۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'قـ' به 'ق'
جز (جایگزینی متن - 'سـ' به 'س') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'قـ' به 'ق') |
||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
در چنین فضایی که تاریخ اسلام کاری تازه را طلب میکرد، کار [[زیدان، جرجی|زیدان]] ابتکاری بود که انجام آن در وهله نخست با انکار مورخان مغرب زمین روبهرو شد، ولی با دانش گـسترده و پشتکار فراوان [[زیدان، جرجی|زیدان]]، این مهم عملی گـردید و او چـنان اثری پدید آورد که به چندین زبان اروپایی و شرقی (علاوه بر عربی که زبان اصلی کتاب است) ترجمه گردید.<ref>ر.ک: بینش، عبدالحسین، ص40-41</ref> | در چنین فضایی که تاریخ اسلام کاری تازه را طلب میکرد، کار [[زیدان، جرجی|زیدان]] ابتکاری بود که انجام آن در وهله نخست با انکار مورخان مغرب زمین روبهرو شد، ولی با دانش گـسترده و پشتکار فراوان [[زیدان، جرجی|زیدان]]، این مهم عملی گـردید و او چـنان اثری پدید آورد که به چندین زبان اروپایی و شرقی (علاوه بر عربی که زبان اصلی کتاب است) ترجمه گردید.<ref>ر.ک: بینش، عبدالحسین، ص40-41</ref> | ||
این کتاب یکی از برجستهترین آثار [[زیدان، جرجی|زیدان]] است که نخست به صورت مقالههای مسلسل در مجله الهلال و سپس بهصورت کتابی مستقل در پنج مجلد به چاپ رسید. او برای پرهیز از حجیم شدن کتاب، از ذکر منابع و مآخذ در جلد اول خودداری ورزید، اما شبلی نعمانی هندی در نامهای به [[زیدان، جرجی|زیدان]] این کار را نقص شمرد و زیـدان نیز از جلد دوّم به بعد منابع کار خویش را ذکر کرد. چاپهای جدید این کتاب با حواشی دکتر [[مونس، حسین|حسین مؤنس]]، استاد تاریخ ادبیات دانشگاه | این کتاب یکی از برجستهترین آثار [[زیدان، جرجی|زیدان]] است که نخست به صورت مقالههای مسلسل در مجله الهلال و سپس بهصورت کتابی مستقل در پنج مجلد به چاپ رسید. او برای پرهیز از حجیم شدن کتاب، از ذکر منابع و مآخذ در جلد اول خودداری ورزید، اما شبلی نعمانی هندی در نامهای به [[زیدان، جرجی|زیدان]] این کار را نقص شمرد و زیـدان نیز از جلد دوّم به بعد منابع کار خویش را ذکر کرد. چاپهای جدید این کتاب با حواشی دکتر [[مونس، حسین|حسین مؤنس]]، استاد تاریخ ادبیات دانشگاه قاهره همراه است.<ref>ر.ک: همان»، ص42</ref> | ||
[[زیدان، جرجی|زیدان]] در ارزیابی تاریخ اسلامی مینویسد: بدون شک تاریخ اسلام از مهمترین تاریخهای فراگیری است، زیرا در بردارنده تاریخ دنیای متمدن در قرون وسطی است یا به تعبیر بهتر حلقه اتصال تاریخ قدیم و تاریخ جدید است؛ که تمدن قدیم با آن پایان یافت و تمدن جدید از آن سر برآورد. | [[زیدان، جرجی|زیدان]] در ارزیابی تاریخ اسلامی مینویسد: بدون شک تاریخ اسلام از مهمترین تاریخهای فراگیری است، زیرا در بردارنده تاریخ دنیای متمدن در قرون وسطی است یا به تعبیر بهتر حلقه اتصال تاریخ قدیم و تاریخ جدید است؛ که تمدن قدیم با آن پایان یافت و تمدن جدید از آن سر برآورد. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
به این ترتیب، [[زیدان، جرجی|زیدان]] با نگاه فلسفی و علمی خویش، تاریخنگاری را، هم در صورت متحوّل ساخت و هم در محتوا. او به جای همه اَشکال تاریخنگاری، شیوه نگارش تمدنی را برگزید و با دخالت دادن عنصر عقل و علم، بسیاری از خرافهها و گزافهها را از صحنه تاریخ اسلام زدود. او به جای تاریخ «رویدادنگار» به نگارش «تاریخ مفهومی» پرداخت و به جای «تاریخ رسمی»، «تاریخ علمی» نگاشت، و گـویی که این شیوه بیش از هر چیز به روشن شدن مسائل مربوط به شئون مدنی و احوال اداری و مذهبی جامعه اسلامی کمک کرده است. | به این ترتیب، [[زیدان، جرجی|زیدان]] با نگاه فلسفی و علمی خویش، تاریخنگاری را، هم در صورت متحوّل ساخت و هم در محتوا. او به جای همه اَشکال تاریخنگاری، شیوه نگارش تمدنی را برگزید و با دخالت دادن عنصر عقل و علم، بسیاری از خرافهها و گزافهها را از صحنه تاریخ اسلام زدود. او به جای تاریخ «رویدادنگار» به نگارش «تاریخ مفهومی» پرداخت و به جای «تاریخ رسمی»، «تاریخ علمی» نگاشت، و گـویی که این شیوه بیش از هر چیز به روشن شدن مسائل مربوط به شئون مدنی و احوال اداری و مذهبی جامعه اسلامی کمک کرده است. | ||
