۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تهذيب الكمال في أسماء الرجال: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مقدمه محقق، در چهار فصل، به شرح زیر، تنظیم شده است: | مقدمه محقق، در چهار فصل، به شرح زیر، تنظیم شده است: | ||
در فصل نخست، به زندگی‌نامه نویسنده و تشریح جایگاه علمی وی، پرداخته شده است. در این قسمت، ابتدا به مصادر و منابعی که به شرح حال مزی پرداخته‌اند، اشاره شده و سپس، به ذکر تولد و چگونگی رشد، سماع و شیوخ، تأثیرپذیری وی از تفکر سلفی و منزلت علمی وی پرداخته شده است. منزلت علمی خود شامل ذکر مهمترین آثار، مناصب علمی، شاگردان و آراء و نظر علما درباره او می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/40839/1/9 ر.ک: مقدمه، ج1، ص9-36]</ref>. | |||
در فصل نخست، به زندگی‌نامه نویسنده و تشریح جایگاه علمی وی، پرداخته شده است. در این قسمت، ابتدا به مصادر و منابعی که به شرح حال [[حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن|مزی]] پرداخته‌اند، اشاره شده و سپس، به ذکر تولد و چگونگی رشد، سماع و شیوخ، تأثیرپذیری وی از تفکر سلفی و منزلت علمی وی پرداخته شده است. منزلت علمی خود شامل ذکر مهمترین آثار، مناصب علمی، شاگردان و آراء و نظر علما درباره او می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/40839/1/9 ر.ک: مقدمه، ج1، ص9-36]</ref>. | |||
در فصل دوم، به تشریح روش نویسنده در نگارش کتاب و جایگاه و منزلت آن در بین سایر کتبی که در این موضوع نوشته شده، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/40839/1/37 ر.ک: همان، ص37-49]</ref>. | در فصل دوم، به تشریح روش نویسنده در نگارش کتاب و جایگاه و منزلت آن در بین سایر کتبی که در این موضوع نوشته شده، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/40839/1/37 ر.ک: همان، ص37-49]</ref>. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۸: | ||
در فصل چهارم، روش محقق در تحقیق کتاب و اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته بر روی آن، توضیح داده شده و در پایان، به توصیف نسخ خطی کتاب، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/40839/1/73 ر.ک: همان، ص73-90]</ref>. | در فصل چهارم، روش محقق در تحقیق کتاب و اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته بر روی آن، توضیح داده شده و در پایان، به توصیف نسخ خطی کتاب، پرداخته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/40839/1/73 ر.ک: همان، ص73-90]</ref>. | ||
مزی این کتاب را در اصلاح و تکمیل «الكمال في أسماء الرجال» تألیف ابومحمد عبدالغنی بن عبدالواحد مقدسی جماعیلی (544 ـ600ق) نوشته است. مؤلف «الكمال» کوشیده است تا تمامی راویان صحاح ششگانه اهل سنت را ذکر کند و شرح حال آنان را بیاورد، اما بنا به گفته خود او، به جهت اختلاف نسخه‌ها یا از سر خطا، احتمالاً مواردی را از قلم انداخته است؛ همچنین بسیاری از آرا و اسناد را برای اختصار حذف کرده است. | [[حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن|مزی]] این کتاب را در اصلاح و تکمیل «الكمال في أسماء الرجال» تألیف ابومحمد عبدالغنی بن عبدالواحد مقدسی جماعیلی (544 ـ600ق) نوشته است. مؤلف «الكمال» کوشیده است تا تمامی راویان صحاح ششگانه اهل سنت را ذکر کند و شرح حال آنان را بیاورد، اما بنا به گفته خود او، به جهت اختلاف نسخه‌ها یا از سر خطا، احتمالاً مواردی را از قلم انداخته است؛ همچنین بسیاری از آرا و اسناد را برای اختصار حذف کرده است. | ||
