پرش به محتوا

الفراسة: دليلك إلی معرفة أخلاق الناس و طبائعهم و كأنهم كتاب مفتوح: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'فـ' به 'ف'
جز (جایگزینی متن - 'گـ' به 'گ')
جز (جایگزینی متن - 'فـ' به 'ف')
خط ۴۰: خط ۴۰:
طبق تشخیص دکتر یوسف مراد، در‌ کتاب‌ [[فخر رازی، محمد بن عمر|رازی]] آنچه بیشتر اصالت دارد، فصل‌ ششم‌ و هفتم‌ مقاله‌ اول‌ است و نیز باب‌ دوم‌ و سوم از مقاله دوم که در این‌گونه کتب به‌کلی تازگی دارد.
طبق تشخیص دکتر یوسف مراد، در‌ کتاب‌ [[فخر رازی، محمد بن عمر|رازی]] آنچه بیشتر اصالت دارد، فصل‌ ششم‌ و هفتم‌ مقاله‌ اول‌ است و نیز باب‌ دوم‌ و سوم از مقاله دوم که در این‌گونه کتب به‌کلی تازگی دارد.


[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] عوامل اجتماعی را‌ هم‌ تا‌ حدی وارد علم فراست کرده است؛ چنان‌که‌ گوید‌: والاتباران‌، برتری‌طلب‌ و بلندجویند و گاه به سبب سرگرانی و غرور، از طلب دانش و آموختن حرفه‌ای سودمند، وامی‌مانند و خوار و نیازمند و ناتوان از کار درمی‌آیند، اما توانگران تسلط‌طلبند و دیگران را خوار‌ می‌شمرند و چون به کسب مال نایل شوند، خود را فـایز به همه خیرات می‌انگارند و عموم مردمان را نسبت به خویش‌ حسود‌ می‌پندارند‌ و در این میان مال‌داران ریشه‌دار‌ و اصیل‌ از‌ نودولتان نجیب‌ترند؛ چنان‌که [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] فرموده است: «عليكم ببطون شبعت ثم جاعت فإن آثار الكرم فيها باقية و إياكم‌ و بطونا‌ جاعت‌ ثم شبعت فإن آثار اللؤم فيها باقية». در‌ مجموع‌، توانگران ستمگر هستند و با این باور که مال داشتن، ایشان را از منع و مجازات مصون می‌دارد. کسانی که برحسب‌ اتفاق‌ بر‌ مالی دست‌ یافته‌اند، لذت‌جوی و لاابالی و برروی‌هم خوش‌بینند. جوان‌، جاه‌جوی است و چندان مال‌دوست نیست. خوش‌باور است و برروی‌هم دل‌نازک‌تر و خوش‌بین‌تر و آزرمگین‌تر؛ چراکه به فطرت نزدیک‌تر‌ است‌ و از‌ تجربت و سرد و گرمی‌ چشیدگی روزگار دورتر و به هـمین قیاس و برروی‌هم‌ پیران دیرباور هستند و محافظه‌کارتر و شکاک‌تر؛ یا حکمی نمی‌کنند و یا حکم به همان که بوده می‌کنند و غالبا‌ با‌ قید‌ اگر و شـاید حرف می‌زنند؛ لذا چون جوان در حب و بغض تندرو نیستند‌ و نظر‌ به‌ آنکه سختی‌ها کشیده‌اند، به دست آوردن مال را از ثنای جمیل دوست‌تر دارند. و روی‌هم‌رفته‌ احساس‌ تعظیم کمتری نسبت به چیزها و کسان می‌کنند؛ چـراکه نظایر آن را بسیار دیده‌اند‌ و ترس‌ بر ایشان غالب است. عاقبت‌اندیش‌ترند و آرام‌تر؛ لذا عدالت و امیر عادل را خواهانند<ref>ر.ک: آذرنگ عبدالحسین و دیگران، ص132-133</ref>.
