه «ينبوع الحياة» خود را زینت‌بخش کتاب کرده است. سپس خود ([[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن بن عبدالله طبری آملی]]، مشهور به [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن‌زاده آملی]]) را معرفی کرده و از اهل تحقیق که در تکریم زبور آل‌محمد و سایر صحف امام زین‌العابدین(ع) کوشیده‌اند، قدردانی کرده و کتابش را حاوی دو باب دعوت و رحمت دانسته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص40-39</ref>. | علامه حسن‌زاده در ابتدای کتاب پس از صلوات بر نبی خاتم(ص) و امام العالم علی(ع)، ابیاتی از قصیده تائیه «ينبوع الحياة» خود را زینت‌بخش کتاب کرده است. سپس خود ([[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن بن عبدالله طبری آملی]]، مشهور به [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن‌زاده آملی]]) را معرفی کرده و از اهل تحقیق که در تکریم زبور آل‌محمد و سایر صحف [[امام سجاد علیه‌السلام|امام زین‌العابدین(ع)]] کوشیده‌اند، قدردانی کرده و کتابش را حاوی دو باب دعوت و رحمت دانسته است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص40-39</ref>. | ||
باب «دعوت» با اشاره به آیه '''قل كل يعمل علی شاكلته''' (اسراء: 85) آغاز شده است. نویسنده این آیه را قاعده کلی می‌داند: «بر خردمندان پوشیده نیست که این حکم حکیم، ضابطه‌ای علمی و قاعده‌ای کلی است که بدون شک شامل واجب و ممکن می‌گردد؛ چراکه هر اثری از شأن مؤثر خویش حکایت می‌کند. ازآنجاکه وجود حقیقة الحقائق، یعنی حق سبحانه غیر متناهی است، پس آثار وجودی وی نیز غیر متناهی‌اند...»<ref>ر.ک: همان، ص43</ref>. سپس با اشاره به کلامی از فخرالدین بن محمد طریحی توضیحش را این‌گونه تکمیل می‌کند: «همان گونه که کتاب تکوینی خدا غیر متناهی است، کتاب تدوینی، یعنی قرآن کریم نیز غیر متناهی است؛ زیراکه آن کتاب، یعنی قرآن حکیم بر شاکله گوینده خویش است»<ref>ر.ک: همان، ص44، پاورقی 10</ref>. | باب «دعوت» با اشاره به آیه '''قل كل يعمل علی شاكلته''' (اسراء: 85) آغاز شده است. نویسنده این آیه را قاعده کلی می‌داند: «بر خردمندان پوشیده نیست که این حکم حکیم، ضابطه‌ای علمی و قاعده‌ای کلی است که بدون شک شامل واجب و ممکن می‌گردد؛ چراکه هر اثری از شأن مؤثر خویش حکایت می‌کند. ازآنجاکه وجود حقیقة الحقائق، یعنی حق سبحانه غیر متناهی است، پس آثار وجودی وی نیز غیر متناهی‌اند...»<ref>ر.ک: همان، ص43</ref>. سپس با اشاره به کلامی از [[طریحی، فخرالدین بن محمدعلی|فخرالدین بن محمد طریحی]] توضیحش را این‌گونه تکمیل می‌کند: «همان گونه که کتاب تکوینی خدا غیر متناهی است، کتاب تدوینی، یعنی قرآن کریم نیز غیر متناهی است؛ زیراکه آن کتاب، یعنی قرآن حکیم بر شاکله گوینده خویش است»<ref>ر.ک: همان، ص44، پاورقی 10</ref>. | ||
در بخش دیگری از عبارات این باب، به کلام ابوطالب مکی (متوفی 386ق) در «قوت القلوب» اشاره می‌کند: «کم‌ترین تعداد دانش‌هایی که گفته شده که ظواهر موجود در قرآن مشتمل بر آن است، بیست‌وچهارهزاروهشتصد علم است؛ زیرا هر آیه‌ای چهار علم دارد: ظاهر، باطن، حد و مطلع»<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>. | در بخش دیگری از عبارات این باب، به کلام [[ابوطالب مکی، محمد بن علی|ابوطالب مکی]] (متوفی 386ق) در «قوت القلوب» اشاره می‌کند: «کم‌ترین تعداد دانش‌هایی که گفته شده که ظواهر موجود در قرآن مشتمل بر آن است، بیست‌وچهارهزاروهشتصد علم است؛ زیرا هر آیه‌ای چهار علم دارد: ظاهر، باطن، حد و مطلع»<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>. | ||
