صنعت پنهان (مولانا و اندیشه‌ی ملال): تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب صنعت پنهان اثری یک جلدی و به زبان فارسی است، در نوشتار این نویسنده، به ویژه در این کتاب چیزی از مغلق نویسی و ابهام زایی نمی‌بینیم و نگارشی ساده و روان را در کار تإلیف کرده است. صنعت پنهان غیر از مقدّمه دارای هفت فصل است که عبارتند از: ملال چیست؟ در جستجوی انسان، مولانا و ملال، اسباب ملال، انواع ملال، انسان ملول، و چاره‌ی ملال. از این بین دو فصل چهارم و هفتم دارای چندین زیر مجموعه است که یکی اسباب ملال را بر می‌شمارد و یکی راهکارهای رفع و نجات از ملال را نشانه می‌رود.

از فصول کتاب چنین فهمیده می‌شود که کاری کاملاً تخصّصی بر روی ملال صورت گرفته است. زیرا ملال را از تمام زوایا مورد بحث قرار داده و به شرح و تفسیر پرداخته است. ملال را به عنوان یک عارضه‌ی انسانی و صرفاً انسانی مطرح کرده که روح و روان فرد را و احیاناً جامعه را به ویرانی سوق می‌دهد. لذا با تعریف چگونگی آن در صدد پیدا کردن راهی برای برون رفت از آن بیماری روحی را می‌جوید. ضمن اینکه استادانه همچون یک روانکاو به اسباب آن پرداخته و علل آن را معلوم کرده است با تعیین انواع و اقسام ملال راههای درمان آن را هم بیان می‌کند. در عین حال به نقد دو فیلسوف ملال نویس نیز اهتما می‌کند و ایشان را از این که خود را بانی بحث ملال به شمار آورند آگاه می‌کند که سده ها پیش از ایشان بزرگان ایرانی به این مقوله با تمامی زوایای ممکن آن را بحث کرده و طبیبانه به مداوای این درد روحی و اجتماعی مبادرت ورزیده اند.

چنانکه اشاره شد در این اثر ملال و فلسفه‌ی آن را مورد بررسی قرار می‌دهد و کم و کیف موقعیّت آن را می‌کاود و راه خلاصی و برون شو از آن را هم پیشنهاد می‌دهد. و در واقع باید گفت در زبان فارسی این کتاب نخستین کتاب محسوب می‌شود که مستقلاً در این رابطه نوشته شده است و پیش از [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کسی در این موضوع به استقلال و مبسوط چیزی منتشر نکرده است. گر چه نامرده در بکر نویسی یدی طولا دارد و چندین اثر مهم را برای نخستین بار وارد مجموعه‌ی آثار مکتوب کرده است. نویسنده کتاب به عنوان کسی که به مولوی شناسی شهرتی تام دارد این اثر را در مجموعه‌ی مثنوی پژوهی و مولوی شناسی به انتشار رسانده است که در این مجموعه حاصل کار نویسنده به بیش از 20 جلد می‌رسد با موضوعات متنوّع و کاملاً علمی.

نویسنده می‌گوید: ملول شدن از «فرعون» و «ظلم» و ستم او، ملول شدن از «گلایه‌های» بی‌اساس مردم و ضعف و ناله‌های آنها و ملولی از دست «دیو و دد». این ملالت‌ها نشان از عمق و گستردگی یک انسان دارد. بدیهی است مولانا از ملالتهای خود سخن می‌گوید، ملالتهای یک عارفِ ژرف و عمیق. ملالتهای یک عارف از نوع ملالتهای مردم ساده و بی ‌فکر نیست. ملالتهای ریشه‌ای است، چنانکه از متن ابیات پیداست، ملول شدن از حضور استبداد است. ملول شدن از فرعون و تفرعنِ حاکم بر فردِ حاکم و از ستم‌ها و بیدادهای گسترده‌ی اوست. ملول شدن از بی‌فکری مردم و مردم بی‌فکر است. ملول شدن از نق زدنها و غر زدنهای بیجا و بی مایه است. ملول شدن از دیو و دد است. ملول شدن از فقدان انسانیت و ملول شدن از ناراستی و بی‌ صفایی مردم است <ref>مقدمه، صص 13-12</ref>. در عین حال در ادامه متذکّر می‌شود که ملالت مولانا به این سه خلاصه نمی‌شود و بر این اساس در طول بحث به دیگر موارد آن اشاره می‌کند.