[[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] عوامل اجتماعی را‌ هم‌ تا‌ حدی وارد علم فراست کرده است؛ چنان‌که‌ گوید‌: والاتباران‌، برتری‌طلب‌ و بلندجویند و گاه به سبب سرگرانی و غرور، از طلب دانش و آموختن حرفه‌ای سودمند، وامی‌مانند و خوار و نیازمند و ناتوان از کار درمی‌آیند، اما توانگران تسلط‌طلبند و دیگران را خوار‌ می‌شمرند و چون به کسب مال نایل شوند، خود را فایز به همه خیرات می‌انگارند و عموم مردمان را نسبت به خویش‌ حسود‌ می‌پندارند‌ و در این میان مال‌داران ریشه‌دار‌ و اصیل‌ از‌ نودولتان نجیب‌ترند؛ چنان‌که [[امام علی علیه‌السلام|علی بن ابی‌طالب(ع)]] فرموده است: «عليكم ببطون شبعت ثم جاعت فإن آثار الكرم فيها باقية و إياكم‌ و بطونا‌ جاعت‌ ثم شبعت فإن آثار اللؤم فيها باقية». در‌ مجموع‌، توانگران ستمگر هستند و با این باور که مال داشتن، ایشان را از منع و مجازات مصون می‌دارد. کسانی که برحسب‌ اتفاق‌ بر‌ مالی دست‌ یافته‌اند، لذت‌جوی و لاابالی و برروی‌هم خوش‌بینند. جوان‌، جاه‌جوی است و چندان مال‌دوست نیست. خوش‌باور است و برروی‌هم دل‌نازک‌تر و خوش‌بین‌تر و آزرمگین‌تر؛ چراکه به فطرت نزدیک‌تر‌ است‌ و از‌ تجربت و سرد و گرمی‌ چشیدگی روزگار دورتر و به هـمین قیاس و برروی‌هم‌ پیران دیرباور هستند و محافظه‌کارتر و شکاک‌تر؛ یا حکمی نمی‌کنند و یا حکم به همان که بوده می‌کنند و غالبا‌ با‌ قید‌ اگر و شـاید حرف می‌زنند؛ لذا چون جوان در حب و بغض تندرو نیستند‌ و نظر‌ به‌ آنکه سختی‌ها کشیده‌اند، به دست آوردن مال را از ثنای جمیل دوست‌تر دارند. و روی‌هم‌رفته‌ احساس‌ تعظیم کمتری نسبت به چیزها و کسان می‌کنند؛ چـراکه نظایر آن را بسیار دیده‌اند‌ و ترس‌ بر ایشان غالب است. عاقبت‌اندیش‌ترند و آرام‌تر؛ لذا عدالت و امیر عادل را خواهانند<ref>ر.ک: آذرنگ عبدالحسین و دیگران، ص132-133</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
رساله «الفـراسة ‌عند العرب» به‌عنوان مقدمه‌ای بر کتاب‌ «الفراسة» [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] در چهار فـصل نگاشته شده است.
رساله «الفراسة ‌عند العرب» به‌عنوان مقدمه‌ای بر کتاب‌ «الفراسة» [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] در چهار فصل نگاشته شده است.


کتاب الفراسة فخر رازی‌ را در یک نسخه دیگر، دکتر یوسف مراد‌ بر اساس‌ سه نسخه کمبریج و لندن‌ و استانبول‌ تصحیح نموده است. او به رساله مختصری که [[فخر رازی، محمد بن عمر|رازی]] به فـارسی در علم فراست نوشته است‌ نیز‌ نظر داشته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
کتاب الفراسة فخر رازی‌ را در یک نسخه دیگر، دکتر یوسف مراد‌ بر اساس‌ سه نسخه کمبریج و لندن‌ و استانبول‌ تصحیح نموده است. او به رساله مختصری که [[فخر رازی، محمد بن عمر|رازی]] به فارسی در علم فراست نوشته است‌ نیز‌ نظر داشته است<ref>ر.ک: همان</ref>.


[[فخر رازی، محمد بن عمر|رازی]] در این کتاب، تلخیص وافی‌ای از کتاب ارسطو ارائه کرده و زیادات مهمی نیز بر آن دارد.
[[فخر رازی، محمد بن عمر|رازی]] در این کتاب، تلخیص وافی‌ای از کتاب ارسطو ارائه کرده و زیادات مهمی نیز بر آن دارد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش