۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
علوم قرآن در تفسیر المیزان و آثار علامه طباطبایی قدسسره: تفاوت میان نسخهها
علوم قرآن در تفسیر المیزان و آثار علامه طباطبایی قدسسره (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۱۳
، ۲ ژانویهٔ ۲۰۲۱جایگزینی متن - 'طباطبایی، محمدحسین' به 'طباطبایی، سید محمدحسین'
جز (جایگزینی متن - 'رده: خرداد(98)' به '') |
جز (جایگزینی متن - 'طباطبایی، محمدحسین' به 'طباطبایی، سید محمدحسین') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''علوم قرآن در تفسير الميزان '''، اثر [[ملکیان، محمدباقر|محمدباقر ملكيان]] (متولد اصفهان، 1342ش) است. نویسنده در اثر حاضر، مباحث گوناگون علوم قرآن (مانند تعريف و تاريخ علوم قرآن، معنا و موارد استعمال كلمه وحى، وجوهى در تفسير انزال وحى بر قلب پيامبر(ص)، مصونيت وحى از خطا، اعجاز قرآن، اشكال بر ادعاى عدم اختلاف در قرآن و پاسخ آن، شبهه نسخ و اختلاف در قرآن، تحدى قرآن به علم، اخبار غيبى و بلاغت، نمونههايى از معارضاتى كه با قرآن شده، مصونيت قرآن از تحريف، فرق بين انزال و تنزيل، وجه تسميه قرآن، نظريه صرفه، علت اختلاف موارد تحدى، روش تفسيرى و طبقات مفسرين، منظور از تفسير به رأى، اقوال مختلف در تفسير محكم و متشابه، مراد از هفت حرف و...) را از منظر [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] و ديگر آثار علامه [[طباطبایی، محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] (تبريز 1282، 1360ش، قم) گزارش كرده و توضيح داده است. نام كامل كتاب عبارت است از: «علوم قرآن در [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] و آثار [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]](قدسسره)». | '''علوم قرآن در تفسير الميزان '''، اثر [[ملکیان، محمدباقر|محمدباقر ملكيان]] (متولد اصفهان، 1342ش) است. نویسنده در اثر حاضر، مباحث گوناگون علوم قرآن (مانند تعريف و تاريخ علوم قرآن، معنا و موارد استعمال كلمه وحى، وجوهى در تفسير انزال وحى بر قلب پيامبر(ص)، مصونيت وحى از خطا، اعجاز قرآن، اشكال بر ادعاى عدم اختلاف در قرآن و پاسخ آن، شبهه نسخ و اختلاف در قرآن، تحدى قرآن به علم، اخبار غيبى و بلاغت، نمونههايى از معارضاتى كه با قرآن شده، مصونيت قرآن از تحريف، فرق بين انزال و تنزيل، وجه تسميه قرآن، نظريه صرفه، علت اختلاف موارد تحدى، روش تفسيرى و طبقات مفسرين، منظور از تفسير به رأى، اقوال مختلف در تفسير محكم و متشابه، مراد از هفت حرف و...) را از منظر [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] و ديگر آثار علامه [[طباطبایی، سید محمدحسین|سيد محمدحسين طباطبايى]] (تبريز 1282، 1360ش، قم) گزارش كرده و توضيح داده است. نام كامل كتاب عبارت است از: «علوم قرآن در [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] و آثار [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]](قدسسره)». | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب حاضر، از مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل دهها مبحث) تشكيل شده است. روش نویسنده در واقع در اين اثر عبارت است از گزارش توصيفى از مباحثى كه [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] در آثار خودش در مورد مسائل علوم قرآن مطرح كرده است. | كتاب حاضر، از مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل دهها مبحث) تشكيل شده است. روش نویسنده در واقع در اين اثر عبارت است از گزارش توصيفى از مباحثى كه [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] در آثار خودش در مورد مسائل علوم قرآن مطرح كرده است. | ||
همان طور كه نویسنده محترم نيز بيان كرده، نظم مشخصى در بين مطالب كتاب و طبقهبندى آن وجود ندارد، جز آنكه ارتباط موضوعى بين مطالب كتاب برقرار است و همه بحثها بهصورتى به علوم قرآن مربوط مىشود. | همان طور كه نویسنده محترم نيز بيان كرده، نظم مشخصى در بين مطالب كتاب و طبقهبندى آن وجود ندارد، جز آنكه ارتباط موضوعى بين مطالب كتاب برقرار است و همه بحثها بهصورتى به علوم قرآن مربوط مىشود. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
#نویسنده در مقدمهاش كه آن را در قم، در تاريخ شهريور 1388 نوشته، چند نكته را يادآور شده است: | #نویسنده در مقدمهاش كه آن را در قم، در تاريخ شهريور 1388 نوشته، چند نكته را يادآور شده است: | ||
