۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
أسد الغابة في معرفة الصحابة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ابونعيم' به 'ابونعيم'
جز (جایگزینی متن - 'ذهبى' به 'ذهبى') |
جز (جایگزینی متن - 'ابونعيم' به 'ابونعيم') |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
بخش‌هاى كتاب به ترتيب حروف الفبا به‌طور دقيق تنظيم و به اسم هر نفر، يك باب در هر بخش اختصاص دارد. در اين ابواب، اطلاعات مفيدى از اصحاب، بيان شده است. | بخش‌هاى كتاب به ترتيب حروف الفبا به‌طور دقيق تنظيم و به اسم هر نفر، يك باب در هر بخش اختصاص دارد. در اين ابواب، اطلاعات مفيدى از اصحاب، بيان شده است. | ||
ابن اثير در اين اثر، محتويات كتاب‌هاى ابن منده، | ابن اثير در اين اثر، محتويات كتاب‌هاى ابن منده، [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعيم]]، ابن عبدالبر و ابوموسى را جمع كرده و اشتباهات آنان را باز نموده و مطالبى بر نوشته‌هاى آنان افزوده است <ref>ر.ك: رضازاده لنگرودى، ج2، ص703</ref>. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
اين كتاب، هرچند تاريخ مختصر ويژه زندگانى اصحاب رسول اكرم(ص) است، منحصر در آن نيست. مؤلف به تناسب حال اشخاص، حوادث مهم و مشهورى، از قبيل هجرت به حبشه و مدينه و بيعت عقبه را ذكر كرده است <ref>همان</ref>. | اين كتاب، هرچند تاريخ مختصر ويژه زندگانى اصحاب رسول اكرم(ص) است، منحصر در آن نيست. مؤلف به تناسب حال اشخاص، حوادث مهم و مشهورى، از قبيل هجرت به حبشه و مدينه و بيعت عقبه را ذكر كرده است <ref>همان</ref>. | ||
اين اثر، چنان‌كه از خود كتاب برمى‌آيد و مؤلف هم بدان اذعان دارد، برگرفته از مأخذى در فن تاريخ ويژه زندگانى اصحاب و نيز ساير منابعى است كه در مقدمه يا متن كتاب بدان اشارت رفته است. حاجى خليفه، به نقل از [[ذهبى]] در «تجريد الصحابة» (مختصر أسد الغابة) مى‌گويد: «أسد الغابة كتابى نفيس و دربردارنده همه نام‌هاى آن دسته از اصحاب است كه در كتاب محمد بن يحيى بن ابراهيم (منده) اصفهانى (وفات: 310ق)، كتاب ابونعيم احمد بن عبدالله بن احمد اصفهانى (336-430ق)، كتاب ابوموسى محمد بن عمر بن احمد اصفهانى (368-463ق) كه خود ذيلى طولانى بر كتاب ابن منده است و نام بسيارى ديگر از صحابيان را در خود دارد و كتاب ابوعمر يوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبر نمرى قرطبى مالكى آمده است» <ref>همان</ref>. | اين اثر، چنان‌كه از خود كتاب برمى‌آيد و مؤلف هم بدان اذعان دارد، برگرفته از مأخذى در فن تاريخ ويژه زندگانى اصحاب و نيز ساير منابعى است كه در مقدمه يا متن كتاب بدان اشارت رفته است. حاجى خليفه، به نقل از [[ذهبى]] در «تجريد الصحابة» (مختصر أسد الغابة) مى‌گويد: «أسد الغابة كتابى نفيس و دربردارنده همه نام‌هاى آن دسته از اصحاب است كه در كتاب محمد بن يحيى بن ابراهيم (منده) اصفهانى (وفات: 310ق)، كتاب [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعيم]] احمد بن عبدالله بن احمد اصفهانى (336-430ق)، كتاب ابوموسى محمد بن عمر بن احمد اصفهانى (368-463ق) كه خود ذيلى طولانى بر كتاب ابن منده است و نام بسيارى ديگر از صحابيان را در خود دارد و كتاب ابوعمر يوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبر نمرى قرطبى مالكى آمده است» <ref>همان</ref>. | ||