از ویژگی‌های «الكمال» است: مشخص کردن مواضع ذکر نام راوی در هریک از صحاح ششگانه؛ آغاز شدن کتاب با شرح حال مختصر رسول خدا(ص) به نقل از ابن هشام؛ تقدم ذکر نام صحابه پیامبر(ص) بر دیگر راویان (ابتدا عشره مبشره و سپس دیگر صحابیان و به دنبال آن زنان صحابی)؛ تقدم ذکر راویانی که نامشان محمد است بر دیگران و سپس ذکر سایرین به‌ترتیب حروف الفبا<ref>رحمان ستایش، محمدکاظم، ص702</ref>. | از ویژگی‌های «الكمال» است: مشخص کردن مواضع ذکر نام راوی در هریک از صحاح ششگانه؛ آغاز شدن کتاب با شرح حال مختصر رسول خدا(ص) به نقل از ابن هشام؛ تقدم ذکر نام صحابه پیامبر(ص) بر دیگر راویان (ابتدا عشره مبشره و سپس دیگر صحابیان و به دنبال آن زنان صحابی)؛ تقدم ذکر راویانی که نامشان محمد است بر دیگران و سپس ذکر سایرین به‌ترتیب حروف الفبا<ref>رحمان ستایش، محمدکاظم، ص702</ref>. | ||
یکی از فرزندان عبدالغنی مقدسی، به تهذیب و ترتیب و اختصار و استدراک موارد جامانده از «الكمال» پرداخت. وی برخی نامها را از دو کتاب «مشايخ النبل» و «الأطراف» تألیف ابن عساکر دمشقی - که در شرح حال مشایخ مؤلفان صحاح ششگانه است - به کتاب افزود؛ اما این کار اشکالات بیشتری در تلخیص کتاب پدید آورد. جمال‌الدین مزی، با توجه به فواید «الكمال» درصدد رفع اشکالات و تکمیل آن برآمد؛ به این ترتیب «تهذيب الكمال»، به‌رغم تصور برخی، فقط خلاصه «الكمال» نیست. وی در تکمیل «الكمال» علاوه بر راویان صحاح ششگانه، نام بسیاری از راویانی را که در دیگر کتاب‌های صاحبان صحاح آمده است، افزود. وی در مجموع بیش از 1700 نام به «الكمال» افزوده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | یکی از فرزندان عبدالغنی مقدسی، به تهذیب و ترتیب و اختصار و استدراک موارد جامانده از «الكمال» پرداخت. وی برخی نامها را از دو کتاب «مشايخ النبل» و «الأطراف» تألیف ابن عساکر دمشقی - که در شرح حال مشایخ مؤلفان صحاح ششگانه است - به کتاب افزود؛ اما این کار اشکالات بیشتری در تلخیص کتاب پدید آورد. جمال‌الدین [[حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن|مزی]]، با توجه به فواید «الكمال» درصدد رفع اشکالات و تکمیل آن برآمد؛ به این ترتیب «تهذيب الكمال»، به‌رغم تصور برخی، فقط خلاصه «الكمال» نیست. وی در تکمیل «الكمال» علاوه بر راویان صحاح ششگانه، نام بسیاری از راویانی را که در دیگر کتاب‌های صاحبان صحاح آمده است، افزود. وی در مجموع بیش از 1700 نام به «الكمال» افزوده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
او شرح حال برخی اشخاص را که در نام و طبقه با راویان صحاح ششگانه مشابهت دارند، ولی از راویان این کتاب‌ها نبوده‌اند، برای رفع اشتباه آورده است. همچنین نام استادان و شاگردان هر راوی و اطلاعات بسیار دیگری بر شرح احوال افزوده است. وی در چهار فصل، راویانی را که به نام خودشان شهرت ندارند و با نسبت، کنیه، لقب و امثال اینها شناخته شده‌اند، افزوده است که بسیار کارگشاست<ref>ر.ک: همان</ref>. | او شرح حال برخی اشخاص را که در نام و طبقه با راویان صحاح ششگانه مشابهت دارند، ولی از راویان این کتاب‌ها نبوده‌اند، برای رفع اشتباه آورده است. همچنین نام استادان و شاگردان هر راوی و اطلاعات بسیار دیگری بر شرح احوال افزوده است. وی در چهار فصل، راویانی را که به نام خودشان شهرت ندارند و با نسبت، کنیه، لقب و امثال اینها شناخته شده‌اند، افزوده است که بسیار کارگشاست<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