#:الف)- [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] هرچند - بهصورت مستقل - از مباحث علوم قرآن سخنى به ميان نياوردهاند، ولى در لابهلاى [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] مباحث ارزشمندى در اين زمينه به چشم مىخورد كه مىتوان آنها را در يك مجموعه و بهعنوان مقدمهى تفسير گردآورى كرد. ما در اين مجال در پى آن بودهايم كه اين مباحث را از [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] استخراج نماييم. البته در پى اين منظور از سه اثر ديگر هم بهره جستهايم: 1. [[قرآن در اسلام]]، نگاشته [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]]؛ 2. مهر تابان، نگاشته مرحوم [[حسینی طهرانی، محمدحسین|آيتالله سيد محمدحسين حسينى تهرانى]]؛ 3. در محضر [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]]، تأليف محمدحسين رخشاد. در اين سه اثر - خصوصا نگاشته اول - بسيارى از مباحث علوم قرآنى از ديدگاه [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبايى]] بررسى شده است. | #:الف)- [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] هرچند - بهصورت مستقل - از مباحث علوم قرآن سخنى به ميان نياوردهاند، ولى در لابهلاى [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] مباحث ارزشمندى در اين زمينه به چشم مىخورد كه مىتوان آنها را در يك مجموعه و بهعنوان مقدمهى تفسير گردآورى كرد. ما در اين مجال در پى آن بودهايم كه اين مباحث را از [[الميزان في تفسير القرآن|تفسير الميزان]] استخراج نماييم. البته در پى اين منظور از سه اثر ديگر هم بهره جستهايم: 1. [[قرآن در اسلام]]، نگاشته [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]]؛ 2. مهر تابان، نگاشته مرحوم [[حسینی طهرانی، محمدحسین|آيتالله سيد محمدحسين حسينى تهرانى]]؛ 3. در محضر [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]]، تأليف محمدحسين رخشاد. در اين سه اثر - خصوصا نگاشته اول - بسيارى از مباحث علوم قرآنى از ديدگاه [[طباطبایی، سید محمدحسین|علامه طباطبايى]] بررسى شده است. | ||
#:ب)- در تدوين اين اثر سعى كردهايم تا حد ممكن جملهبندىهاى [[طباطبایی، محمدحسین|مرحوم علامه]] در الميزان دچار تغيير نشود و اگر به ضرورت جملاتى ديگر را - بر اساس آثار ديگر - كم و زياد و يا پس و پيش كردهايم، به حداقل تصرفات بسنده نمودهايم. | #:ب)- در تدوين اين اثر سعى كردهايم تا حد ممكن جملهبندىهاى [[طباطبایی، سید محمدحسین|مرحوم علامه]] در الميزان دچار تغيير نشود و اگر به ضرورت جملاتى ديگر را - بر اساس آثار ديگر - كم و زياد و يا پس و پيش كردهايم، به حداقل تصرفات بسنده نمودهايم. | ||
#:ج)- ترتيب مباحث بر اساس پسند و رأى نگارنده اين سطور است؛ ازاينروى خواننده گرامى شايد با ترتيب بعضى از مباحث مخالف باشد؛ هرچند همان طور كه [[معرفت، محمد هادی|آيتالله معرفت]] گفته، در مسائل علوم قرآنى نوعا يك نظم طبيعى برقرار نيست تا رعايت ترتيب ميان آنها ضرورى گردد. البته پسند ما در ترتيب اين مباحث، بر اساس نگرشى به ترتيب مباحث مطروحه در كتابهاى گوناگون در اين زمينه است و سعيمان بر اين بوده كه چينش مباحث، چينشى خالى از نقص باشد. | #:ج)- ترتيب مباحث بر اساس پسند و رأى نگارنده اين سطور است؛ ازاينروى خواننده گرامى شايد با ترتيب بعضى از مباحث مخالف باشد؛ هرچند همان طور كه [[معرفت، محمد هادی|آيتالله معرفت]] گفته، در مسائل علوم قرآنى نوعا يك نظم طبيعى برقرار نيست تا رعايت ترتيب ميان آنها ضرورى گردد. البته پسند ما در ترتيب اين مباحث، بر اساس نگرشى به ترتيب مباحث مطروحه در كتابهاى گوناگون در اين زمينه است و سعيمان بر اين بوده كه چينش مباحث، چينشى خالى از نقص باشد. | ||
#:د)- در ابتداى مباحث به جايگاه بحث در الميزان و يا مآخذ ديگر اشاره نمودهايم، تا اين مباحث در منبع اصلى هم قابل پيگيرى باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18662/1/16 ر.ک: مقدمه كتاب، ص16-17]</ref> | #:د)- در ابتداى مباحث به جايگاه بحث در الميزان و يا مآخذ ديگر اشاره نمودهايم، تا اين مباحث در منبع اصلى هم قابل پيگيرى باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18662/1/16 ر.ک: مقدمه كتاب، ص16-17]</ref> | ||