وی در معرفی صحیفه سجادیه به نقل از «[[رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين صلوات‌الله‌عليه|رياض السالكين]]» [[مدنی، سید علی‌خان|صدرالدین مدنی]] می‌نویسد: «بدان که این صحیفه شریف بهره‌ای روشن از علم الهی و عطر دل‌انگیزی از کلام نبوی دارد. چگونه چنین نباشد، درحالی‌که این صحیفه پرتوی از نور مشکات رسالت و بویی از شمیم باغ امامت است؛ به‌گونه‌ای که عارفی گفته است: صحیفه به‌سان کتاب‌های آسمانی جاری است و چون صحف لوحی و عرشی سیر می‌کند؛ چه، اینکه مشتمل بر انوار حقائق معرفت و میوه‌های باغ حکمت است و سلف صالح از دانشمندان والا و پیشینیان دیده‌ور آن را به زبور آل‌محمد و انجیل اهل‌بیت(ع) نامیدند»<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | وی در معرفی صحیفه سجادیه به نقل از «[[رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين صلوات‌الله‌عليه|رياض السالكين]]» [[مدنی، سید علی‌خان|صدرالدین مدنی]] می‌نویسد: «بدان که این صحیفه شریف بهره‌ای روشن از علم الهی و عطر دل‌انگیزی از کلام نبوی دارد. چگونه چنین نباشد، درحالی‌که این صحیفه پرتوی از نور مشکات رسالت و بویی از شمیم باغ امامت است؛ به‌گونه‌ای که عارفی گفته است: صحیفه به‌سان کتاب‌های آسمانی جاری است و چون صحف لوحی و عرشی سیر می‌کند؛ چه، اینکه مشتمل بر انوار حقائق معرفت و میوه‌های باغ حکمت است و سلف صالح از دانشمندان والا و پیشینیان دیده‌ور آن را به زبور آل‌محمد و انجیل اهل‌بیت(ع) نامیدند»<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
[[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‌زاده]] در بخشی از این باب، ترتیب کتب تعلیم و تعلم را این‌گونه می‌داند: | [[حسن‌زاده آملی، حسن|علامه حسن‌زاده]] در بخشی از این باب، ترتیب کتب تعلیم و تعلم را این‌گونه می‌داند: | ||
# [[مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة|مفتاح الفلاح]]: [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]]؛ | # [[مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة|مفتاح الفلاح]]: [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]]؛ | ||
# عدة الداعي: ابن فهد | # [[عدة الداعي و نجاح الساعي|عدة الداعي]]: [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلی]]؛ | ||
# قوت القلوب: ابوطالب | # [[قوت القلوب في معاملة المحبوب و وصف طريق المريد إلی مقام التوحيد|قوت القلوب]]: [[ابوطالب مکی، محمد بن علی|ابوطالب مکی]]؛ | ||
# اقبال: سید بن | # [[الإقبال بالأعمال الحسنة فيما يعمل مرة في السنة|اقبال]]: [[ابن طاووس، علی بن موسی|سید بن طاووس]]؛ | ||
# صحیفه سجادیه: زین‌العابدین(ع)<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>. | # صحیفه سجادیه: [[امام سجاد علیه‌السلام|زین‌العابدین(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>. | ||
نویسنده در انتهای این باب، صحیفه کامله سجادیه را از استادش علامه شعرانی و او نیز از اساتیدش از شیخ بهایی روایت کرده است<ref>ر.ک: همان، ص79</ref>. | نویسنده در انتهای این باب، صحیفه کامله سجادیه را از استادش علامه شعرانی و او نیز از اساتیدش از [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]] روایت کرده است<ref>ر.ک: همان، ص79</ref>. | ||
ارجاعاتی که حضرت علامه در تعلیقات آورده‌اند و همچنین مطالبی که با شرح و توضیح بیشتر در دیگر آثار علامه آمده، تحت عنوان ملحقات در پایان رساله آمده تا دانشوران را بهره‌مندی، وافر و بلیغ گردد<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، صفحه مطلع کتاب</ref>. این ملحقات در شش شماره ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص219-83</ref>. | ارجاعاتی که حضرت علامه در تعلیقات آورده‌اند و همچنین مطالبی که با شرح و توضیح بیشتر در دیگر آثار علامه آمده، تحت عنوان ملحقات در پایان رساله آمده تا دانشوران را بهره‌مندی، وافر و بلیغ گردد<ref>ر.ک: مقدمه ناشر، صفحه مطلع کتاب</ref>. این ملحقات در شش شماره ذکر شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص219-83</ref>. | ||