پرش به محتوا

إيجاز التعريف في علم التصريف: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۱: خط ۴۱:




«إيجاز التعريف في علم التّصريف»، از جمله آثار ابن مالك (متوفى 672ق)، نحوى، لغوى و اديب مشهور اندلسى است كه با تحقيق حسن احمد العثمان منتشر شده است. ابن مالك اين اثر را به انگيزه تقديم به سلطان صلاح‌الدين يوسف بن ايوب نوشته است (مقدمه مؤلف، ص 2).
«إيجاز التعريف في علم التّصريف»، از جمله آثار ابن مالك (متوفى 672ق)، نحوى، لغوى و اديب مشهور اندلسى است كه با تحقيق حسن احمد العثمان منتشر شده است. ابن مالك اين اثر را به انگيزه تقديم به سلطان صلاح‌الدين يوسف بن ايوب نوشته است <ref>مقدمه مؤلف، ص 2</ref>.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۵۱: خط ۵۱:




كتاب با ذكر شرح حال ابن مالك، اساتيد، شاگردان و بررسى آثار وى آغاز شده است. محقق كتاب، منابعى را كه از آنها در نگارش زندگى‌نامه علمى ابن مالك استفاده كرده ذكر نموده است. همچنين در باره 54 اثر او اطلاعات نسخه‌ها و چاپ‌هايى را كه تا آن زمان وجود داشته و يا وى مطلع بوده، ارائه كرده است (مقدمه محقق، صفحات ه تا ذ)؛ البته نويسنده «وفاق المفهوم»، آثارى را به ابن مالك نسبت داده كه احمد العثمان، اين انتساب را صحيح نمى‌داند (همان، صفحات ض و غ).
كتاب با ذكر شرح حال ابن مالك، اساتيد، شاگردان و بررسى آثار وى آغاز شده است. محقق كتاب، منابعى را كه از آنها در نگارش زندگى‌نامه علمى ابن مالك استفاده كرده ذكر نموده است. همچنين در باره 54 اثر او اطلاعات نسخه‌ها و چاپ‌هايى را كه تا آن زمان وجود داشته و يا وى مطلع بوده، ارائه كرده است (مقدمه محقق، صفحات ه تا ذ)؛ البته نويسنده «وفاق المفهوم»، آثارى را به ابن مالك نسبت داده كه احمد العثمان، اين انتساب را صحيح نمى‌داند <ref>همان، صفحات ض و غ</ref>.


مقدمه مؤلف، به تبيين اهميت علم صرف و انگيزه نگارش كتاب اختصاص دارد.
مقدمه مؤلف، به تبيين اهميت علم صرف و انگيزه نگارش كتاب اختصاص دارد.
خط ۵۷: خط ۵۷:
از جمله ويژگى‌هاى مهمى كه در اين اثر به آن توجه شده، اعراب‌گذارى تمامى متن كتاب است؛ محقق كتاب، با توجه به نقش كليدى اعراب در علم صرف، به انجام اين امر اهتمام ورزيده است.
از جمله ويژگى‌هاى مهمى كه در اين اثر به آن توجه شده، اعراب‌گذارى تمامى متن كتاب است؛ محقق كتاب، با توجه به نقش كليدى اعراب در علم صرف، به انجام اين امر اهتمام ورزيده است.


در اين اثر ابتدا ابنيه اسم ثلاثى مجرد، رباعى مجرد و خماسى مجرد، ابنيه ماضى و مضارع فعل ثلاثى مجرد، افعال غير ثلاثى و فعل امر بيان شده است (متن كتاب، ص 62 - 4).
در اين اثر ابتدا ابنيه اسم ثلاثى مجرد، رباعى مجرد و خماسى مجرد، ابنيه ماضى و مضارع فعل ثلاثى مجرد، افعال غير ثلاثى و فعل امر بيان شده است <ref>متن كتاب، ص 62 - 4</ref>.


اعلال از جمله مباحثى است كه بخش مهمى از كتاب را به خود اختصاص داده است. در اصطلاح، هرگاه حرف عله تغيير شكل يابد، مى‌گوييم اعلال صورت گرفته است. تبديل «واو» يا «ياء» به «همزه»، تبديل «واو» يا «ياء» به «الف» و مسائل پيرامون آن‌ها با ذكر مثال در ادامه مباحث كتاب تبيين شده است (همان، 172 - 63).
اعلال از جمله مباحثى است كه بخش مهمى از كتاب را به خود اختصاص داده است. در اصطلاح، هرگاه حرف عله تغيير شكل يابد، مى‌گوييم اعلال صورت گرفته است. تبديل «واو» يا «ياء» به «همزه»، تبديل «واو» يا «ياء» به «الف» و مسائل پيرامون آن‌ها با ذكر مثال در ادامه مباحث كتاب تبيين شده است <ref>همان، 172 - 63</ref>.


ادغام، بحث ديگرى است كه به آن پرداخته شده است؛ نويسنده پس از شمارش موانع ادغام، موانع ادغام مثلين را در نه مورد ذكر كرده است. پس از آن مواردى را كه هر دو وجه فك و ادغام جايز است، بيان نموده است (همان، 192 - 173).
ادغام، بحث ديگرى است كه به آن پرداخته شده است؛ نويسنده پس از شمارش موانع ادغام، موانع ادغام مثلين را در نه مورد ذكر كرده است. پس از آن مواردى را كه هر دو وجه فك و ادغام جايز است، بيان نموده است <ref>همان، 192 - 173</ref>.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۷۰: خط ۷۰:
كتاب، مشتمل بر پاورقى‌هاى مفصلى از محقق كتاب است كه در آن‌ها پيرامون الفاظ، اعلام و برخى عبارات، توضيحات مفصلى با ارجاع به منابع مختلف ارائه شده است كه براى محققين قابل استفاده است.
كتاب، مشتمل بر پاورقى‌هاى مفصلى از محقق كتاب است كه در آن‌ها پيرامون الفاظ، اعلام و برخى عبارات، توضيحات مفصلى با ارجاع به منابع مختلف ارائه شده است كه براى محققين قابل استفاده است.


==پانويس ==
<references />
== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.
خط ۷۹: خط ۸۰:
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/21149 مطالعه کتاب إیجاز التعریف في علم التصریف در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/21149 مطالعه کتاب إیجاز التعریف في علم التصریف در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۵۳٬۳۲۷

ویرایش