۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''شرح الهداية الأثيرية'''، عنوان شرح 2 جلدی صدرالمتألهین شیرازی (متوفای 1050ق) است بر کتاب «هدایة الحکمة» در سه قسم (منطق، طبیعیات، و الهیات) که به «هدایه اثیریه» معروف است و آن را اثیرالدین ابهری (متوفای 660ق) نگاشته است. اصل کتاب به زبان عربی است و | '''شرح الهداية الأثيرية'''، عنوان شرح 2 جلدی [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین شیرازی]] (متوفای 1050ق) است بر کتاب «هدایة الحکمة» در سه قسم (منطق، طبیعیات، و الهیات) که به «هدایه اثیریه» معروف است و آن را [[اثیرالدین ابهری، مفضل بن عمر|اثیرالدین ابهری]] (متوفای 660ق) نگاشته است. اصل کتاب به زبان عربی است و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]، شرح آن را هم به زبان عربی نگاشته است. نسخه حاضر از این اثر به تصحیح، تحقیق و مقدمه [[مقصود محمدی]] و زیر نظر [[خامنهای، سید محمد|سید محمد خامنهای]] صورت گرفته است. جلد اول این نسخه از اثر به مباحث طبیعیات و جلد دومش به مباحث الهیات پرداخته است. | ||
کتاب شرح هدایه در بین آثار دیگر نویسنده و حتی آثار فلسفی دیگر نویسندگان جایگاه خاص و برجستهای دارد. ملاصدرا در این کتاب که در دوره اوایل جوانی خویش نگاشته درباره هریک از مسائل فلسفی که مطرح میشود کوشش میکند نظریات و آرای مختلف و متعارض همه فلاسفه و متکلمین اسلامی را در مقابل هم قرار دهد و آنها را به چالش بگیرد و پس از بیان قوت و ضعف هریک از نظریات مطرح، نظر مختار و مورد قبول خود را ارائه میدهد. این کتاب بدون اغراق یک گزارش تحلیلی کامل از فلسفه اسلامی و آرای مختلف حکمای اسلامی در موضوعات حکمی تا عصر ملاصدرا است که در عین اختصار جامع هم هست و درواقع تاریخ کامل فلسفه اسلامی است که تاکنون نظیر آن به نگارش در نیامده است اما در این اثر، اصول اساسی فلسفه صدرایی که مکتب حکمت متعالیه بر اساس آنها پایهگذاری شده حضور ندارند و این یکی دیگر از وجوه تمایز این اثر با آثار دیگر ملاصدرا است. به نظر میرسد هنگام تألیف این اثر، هنوز نظام فلسفی صدرایی (حکمت متعالیه) در ذهن او شکل نگرفته بوده است و او در این اثر یک فیلسوف مشایی به تمام معنی است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح کتاب، ج1، صفحات چهل تا چهلودو</ref> | کتاب شرح هدایه در بین آثار دیگر نویسنده و حتی آثار فلسفی دیگر نویسندگان جایگاه خاص و برجستهای دارد. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] در این کتاب که در دوره اوایل جوانی خویش نگاشته درباره هریک از مسائل فلسفی که مطرح میشود کوشش میکند نظریات و آرای مختلف و متعارض همه فلاسفه و متکلمین اسلامی را در مقابل هم قرار دهد و آنها را به چالش بگیرد و پس از بیان قوت و ضعف هریک از نظریات مطرح، نظر مختار و مورد قبول خود را ارائه میدهد. این کتاب بدون اغراق یک گزارش تحلیلی کامل از فلسفه اسلامی و آرای مختلف حکمای اسلامی در موضوعات حکمی تا عصر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] است که در عین اختصار جامع هم هست و درواقع تاریخ کامل فلسفه اسلامی است که تاکنون نظیر آن به نگارش در نیامده است اما در این اثر، اصول اساسی فلسفه صدرایی که مکتب حکمت متعالیه بر اساس آنها پایهگذاری شده حضور ندارند و این یکی دیگر از وجوه تمایز این اثر با آثار دیگر [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] است. به نظر میرسد هنگام تألیف این اثر، هنوز نظام فلسفی صدرایی (حکمت متعالیه) در ذهن او شکل نگرفته بوده است و او در این اثر یک فیلسوف مشایی به تمام معنی است.<ref>ر.ک: مقدمه مصحح کتاب، ج1، صفحات چهل تا چهلودو</ref> | ||
شروحی دیگر مانند شرح ابن عربی هم بر الهدایة الاثیریة هم وجود دارد که به تصحیح ابوالحسن جلوه رسیده است. شرح صدرا بر هدایه ابهری، بارها تصحیح و چاپ شده است؛ از جمله آنها این موارد است: | شروحی دیگر مانند شرح ابن عربی هم بر الهدایة الاثیریة هم وجود دارد که به تصحیح [[جلوه، سید ابوالحسن|ابوالحسن جلوه]] رسیده است. شرح صدرا بر هدایه ابهری، بارها تصحیح و چاپ شده است؛ از جمله آنها این موارد است: | ||