نخستین مورّخ اسلامی که نقل نسنجیده حوادث را ناپسند دانست و اعتقاد داشت که رویدادهای تاریخی را باید با موازین نوامیس طبیعت و عمران بشری ارزیابی کرد، ابن خلدون بود. اما شیوه تاریخنگاری خود ابن خلدون با دیگر مورّخان تفاوتی ندارد و از ساختار «سالنگار» برخوردار است. [[زیدان، جرجی|زیدان]] ایده [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] را گرفت و آن را در شیوهای جدید برای نگارش تاریخ به کار بست. او مینویسد: ... برای این منظور کتابهای تاریخی و ادبی را که با اسلوبی ساده و نقل زنجیروار | نخستین مورّخ اسلامی که نقل نسنجیده حوادث را ناپسند دانست و اعتقاد داشت که رویدادهای تاریخی را باید با موازین نوامیس طبیعت و عمران بشری ارزیابی کرد، ابن خلدون بود. اما شیوه تاریخنگاری خود ابن خلدون با دیگر مورّخان تفاوتی ندارد و از ساختار «سالنگار» برخوردار است. [[زیدان، جرجی|زیدان]] ایده [[ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد|ابن خلدون]] را گرفت و آن را در شیوهای جدید برای نگارش تاریخ به کار بست. او مینویسد: ... برای این منظور کتابهای تاریخی و ادبی را که با اسلوبی ساده و نقل زنجیروار وقایع نگاشتهاند مطالعه میکنیم و پس از تدبّر در آنچه خواندهایم، فلسفه این تمدن شگفت را همانند نی شکر از نی استخراج میکنیم، چرا که مورّخان اسلام، با وجود همه تلاشی که در تحقیق حوادث و تنقیح اسناد و مدارک آنها کردهاند، به ارتباط میان آنها توجه کمتری نشان دادهاند و به کشف علل حوادث نپرداختهاند و تنها به نقل حوادث برجسته، بهویژه آنچه به سیاست دولت و چگونگی انتقال حکومت از خـاندانی به خـاندان دیگر، یا از ملّتی به ملّت دیگر و یا از دستهای به دسته دیگر بسنده کردهاند. | ||
البته تمدنیبودن تاریخ زیدان به معنای مغفول ماندن مباحث سیاسی تاریخ اسلام در کار وی نیست، بلکه به مفهوم اصل بودن تمدن و فرع بودن سیاست است. او بخش سیاسی تاریخ اسلام را زیر عنوان «سیاست دولتهای اسلامی» به بحث گذارده و به اعتقاد خودش، این بخش، مهمترین و دشوارترین بخش کار اوست، زیرا برای دستیابی به اسباب و علل وقایع سیاسی باید از گردنههایی دشوار گذشت و بهویژه در آنچه به انتقال خلافت از دولتی به دولت دیگر، رقابت بر سر دستیابی به قدرت و نیز تأثیر اخـتلافهای مذهبی در این کار مربوط میگردد، پردههای ابهام فـراوانی باید کنار زده شود. اما [[زیدان، جرجی|زیدان]] مدعی است که این راه دشوار را پیـموده و علت بسیاری از آنها را کشف کرده و با اسلوب بحث فـلسفی و احکام عقلی و قیاسهای تمثیلی به اندازه توان خـویش حقیقت را روشن ساخته است.<ref>ر.ک: همان»، ص43-46</ref> | البته تمدنیبودن تاریخ زیدان به معنای مغفول ماندن مباحث سیاسی تاریخ اسلام در کار وی نیست، بلکه به مفهوم اصل بودن تمدن و فرع بودن سیاست است. او بخش سیاسی تاریخ اسلام را زیر عنوان «سیاست دولتهای اسلامی» به بحث گذارده و به اعتقاد خودش، این بخش، مهمترین و دشوارترین بخش کار اوست، زیرا برای دستیابی به اسباب و علل وقایع سیاسی باید از گردنههایی دشوار گذشت و بهویژه در آنچه به انتقال خلافت از دولتی به دولت دیگر، رقابت بر سر دستیابی به قدرت و نیز تأثیر اخـتلافهای مذهبی در این کار مربوط میگردد، پردههای ابهام فـراوانی باید کنار زده شود. اما [[زیدان، جرجی|زیدان]] مدعی است که این راه دشوار را پیـموده و علت بسیاری از آنها را کشف کرده و با اسلوب بحث فـلسفی و احکام عقلی و قیاسهای تمثیلی به اندازه توان خـویش حقیقت را روشن ساخته است.<ref>ر.ک: همان»، ص43-46</ref> | ||