رفع کاستی‌ها و اشتباهات تاریخی و توضیح آنها از دیگر کارهای مزی در «تهذيب الكمال» است. وی در ترتیب مطالب «الكمال» نیز تغییر داده و نامهای احمد را، علاوه بر صاحبان نام محمد، به جهت تبرک بر دیگر نامها مقدم داشته است. در «تهذيب الكمال» ارجاعات بسیاری در مورد نامهای مشهور یا پرکاربرد آمده است که کار استفاده‌کنندگان از کتاب را آسان می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>. | رفع کاستی‌ها و اشتباهات تاریخی و توضیح آنها از دیگر کارهای [[حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن|مزی]] در «تهذيب الكمال» است. وی در ترتیب مطالب «الكمال» نیز تغییر داده و نامهای احمد را، علاوه بر صاحبان نام محمد، به جهت تبرک بر دیگر نامها مقدم داشته است. در «تهذيب الكمال» ارجاعات بسیاری در مورد نامهای مشهور یا پرکاربرد آمده است که کار استفاده‌کنندگان از کتاب را آسان می‌کند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
مزی میان نامهایی که خود بر «الكمال» افزوده و نامهای قبلی تمایز قائل شده و آنها را با قلم قرمز در نسخه اصلی مشخص کرده است. در چاپهای جدید کتاب نیز هریک از مصححان به‌گونه‌ای این خصوصیت را حفظ کرده‌اند. وی کتابی را که هر راوی در آن روایت دارد با نام اختصاری تعیین و در پایان شرح حال به نام کامل آن تصریح کرده است؛ همچنین نام کسانی را که از شخص مورد نظر روایت کرده‌اند یا وی از آنها روایت کرده، به‌صورت فهرست درآورده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | [[حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن|مزی]] میان نامهایی که خود بر «الكمال» افزوده و نامهای قبلی تمایز قائل شده و آنها را با قلم قرمز در نسخه اصلی مشخص کرده است. در چاپهای جدید کتاب نیز هریک از مصححان به‌گونه‌ای این خصوصیت را حفظ کرده‌اند. وی کتابی را که هر راوی در آن روایت دارد با نام اختصاری تعیین و در پایان شرح حال به نام کامل آن تصریح کرده است؛ همچنین نام کسانی را که از شخص مورد نظر روایت کرده‌اند یا وی از آنها روایت کرده، به‌صورت فهرست درآورده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
مزی به منابعی که به‌عنوان کتاب‌های اصلی فن رجال و مرجع شناخت نام راویان، از آنها استفاده کرده یا برای اطلاع بیشتر به آنها ارجاع داده، اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | [[حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن|مزی]] به منابعی که به‌عنوان کتاب‌های اصلی فن رجال و مرجع شناخت نام راویان، از آنها استفاده کرده یا برای اطلاع بیشتر به آنها ارجاع داده، اشاره کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
پس از تألیف «تهذيب الكمال»، دیگر به «الكمال» چندان توجه نشد، بلکه در تلخیص یا تکمیل «تهذيب الكمال» کتاب‌های متعددی نگاشته شد که از مهمترین آنهاست: | پس از تألیف «تهذيب الكمال»، دیگر به «الكمال» چندان توجه نشد، بلکه در تلخیص یا تکمیل «تهذيب الكمال» کتاب‌های متعددی نگاشته شد که از مهمترین آنهاست: | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۵: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||