۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
معجم أعلام الإباضية من القرن الأول الهجري إلی العصر الحاضر: تفاوت میان نسخه‌ها
معجم أعلام الإباضية من القرن الأول الهجري إلی العصر الحاضر (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۵۳
، ۱۰ آوریل ۲۰۲۲بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده:مرداد (99)' به '') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
===منابع کتاب=== | ===منابع کتاب=== | ||
از جمله منابع مورد استفاده در تهیه این اثر، عبارت است از: کتاب «[[السيرة و أخبار الأئمة]]» نوشته [[یحیى بن ابوبکر ورجلانى]] (متوفى بعد از 474ق)، «[[سير المشايخ]]» [[ابوالربیع سلیمان بن عبدالسلام]] و سیانى از عالمان اباضى قرن ششم که هنوز به زیور طبع درنیامده، «طبقات المشايخ بالمغرب» نوشته ابوالعباس احمد بن سعید درجینى (متوفى حدود 670ق)<ref>ر.ک: مهدی‌راد، محمدعلی و دیگران، ص96</ref>. | از جمله منابع مورد استفاده در تهیه این اثر، عبارت است از: کتاب «[[السيرة و أخبار الأئمة]]» نوشته [[یحیى بن ابوبکر ورجلانى]] (متوفى بعد از 474ق)، «[[سير المشايخ]]» [[ابوالربیع سلیمان بن عبدالسلام]] و سیانى از عالمان اباضى قرن ششم که هنوز به زیور طبع درنیامده، «طبقات المشايخ بالمغرب» نوشته ابوالعباس احمد بن سعید درجینى (متوفى حدود 670ق)<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1820/96 ر.ک: مهدی‌راد، محمدعلی و دیگران، ص96]</ref>. | ||
کتاب «الجواهر المنتقاة في إتمام ما أخل به كتاب الطبقات» نوشته ابوالقاسم بن ابراهیم برادى (متوفى حدود 810ق) که در حقیقت تکمله‌اى بر کتاب «طبقات المشايخ بالمغرب» درجینى است و کتاب «السير» نوشته ابوالعباس احمد بن سعید شماخى (متوفى حدود 928ق) و تکمله‌اى بر کتاب همو با عنوان «ملحق السير» نوشته [[ابویقظان ابراهیم]] (متوفى حدود 1393ق) که به ذکر رجال اباضى بعد از تألیف کتاب شماخى پرداخته، از مآخذ مهم رجال‌شناسى اباضیه هستند که در تهیه اطلاعات از آنها نیز استفاده شده است. در استفاده از تحقیقات و آثار جدید نیز کوتاهى نشده و فهارس متعدد، استفاده از کتاب را براى محققان بسیار آسان نموده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | کتاب «الجواهر المنتقاة في إتمام ما أخل به كتاب الطبقات» نوشته ابوالقاسم بن ابراهیم برادى (متوفى حدود 810ق) که در حقیقت تکمله‌اى بر کتاب «طبقات المشايخ بالمغرب» درجینى است و کتاب «السير» نوشته ابوالعباس احمد بن سعید شماخى (متوفى حدود 928ق) و تکمله‌اى بر کتاب همو با عنوان «ملحق السير» نوشته [[ابویقظان ابراهیم]] (متوفى حدود 1393ق) که به ذکر رجال اباضى بعد از تألیف کتاب شماخى پرداخته، از مآخذ مهم رجال‌شناسى اباضیه هستند که در تهیه اطلاعات از آنها نیز استفاده شده است. در استفاده از تحقیقات و آثار جدید نیز کوتاهى نشده و فهارس متعدد، استفاده از کتاب را براى محققان بسیار آسان نموده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1820/96 ر.ک: همان]</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه که در سال 1420ق/ 1999م، نوشته شده، ضمن اشاره به منابع کتاب، به بیان ضوابط و قواعدی که در تدوین مطالب، مورد استفاده قرار گرفته، پرداخته شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص11-33</ref>. | در مقدمه که در سال 1420ق/ 1999م، نوشته شده، ضمن اشاره به منابع کتاب، به بیان ضوابط و قواعدی که در تدوین مطالب، مورد استفاده قرار گرفته، پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/66207/%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85-%D8%A3%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A8%D8%A7-%D8%B6%DB%8C%D9%87?pageNumber=11&viewType=pdf ر.ک: مقدمه، ج1، ص11-33]</ref>. | ||