ابن اثير در مقدمه كتاب، اعتمادش را به كتاب‌هاى پيش‌گفته يادآور شده و مى‌گويد: «در حقيقت بين كتاب‌هاى قبلى همسازى ايجاد كردم و هرگز بدانچه صاحبان آن‌ها گفته‌اند، اكتفا نكردم، بلكه آراى ديگر عالمان را نيز آوردم» <ref>همان</ref>. | ابن اثير در مقدمه كتاب، اعتمادش را به كتاب‌هاى پيش‌گفته يادآور شده و مى‌گويد: «در حقيقت بين كتاب‌هاى قبلى همسازى ايجاد كردم و هرگز بدانچه صاحبان آن‌ها گفته‌اند، اكتفا نكردم، بلكه آراى ديگر عالمان را نيز آوردم» <ref>همان</ref>. | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
سند در اين كتاب، به چند گونه ذكر شده است؛ ابتدا در مقدمه كتاب، علاوه بر چهار كتاب يادشده، شانزده اثرى را كه به‌طور عمده از آن‌ها بهره برده، با اندك شرحى در خصوص سندهاى آن‌ها، برشمرده و گفته است: «اين‌ها كتاب‌هايى هستند كه فراوان از آن‌ها نقل شده و ذكرشان بسيار در كتاب آمده است و براى آنكه اسنادها طولانى نشوند و در اثناى كتاب، به‌جز نام‌هاى مؤلفان در ميان نيايد، ذكر مختصرش را به فصلى در ديباچه آورده‌ام» <ref>همان</ref>. | سند در اين كتاب، به چند گونه ذكر شده است؛ ابتدا در مقدمه كتاب، علاوه بر چهار كتاب يادشده، شانزده اثرى را كه به‌طور عمده از آن‌ها بهره برده، با اندك شرحى در خصوص سندهاى آن‌ها، برشمرده و گفته است: «اين‌ها كتاب‌هايى هستند كه فراوان از آن‌ها نقل شده و ذكرشان بسيار در كتاب آمده است و براى آنكه اسنادها طولانى نشوند و در اثناى كتاب، به‌جز نام‌هاى مؤلفان در ميان نيايد، ذكر مختصرش را به فصلى در ديباچه آورده‌ام» <ref>همان</ref>. | ||
به منابع ديگرى نيز استناد شده كه به‌تفصيل در كتاب آمده است و از آن جهت كه چهار كتاب مذكور از منابع عمده كتابند، به جهت رعايت اختصار، براى ابن منده حرف «د»، براى ابونعيم حرف «ع»، براى ابن عبدالبر حرف «ب» و براى ابوموسى حرف «س» را در نظر گرفته است. ذكر اين علايم نمودار آن است كه نام صحابى، موضوع بحث در كتاب‌هاى آنان آمده است نه آنكه مطالب و عبارات متن كه ابن اثير آورده از كتاب آنان نقل شده باشد؛ زيرا مستند حديث يا متن كتاب، جداگانه آمده است <ref>همان</ref>. | به منابع ديگرى نيز استناد شده كه به‌تفصيل در كتاب آمده است و از آن جهت كه چهار كتاب مذكور از منابع عمده كتابند، به جهت رعايت اختصار، براى ابن منده حرف «د»، براى [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|ابونعيم]] حرف «ع»، براى ابن عبدالبر حرف «ب» و براى ابوموسى حرف «س» را در نظر گرفته است. ذكر اين علايم نمودار آن است كه نام صحابى، موضوع بحث در كتاب‌هاى آنان آمده است نه آنكه مطالب و عبارات متن كه ابن اثير آورده از كتاب آنان نقل شده باشد؛ زيرا مستند حديث يا متن كتاب، جداگانه آمده است <ref>همان</ref>. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||