۶۱٬۱۸۹
ویرایش
أخبار الطوال (ترجمه): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۹۵: | خط ۹۵: | ||
در كل مى‌توان گفت كه [[دینوری، احمد بن داود|دينورى]] یکى از معدود مورخانى است كه توانسته به درستى حوادث تاريخى را حلاجى كرده و شاهكارى به زبان عربى در تاريخ بوجود آورد. | در كل مى‌توان گفت كه [[دینوری، احمد بن داود|دينورى]] یکى از معدود مورخانى است كه توانسته به درستى حوادث تاريخى را حلاجى كرده و شاهكارى به زبان عربى در تاريخ بوجود آورد. | ||
==نکاتی درباره ترجمه== | |||
پیش از این ترجمه، کتاب توسط صادق نشأت نیز به فارسی ترجمه شده است. [[مهدوی دامغانی، محمود|محمود مهدوی دامغانی]] با رجوع به ترجمه نشأت به نقاط ضعف آن پی برده و خود تصمیم به ترجمه دوباره آن می‌گیرد. وی در این‌باره می‌گوید: «در نظر گرفتن نقص‌های ترجمه نشأت، تکرار اشتباهات مصحح عربی در متن فارسی، ترجمه نکردن حاشیه‌های سودمند او، توضیح ندادن در مورد اسامی شاعران، نامه‌های نهج‌البلاغه، قبایل و... باعث و سبب اصلی ترجمه جدید بوده است«<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3834/38 ر.ک: عباسی، علی‌اکبر، ص38]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35842/1/23 مقدمه کتاب، ص23]</ref>. | |||
او ترجمه خود را به معلم قرآن خویش هدیه کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35842/1/11 ر.ک: مقدمه، ص11]</ref>. | |||
ترجمه دامغانی مانند سایر آثار ترجمه‌ای ایشان روان، هماهنگ با منظور مؤلف، همراه با توضیحات مفید در پاورقی است. تعداد شماره ارجاعات و توضیحات مجموعا 511 مورد است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3834/38 ر.ک: عباسی، علی‌اکبر، ص38]</ref>. | |||
برخی اشتباهات و اشکالات جزئی نیز بر مترجم وارد است؛ مثلاًوی در مقدمه می‌گوید: از موسی(ع) در أخبار الطوال گفتگو نشده و حال آنکه مؤلف مختصرا در مورد حضرت موسی(ع) مطالبی نوشته و بعضی از ماجراهای زندگی حضرت را ذکر کرده است؛ آنجا که می‌گوید: «موسی بن عمران از مصر گریخت و خود را به مدین رساند و بر خانه شعیب وارد شد و هشت سال خود را مزدور او قرار داد؛ همچنانکه خداوند متعال آن را در کتاب خود برای ما بیان فرموده است»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3834/38 ر.ک: همان]</ref>. | |||
به نظر مترجم دلیل اینکه دینوری در مورد مغازی و سیره رسول خدا(ص) سخنی نگفته، وجود آثاری چون [[السير و المغازي|سیره ابن اسحاق]] و [[المغازي|مغازی واقدی]] بوده است؛ درحالیکه به نظر می‌آید، دلیل اصلی دینوری تأکید و تعلق او به ایران و تاریخ آن بوده است. تاریخ اسلام را نیز تا آنجا که به ایران مربوط بوده نقل می‌کند؛ چنانکه مثلاًفتوحات خلیفه دوم را در سمت ایران ذکر می‌کند و ابدا از جنگ‌های مسلمانان و رومیان سخنی نمی‌گوید؛ چنانکه بخش‌های قبلی کتاب هم با ایران و فرمانروایان آن آمیخته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3834/38 ر.ک: همان]</ref>. | |||
در مقدمه مترجم شروع بخش تاریخ اسلام، فتوحات روزگار خلیفه دوم عنوان شده؛ درحالیکه به نظر می‌رسد جنگ‌های اعراب با ایرانیان در روزگار خلیفه اول باید آغازگر این بخش باشد؛ چراکه ابتدای جنگ‌های خالد، مثنی و سوید قبل از خلافت خلیفه دوم بوده است. | |||
در مقدمه مترجم آمده است: دینوری واقعه کربلا را نسبتا مفصل توضیح داده است. هرچند واقعا هم نسبت به حجم کتاب مفصل است، ولی مترجم در پایان حوادث کربلا در پاورقی می‌گوید: باید عذر دینوری را در تلخیص نسبی فاجعه کربلا موجه دانست؛ به خاطر روزگار زندگی او که عباسیان به علویان سخت می‌گرفته‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3834/38 ر.ک: همان، ص38 و 39]</ref>. | |||
در صفحه 389 ترجمه فارسی کلمه «زیاد بن» حذف شده و چاپ نگردیده است. زیاد بن عبدالرحمن در ترجمه عبدالرحمن آمده و صفحه 391 هم 91 تایپ شده است. این هر دو مورد در غلطنامه پایانی کتاب هم نیامده است. مهم‌تر از همه اینکه سه خط از متن عربی جا افتاده و ترجمه نشده است. در ص039 عربی و در ترجمه فارسی 431 وقایع دوران خلافت هارون‌الرشید، متن اصلی چنین است: «و في سنة ثمانين و مائة عقد الرشيد لعلي بن عیسی بن ماهان علی الخراسان و في ذالك العام خرج الرشيد إلی أرض الشام و أخذ علی الموصل، فلما وافاها أمر بهدم مدينتها و قد كانوا وثبوا بعامله»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/3834/39 همان، ص39]</ref>. | |||
برخی از محققین بیش از 80 اشتباه در ترجمه کتاب ذکر کرده‌اند که این اشتباهات به‌طور کلی عبارتند از: نادرستی ترجمه، از قلم افتادگی، افزوده‌های غیر ضروری، ابهام و نارسایی معنایی در عبارات، مواردی که استحسان آنها لازم است و ضبط شکلهای نادرست، مرجوح نامها و ناهمگونی آنها، بهخصوص نامهای ایرانی<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2352/55 ر.ک: موسوی، مصطفی، ص55]</ref>. | |||
==ویژگی و چگونگی ترجمه== | ==ویژگی و چگونگی ترجمه== | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۳۷: | ||
پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح برخى كلمات و عبارات متن پرداخته است. | پاورقى‌ها به ذكر منابع و توضيح برخى كلمات و عبارات متن پرداخته است. | ||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
#[[:noormags:65743|عباسی، علی‌اکبر، نقد و بررسی کتاب أخبار الطوال، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، فروردین و اردیبهشت 1381، شماره 54 و 55]]. | |||
#[[:noormags:41273|موسوی، مصطفی، نقد ترجمه أخبار الطوال، نشر دانش، مرداد و شهریور 1370، شماره 65]]. | |||
#دايرةالمعارف تشيّع، جلد دوم ص3. | #دايرةالمعارف تشيّع، جلد دوم ص3. | ||
#سايت خبرى ایران نيوزپيپر. | #سايت خبرى ایران نيوزپيپر. | ||