یکى از ضرورى‌ترین منابع مورد استفاده محققان، آثارى است که اطلاعات مجمل و مختصر در مورد اشخاص و آثار آنها در اختیارشان قرار دهد. با توجه به همین سنت، آثارى چون «[[الفهرست (ابن نديم)|الفهرست]]» نوشته [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]]، «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» [[حاجى خلیفه]]، «[[هدية العارفين، أسماء المؤلفين و آثار المصنفين|هدية العارفين]]» و «[[إيضاح المكنون في الذيل علی كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|إيضاح المكنون]]» و «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة إلى تصانيف الشيعة]]» و کتب متعدد رجالى که در قرون گذشته تألیف شده‌اند، مصادر مهمى براى محققان حوزه تاریخ و فرهنگ اسلامى است. بااین‌حال در زمان فعلى، آثارى مورد نیاز است که محققان به‌واسطه آنها دریابند، از یک فرد، چه آثار چاپ‌شده و یا مخطوط باقى است و کتاب حاضر، از جمله همین آثار است که درباره نحله اباضیه، از تنها بازماندگان حرکت خوارج در جهان اسلام، نوشته شده است<ref>ر.ک: مهدوی‌راد، محمدعلی و دیگران، ص75-76</ref>. | یکى از ضرورى‌ترین منابع مورد استفاده محققان، آثارى است که اطلاعات مجمل و مختصر در مورد اشخاص و آثار آنها در اختیارشان قرار دهد. با توجه به همین سنت، آثارى چون «[[الفهرست (ابن نديم)|الفهرست]]» نوشته [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]]، «[[كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|كشف الظنون]]» [[حاجى خلیفه]]، «[[هدية العارفين، أسماء المؤلفين و آثار المصنفين|هدية العارفين]]» و «[[إيضاح المكنون في الذيل علی كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون|إيضاح المكنون]]» و «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة إلى تصانيف الشيعة]]» و کتب متعدد رجالى که در قرون گذشته تألیف شده‌اند، مصادر مهمى براى محققان حوزه تاریخ و فرهنگ اسلامى است. بااین‌حال در زمان فعلى، آثارى مورد نیاز است که محققان به‌واسطه آنها دریابند، از یک فرد، چه آثار چاپ‌شده و یا مخطوط باقى است و کتاب حاضر، از جمله همین آثار است که درباره نحله اباضیه، از تنها بازماندگان حرکت خوارج در جهان اسلام، نوشته شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1820/75 ر.ک: مهدوی‌راد، محمدعلی و دیگران، ص75-76]</ref>. | ||
طریقه معرفی اعلام در این معجم، بدین صورت است که بعد از ذکر نام هر عالم اباضى، آثار موجود و غیر موجود او، همراه با مصادرى که شرح حال فرد در آن ذکر شده، آمده است<ref>ر.ک: همان، ص76</ref>. | طریقه معرفی اعلام در این معجم، بدین صورت است که بعد از ذکر نام هر عالم اباضى، آثار موجود و غیر موجود او، همراه با مصادرى که شرح حال فرد در آن ذکر شده، آمده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1820/76 ر.ک: همان، ص76]</ref>. | ||
نکته بسیار مهم در این کتاب، معرفى نسخ خطى اباضى «وادى مزاب الجزایر» است که یکى از مهم‌ترین مراکز نگهدارى نسخه‌هاى اباضیه است. | نکته بسیار مهم در این کتاب، معرفى نسخ خطى اباضى «وادى مزاب الجزایر» است که یکى از مهم‌ترین مراکز نگهدارى نسخه‌هاى اباضیه است. | ||
کتاب‌شناشى آثار مورد استفاده (71 نسخه خطى، 345 کتاب چاپى، 15 پایان‌نامه دانشگاهى، 43 تحقیق درباره اباضیه، 25 عنوان مقاله در مجلات عربى و آثار متعدد تدوین‌شده به انگلیسى و فرانسوى درباره اباضیه)، اعتبار خاصى به کتاب بخشیده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | کتاب‌شناشى آثار مورد استفاده (71 نسخه خطى، 345 کتاب چاپى، 15 پایان‌نامه دانشگاهى، 43 تحقیق درباره اباضیه، 25 عنوان مقاله در مجلات عربى و آثار متعدد تدوین‌شده به انگلیسى و فرانسوى درباره اباضیه)، اعتبار خاصى به کتاب بخشیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1820/76 ر.ک: همان]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||