شرح الهداية الأثيرية با تصحیح محمد مصطفی فواد ذکار که توسط مؤسسه التاریخ العربی بیروت در سال 2001 میلادی برابر با 1422 قمری به چاپ رسیده است. | [[شرح الهداية الاثيرية|شرح الهداية الأثيرية]] با تصحیح [[محمد مصطفی فواد ذکار]] که توسط مؤسسه التاریخ العربی بیروت در سال 2001 میلادی برابر با 1422 قمری به چاپ رسیده است. | ||
شرح الهداية الأثيرية با مقدمه حسین بن معینالدین میبدی که توسط مطبعة المرتضویه در تهران در سال 1331 قمری به چاپ رسیده است. | شرح الهداية الأثيرية با مقدمه [[میبدی، حسین بن معینالدین|حسین بن معینالدین میبدی]] که توسط مطبعة المرتضویه در تهران در سال 1331 قمری به چاپ رسیده است. | ||
ضوابط المعرفة، المسماة شرح الهداية الأثيرية به تحقیق احمد عبدالرحیم سایح زیر نظر دکتر توفیق علی وهبه که کتابی است دو جلدی منتشرشده توسط مکتبة الثقافة الدينية - قاهره - مصر در 2008 میلادی برابر با 1429 قمری. | ضوابط المعرفة، المسماة شرح الهداية الأثيرية به تحقیق [[احمد عبدالرحیم سایح]] زیر نظر دکتر [[توفیق علی وهبه]] که کتابی است دو جلدی منتشرشده توسط مکتبة الثقافة الدينية - قاهره - مصر در 2008 میلادی برابر با 1429 قمری. و... .<ref>ر.ک: صفحه جستجو پایگاه اینترنتی کتابخانه دیجیتال نور(نورلایب)</ref> | ||
و... .<ref>ر.ک: صفحه جستجو پایگاه اینترنتی کتابخانه دیجیتال نور(نورلایب)</ref> | |||
به جهت اینکه در نسخه چاپ «مؤسسة التاريخ العربي»، بیروت، 1422 ق، با تصحیح محمد مصطفي فولاد کار، کتابشناسی این اثر انجام گرفته است، در این مجال فقط به بررسی نسخه میپردازیم. | به جهت اینکه در نسخه چاپ «مؤسسة التاريخ العربي»، بیروت، 1422 ق، با تصحیح محمد مصطفي فولاد کار، کتابشناسی این اثر انجام گرفته است، در این مجال فقط به بررسی نسخه میپردازیم. | ||
نسخه حاضر از این اثر توسط بنیاد حکمت اسلامی صدرا در دو جلد به سال 1393 ش. با تصحیح، تحقیق و مقدمه مقصود محمدی و زیر نظر سید محمد خامنهای انجام شده است و ویراستاران آن سبحانعلی کوشا و علیرضا جوانمردی ادیب هستند.<ref>ر.ک: شناسنامه کتاب، ج1، ص4</ref> | نسخه حاضر از این اثر توسط بنیاد حکمت اسلامی صدرا در دو جلد به سال 1393 ش. با تصحیح، تحقیق و مقدمه [[مقصود محمدی]] و زیر نظر [[خامنهای، سید محمد|سید محمد خامنهای]] انجام شده است و ویراستاران آن [[سبحانعلی کوشا]] و [[علیرضا جوانمردی ادیب]] هستند.<ref>ر.ک: شناسنامه کتاب، ج1، ص4</ref> | ||
==نسخههای خطی و شیوه تصحیح== | ==نسخههای خطی و شیوه تصحیح== | ||
| خط ۶۰: | خط ۵۹: | ||
# نسخه «دا» کتابخانه دانشگاه تهران به شماره 1298 با دستخط محمد مؤمن جربادقانی در سال 1071 ق به خط نستعلیق. | # نسخه «دا» کتابخانه دانشگاه تهران به شماره 1298 با دستخط محمد مؤمن جربادقانی در سال 1071 ق به خط نستعلیق. | ||
# نسخه «آس» کتابخانه قدس رضوی مشهد به شماره 173 به خط نستعلیق هادی بن عبدالواحد شاه محمود فیروزآبادی در سال 1071 ق. | # نسخه «آس» کتابخانه قدس رضوی مشهد به شماره 173 به خط نستعلیق هادی بن عبدالواحد شاه محمود فیروزآبادی در سال 1071 ق. | ||
# نسخه «مج» کتابخانه مجلس شورای اسلامی تهران به شماره 1877 به خط | # نسخه «مج» کتابخانه مجلس شورای اسلامی تهران به شماره 1877 به خط شکسته نستعلیق [[زنوزی، عبدالله بن بیرمقلی باباخان|عبدالله زنوزی]] پدر آقا [[زنوزی، علی بن عبدالله|علی مدرس زنوزی]] در 1201 در اصفهان.<ref>ر.ک: همان، ج1، صفحات چهلوسه و چهلوچهار</ref> | ||
مقصود محمدی(مصحح اثر) از آقایان سبحانعلی کوشا و علیرضا جوانمردی | [[مقصود محمدی]](مصحح اثر) از آقایان [[سبحانعلی کوشا]] و [[علیرضا جوانمردی ادیب]]، به دلیل کوشش آنها در همه مراحل ویراستاری، نمونهخوانی، صفحهآرایی، و تنظیم فهارس کتاب و خانم لیلا جعفری به خاطر تایپ و غلطگیری کتاب، تشکر کرده است.<ref>ر.ک: همان، ج1، صفحات چهلوسه و چهلوچهار</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||