پرش به محتوا

ما اتفق لفظه و اختلف معناه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR25127J1.jpg | عنوان =ما اتفق لفظه و اختلف معناه | عنوان...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۷: خط ۲۷:
}}
}}


'''‏ما اتفق لفظه و اختلف معناه'''، عنوان اثری است یک  جلدی به زبان عربی از ابوالسعادات هبة‌‎الله بن علی بن محمد بن علی حسنی معروف به ابن شجری(متوفی 542 هجری) با موضوع زبانشناسی و ادبیات. ابن شجری در این اثر به بیان موارد مشترک لفظی(یک لفظ با معانی متعدد) پرداخته است و در راستای ذکر ترتیب ارائه مطالبش از طریقه الفبایی به ترتیب اول کلمات(نه اول ریشه آنها) بهره برده است. کتاب به تحقیق و تحریر احمد حسن بسج رسیده و منتشر شده است.
'''‏ما اتفق لفظه و اختلف معناه'''، عنوان اثری است یک  جلدی به زبان عربی از [[ابن شجری، هبةالله بن علی|ابوالسعادات هبة‌‎الله بن علی بن محمد بن علی حسنی]] معروف به [[ابن شجری، هبةالله بن علی|ابن شجری]](متوفی 542 هجری) با موضوع زبانشناسی و ادبیات. [[ابن شجری، هبةالله بن علی|ابن شجری]] در این اثر به بیان موارد مشترک لفظی(یک لفظ با معانی متعدد) پرداخته است و در راستای ذکر ترتیب ارائه مطالبش از طریقه الفبایی به ترتیب اول کلمات(نه اول ریشه آنها) بهره برده است. کتاب به تحقیق و تحریر احمد حسن بسج رسیده و منتشر شده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۷: خط ۳۷:
این کتاب، یک معجم لغوی است درباره مشترک  لفظی(الفاظی که در لفظ مشترک هستند ولی تفاوت معنایی دارند).
این کتاب، یک معجم لغوی است درباره مشترک  لفظی(الفاظی که در لفظ مشترک هستند ولی تفاوت معنایی دارند).


ابن شجری 1670 مشترک لفظی را از کتاب‌های لغت ذکر می‌کند و شواهدی از قرآن، کلام پیامبر(ص)، صحابه و شعر قدیم به آن اضافه می‌نماید، نکته قابل‌توجه در این کتاب، نقل زیاد وی از کتاب «المجمل» ابن فارس و تکیه بر آن در چینش کتاب و نقل زیاد علم‌الدین سخاوی در کتابش «سفر السعادة و سفیر الافادة» از ابن شجری است<ref>ر.ک: الدالی، محمد احمد، ص291-292</ref>.
[[ابن شجری، هبةالله بن علی|ابن شجری]] 1670 مشترک لفظی را از کتاب‌های لغت ذکر می‌کند و شواهدی از قرآن، کلام پیامبر(ص)، صحابه و شعر قدیم به آن اضافه می‌نماید، نکته قابل‌توجه در این کتاب، نقل زیاد وی از کتاب «[[مجمل اللغة|المجمل]]» [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] و تکیه بر آن در چینش کتاب و نقل زیاد [[سخاوی، علی بن محمد|علم‌الدین سخاوی]] در کتابش «[[سفر السعادة و سفیر الافادة]]» از [[ابن شجری، هبةالله بن علی|ابن شجری]] است<ref>ر.ک: الدالی، محمد احمد، ص291-292</ref>.


نویسنده، مطالب این اثر را بر اساس حروف الفبا و با مراعات حرف اول کلمه نگاشته است نه ریشه لغوی آن. او در صدد بررسی لفظ مفرد و معانی مختلف در این کتاب است و برای رسیدن به هدفش از گروهی از آیات و احادیث و اشعار و امثال و اقوال به‌عنوان حجج و ادله آنچه در تفسیر و شرحش درباره کلمه از آن استفاده کرده، بهره برده است و درعین‌حال در غالب اوقات از ذکر مصادری که  از آنها نقل کرده، غافل نشده است. وی در راستای ذکر منابع، گاه اسم کتاب را ذکر کرده و گاه اسم لغوی را و گاه سندی را که از آن اخذ کرده. از جمله کتاب‌هایی که از آنها نقل کرده، العین خلیل بن احمد و المجمد ابن فارس و النبات دینوری است و از جمله اشخاصی که به نقل از آنان پرداخته، ابن درید و ابوزید انصاری و ابن سکیت و ابن اعرابی و ابوعبیده و ابوعبید قاسم بن سلام و دیگران هستند.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص4</ref>  
نویسنده، مطالب این اثر را بر اساس حروف الفبا و با مراعات حرف اول کلمه نگاشته است نه ریشه لغوی آن. او در صدد بررسی لفظ مفرد و معانی مختلف در این کتاب است و برای رسیدن به هدفش از گروهی از آیات و احادیث و اشعار و امثال و اقوال به‌عنوان حجج و ادله آنچه در تفسیر و شرحش درباره کلمه از آن استفاده کرده، بهره برده است و درعین‌حال در غالب اوقات از ذکر مصادری که  از آنها نقل کرده، غافل نشده است. وی در راستای ذکر منابع، گاه اسم کتاب را ذکر کرده و گاه اسم لغوی را و گاه سندی را که از آن اخذ کرده. از جمله کتاب‌هایی که از آنها نقل کرده، [[العين|العین]] [[خلیل بن احمد]] و المجمل [[ابن فارس، احمد بن فارس|ابن فارس]] و [[النبات]] [[دینوری، احمد بن داود|دینوری]] است و از جمله اشخاصی که به نقل از آنان پرداخته، ابن درید و ابوزید انصاری و ابن سکیت و ابن اعرابی و ابوعبیده و ابوعبید قاسم بن سلام و دیگران هستند.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص4</ref>  


از جمله مواردی که در این کتاب به آن برخورد می‌کنیم، زیادات و تکرار در موارد مختلف است. البته نویسنده با این ادعا که منفعت و خیری را در پس آن جستجو کرده است، این امر را توجیه کرده است مثلاً در ماده «خازباز» می‌نویسد: اما فکر کردم باید این کتاب را با این اضافات بنویسم که بر فواید آن فوایدی بیفزاید که شکوه آن را تکمیل می‌کند و خوبی آن را چند برابر می‌کند...<ref>ر.ک: همان</ref>
از جمله مواردی که در این کتاب به آن برخورد می‌کنیم، زیادات و تکرار در موارد مختلف است. البته نویسنده با این ادعا که منفعت و خیری را در پس آن جستجو کرده است، این امر را توجیه کرده است مثلاً در ماده «خازباز» می‌نویسد: اما فکر کردم باید این کتاب را با این اضافات بنویسم که بر فواید آن فوایدی بیفزاید که شکوه آن را تکمیل می‌کند و خوبی آن را چند برابر می‌کند...<ref>ر.ک: همان</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش