پرش به محتوا

تصحيح تراثنا الرجالي مع التعريف بالمجهولين من رواته: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۲: خط ۵۲:
كتاب، مشتمل بر مقدمه نويسنده و متن اثر است. بررسى و تصحيح اسامى 90 تن از راويان تحت عنوان «وهم» در متن كتاب آمده است. شيوه نگارش نويسنده در هر وهم بدين‌ترتيب است:
كتاب، مشتمل بر مقدمه نويسنده و متن اثر است. بررسى و تصحيح اسامى 90 تن از راويان تحت عنوان «وهم» در متن كتاب آمده است. شيوه نگارش نويسنده در هر وهم بدين‌ترتيب است:


1. ذكر نام صحيح و نام اشتباه راوى؛
#ذكر نام صحيح و نام اشتباه راوى؛
 
#نقل عبارات متون مهم از گذشته تا حال كه به‌اشتباه ضبط كرده‌اند، با شماره جلد و صفحه و با عنوان «مصادر الوهم»؛
2. نقل عبارات متون مهم از گذشته تا حال كه به‌اشتباه ضبط كرده‌اند، با شماره جلد و صفحه و با عنوان «مصادر الوهم»؛
#ذكر عبارات متون رجالى كه شرح حال نام اشتباه را بيان كرده‌اند؛
 
#دلايل اشتباه بودن ضبط راوى و نام صحيح با عنوان «مدارك التصحيح» و مانند آن.
3. ذكر عبارات متون رجالى كه شرح حال نام اشتباه را بيان كرده‌اند؛
 
4. دلايل اشتباه بودن ضبط راوى و نام صحيح با عنوان «مدارك التصحيح» و مانند آن.


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۶۵: خط ۶۲:
كم‌دقتى در استنساخ، تصحيح و تدوين منابع روايى و رجالى، سبب ضعيف دانستن پاره‌اى از روايات شده است. درحالى‌كه بررسى دقيق زنجيره اسناد، نشان مى‌دهد كه بسيارى از روايات ضعيف، در واقع، صحيح بشمار مى‌روند. انواع اين قبيل لغزش‌ها عبارت است از:
كم‌دقتى در استنساخ، تصحيح و تدوين منابع روايى و رجالى، سبب ضعيف دانستن پاره‌اى از روايات شده است. درحالى‌كه بررسى دقيق زنجيره اسناد، نشان مى‌دهد كه بسيارى از روايات ضعيف، در واقع، صحيح بشمار مى‌روند. انواع اين قبيل لغزش‌ها عبارت است از:


1. تغيير نام يك يا چند راوى در سند؛
#تغيير نام يك يا چند راوى در سند؛
 
#تداخل نام دو يا چند راوى، به‌گونه‌اى كه يك نام تلقى مى‌شوند و غالبا به اين علت است كه «عن» به «بن» تغيير يافته است؛
2. تداخل نام دو يا چند راوى، به‌گونه‌اى كه يك نام تلقى مى‌شوند و غالبا به اين علت است كه «عن» به «بن» تغيير يافته است؛
#افتادگى راوى يا راويان از زنجيره سند؛
 
#اضافه شدن يك يا چند راوى؛
3. افتادگى راوى يا راويان از زنجيره سند؛
#عدم ذكر پدر راوى يا عدم ذكر وصف پدر راوى؛ در نتيجه مجهول ماندن يا اشتباه شدن راوى با شخص ديگر.
 
4. اضافه شدن يك يا چند راوى؛
 
5. عدم ذكر پدر راوى يا عدم ذكر وصف پدر راوى؛ در نتيجه مجهول ماندن يا اشتباه شدن راوى با شخص ديگر.


در چهار قرن اخير كه استنساخ منابع روايى فراوان شده، اين‌گونه لغزش‌ها نيز گسترش يافته است و حتى مصححان اين متون نتوانسته‌اند اين‌گونه لغزش‌ها را برطرف كنند. [[محمدعلى نجّار]] از متخصصان علم رجال با تحقيقات گسترده توانسته است بسيارى از اين ايرادات را برطرف سازد و نشان دهد بسيارى از رواياتى كه ضعيف پنداشته مى‌شوند در واقع صحيح هستند. وى نتيجه اين بررسى‌ها را در كتاب حاضر به نگارش در آورده است. اما متأسفانه تنها جلد نخست آن به زيور طبع درآمده است <ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33550 ر.ك: فاطمى، سيد حسن، ص38]</ref> <ref>مقدمه نويسنده، ص ب - ج</ref>.
در چهار قرن اخير كه استنساخ منابع روايى فراوان شده، اين‌گونه لغزش‌ها نيز گسترش يافته است و حتى مصححان اين متون نتوانسته‌اند اين‌گونه لغزش‌ها را برطرف كنند. [[محمدعلى نجّار]] از متخصصان علم رجال با تحقيقات گسترده توانسته است بسيارى از اين ايرادات را برطرف سازد و نشان دهد بسيارى از رواياتى كه ضعيف پنداشته مى‌شوند در واقع صحيح هستند. وى نتيجه اين بررسى‌ها را در كتاب حاضر به نگارش در آورده است. اما متأسفانه تنها جلد نخست آن به زيور طبع درآمده است <ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33550 ر.ك: فاطمى، سيد حسن، ص38]</ref> <ref>مقدمه نويسنده، ص ب - ج</ref>.
خط ۹۱: خط ۸۴:
از جمله اسم‌هايى كه راويان به‌اشتباه ضبط كرده‌اند مى‌توان به اين موارد اشاره نمود:
از جمله اسم‌هايى كه راويان به‌اشتباه ضبط كرده‌اند مى‌توان به اين موارد اشاره نمود:


1. درست: حيان الجعفي؛ غلط: حسان يا حنان بن سدير الصيرفي.
#درست: حيان الجعفي؛ غلط: حسان يا حنان بن سدير الصيرفي.
 
#درست: داود بن يزيد الأودي؛ غلط: داود بن فرقد يا داود بن أبي‌يزيد العطار.
2. درست: داود بن يزيد الأودي؛ غلط: داود بن فرقد يا داود بن أبي‌يزيد العطار.
#درست: زبيد اليامي؛ غلط: زيد اليماني يا زيد اليمامي.
 
#درست: إدريس بن يزيد بن عبدالرحمن الأودي؛ غلط: إدريس بن عبدالله الأودي.
3. درست: زبيد اليامي؛ غلط: زيد اليماني يا زيد اليمامي.
#درست: عبدالسلام بن حرب؛ غلط: عبدالسلام بن الحارث <ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33550 همان]</ref>.
 
4. درست: إدريس بن يزيد بن عبدالرحمن الأودي؛ غلط: إدريس بن عبدالله الأودي.
 
5. درست: عبدالسلام بن حرب؛ غلط: عبدالسلام بن الحارث <ref>[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33550 همان]</ref>.


در آخرين وهم كتاب چنين مى‌خوانيم: از ايرادات تراث رجالى، عدم ذكر تاريخ ولادت و وفات روات است كه بر بسيارى از علماى رجال تشخيص دقيق طبقات آنها دشوار است. عجيب نيست كه على بن ابراهيم بن هاشم قمى كه بيش از 8000 حديث از او روايت شده و پدرش كه بيش از 7000 حديث از او روايت شده و احمد بن محمد بن عيسى اشعرى قمى و صدها تن از علماى بزرگ مشهور گذشته تاكنون تاريخ ولادت و وفات آنها را نمى‌دانيم. هنگامى كه [[مقدس اردبيلى]](ره) و ديگران مى‌گويند: روايت ابن عقده از حسن بن قاسم از اصحاب [[امام رضا(ع)]] به جهت دورى زمان آن دو، مرسله است، بدان دليل است كه تاريخ ولادت حسن بن قاسم و وفاتش را نمى‌دانيم؛ وگرنه اين‌گونه نمى‌گويند <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/14856/2/603 ر.ك: متن كتاب، ص603]</ref>.
در آخرين وهم كتاب چنين مى‌خوانيم: از ايرادات تراث رجالى، عدم ذكر تاريخ ولادت و وفات روات است كه بر بسيارى از علماى رجال تشخيص دقيق طبقات آنها دشوار است. عجيب نيست كه على بن ابراهيم بن هاشم قمى كه بيش از 8000 حديث از او روايت شده و پدرش كه بيش از 7000 حديث از او روايت شده و احمد بن محمد بن عيسى اشعرى قمى و صدها تن از علماى بزرگ مشهور گذشته تاكنون تاريخ ولادت و وفات آنها را نمى‌دانيم. هنگامى كه [[مقدس اردبيلى]](ره) و ديگران مى‌گويند: روايت ابن عقده از حسن بن قاسم از اصحاب [[امام رضا(ع)]] به جهت دورى زمان آن دو، مرسله است، بدان دليل است كه تاريخ ولادت حسن بن قاسم و وفاتش را نمى‌دانيم؛ وگرنه اين‌گونه نمى‌گويند <ref>[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/14856/2/603 ر.ك: متن كتاب، ص603]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش