۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الحلل البهية في ملوك الدولة العلوية و عد بعض مفاخرها غیر المتناهية (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۸ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۱۹
، ۲۸ آوریل ۲۰۲۰بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''الحلل البهية في ملوك الدولة العلوية و عد بعض مفاخرها غیر المتناهية'''، تألیف نویسنده الجزایری؛ محمد بن محمد مشرفی (1255-1334ق)، از مصادر مهم تاریخ دولتهای علوی در مغرب است. کتاب با مقدمه و تحقیق ادریس بوهلیله منتشر شده است. | '''الحلل البهية في ملوك الدولة العلوية و عد بعض مفاخرها غیر المتناهية'''، تألیف نویسنده الجزایری؛ [[مشرفی، محمد بن محمد|محمد بن محمد مشرفی]] (1255-1334ق)، از مصادر مهم تاریخ دولتهای علوی در مغرب است. کتاب با مقدمه و تحقیق [[بوهلیله، ادریس|ادریس بوهلیله]] منتشر شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
محقق اثر در بخشی از مقدمه به تحلیل کتاب و قصیده غالی بن سلیمان و انگیزه نگارش و مضامین کتاب پرداخته است. وی اشتمال کتاب بر معلومات تاریخی، ادبی، لغوی، علمی و نیز اشعار و امثال و حکایات را از جمله مواردی دانسته که تحقیق و مستند کردن آن را در غایت دشواری قرار داده است؛ عدم اطلاع از برخی نوشتههایی که نویسنده به آنها استشهاد کرده از مهمترین دلایل این دشواری است. تسلط بر آن نیازمند تلاش بسیار و کار پیگیر و صبر و تحمل بوده، لذا چهار سال و نیم وقت برده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص27</ref>. | محقق اثر در بخشی از مقدمه به تحلیل کتاب و قصیده غالی بن سلیمان و انگیزه نگارش و مضامین کتاب پرداخته است. وی اشتمال کتاب بر معلومات تاریخی، ادبی، لغوی، علمی و نیز اشعار و امثال و حکایات را از جمله مواردی دانسته که تحقیق و مستند کردن آن را در غایت دشواری قرار داده است؛ عدم اطلاع از برخی نوشتههایی که نویسنده به آنها استشهاد کرده از مهمترین دلایل این دشواری است. تسلط بر آن نیازمند تلاش بسیار و کار پیگیر و صبر و تحمل بوده، لذا چهار سال و نیم وقت برده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص27</ref>. | ||
مباحث نظامی از اولین مباحثی است که از سوی حاکم سیاسی و علما بهطور یکسان به آن توجه شده و اختلافی در نوسازی لشکر ندارند. مشرفی تلاشهای بسیار سلطان مولای حسن برای اصلاح لشکر و نوسازی آن را تشریح کرده است؛ این کار با احضار کارشناسان و افسران و تجهیزات نظامی و بنای مکانهای لازم برای آن بوده است. مشرفی سلاح جدیدی را که از بلاد روم بهدست آمده را با سلاح محلی قدیم مقایسه کرده است؛ از اولی سلاحی قوی و مؤثر و از دیگری سلاحی سنتی و بیفایده یادکرده و سلاح جدید را تعریف و تمجید مینماید. همچنانکه اقدام سلطان بر بنای «اسلحهخانه» در شهر فاس که برای ساختن تجهیزات نظامی در تلاش برای رسیدن به خودکفایی و بینیازی از دولتهای اروپایی بوده را ستوده است<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>. | مباحث نظامی از اولین مباحثی است که از سوی حاکم سیاسی و علما بهطور یکسان به آن توجه شده و اختلافی در نوسازی لشکر ندارند. [[مشرفی، محمد بن محمد|مشرفی]] تلاشهای بسیار سلطان مولای حسن برای اصلاح لشکر و نوسازی آن را تشریح کرده است؛ این کار با احضار کارشناسان و افسران و تجهیزات نظامی و بنای مکانهای لازم برای آن بوده است. [[مشرفی، محمد بن محمد|مشرفی]] سلاح جدیدی را که از بلاد روم بهدست آمده را با سلاح محلی قدیم مقایسه کرده است؛ از اولی سلاحی قوی و مؤثر و از دیگری سلاحی سنتی و بیفایده یادکرده و سلاح جدید را تعریف و تمجید مینماید. همچنانکه اقدام سلطان بر بنای «اسلحهخانه» در شهر فاس که برای ساختن تجهیزات نظامی در تلاش برای رسیدن به خودکفایی و بینیازی از دولتهای اروپایی بوده را ستوده است<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>. | ||
به گفته محقق اثر، اجتماع فاسی با عناصر مختلف نهفتهاش، سخت اصرار بر عادات و تقالید موروثی از مردمان پیشینش داشت. و گاهی افراط در آویختن به عادات و زیادهروی و گوناگونی آنها، به ظهور مفاسد اجتماعی منجر میشد که با تعالیم حقیقی اسلام منافات داشت. به همین دلیل تعدادی از علما اعتراض کردند و دعوت به اصلاح نمودند و در پیشاپیش ایشان محمد بن مدنی جنون و شاگردش محمد مشرفی بودند<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>. محمد بن مدنی جنون بیتردید از پیشگامان اصلاح دینی در مغرب قرن 13ق/19م بوده است. وی از پیروان طریقه تیجانیه بود. این طریقه منتسب به احمد بن محمد تیجانی به شمار میرفت که کنش آنها در مبارزه با استعمار و نشر تعالیم اسلام در سرزمینهای غرب آفریقا بود<ref>ر.ک: همان، ص50-49</ref>. میتوان عناصر سلفی تفکرات مشرفی را امتداد تفکرات جنون (محمد بن مدنی جنون) دانست. مهمترین عنصر تفکرات سلفی مشرفی، اعتماد بر کتاب و سنت در تصمیمگیری نسبت به مسائل است. او برای خروج از تنگنای مشکلات، به اصول اولی دین اسلام دعوت میکند. همچنین به پیروی از سلف صالح [مذهب خویش] در سلوک و افعال و تدین فرامیخواند<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. تشویق بر جهاد در مبارزه با دشمن از عناصر مهم فکری نویسنده است؛ او بر نوگرایی لشکر بهجهت اهمیت فراوانی که در حمایت از دین و وطن بهطور یکسان دارد تأکید میکند: «زیرا آن مهمترین مسئلهای است که حفظ دین و وطن و دفاع از آن دو بر آن متوقف است»<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>. | به گفته محقق اثر، اجتماع فاسی با عناصر مختلف نهفتهاش، سخت اصرار بر عادات و تقالید موروثی از مردمان پیشینش داشت. و گاهی افراط در آویختن به عادات و زیادهروی و گوناگونی آنها، به ظهور مفاسد اجتماعی منجر میشد که با تعالیم حقیقی اسلام منافات داشت. به همین دلیل تعدادی از علما اعتراض کردند و دعوت به اصلاح نمودند و در پیشاپیش ایشان محمد بن مدنی جنون و شاگردش [[مشرفی، محمد بن محمد|محمد مشرفی]] بودند<ref>ر.ک: همان، ص46</ref>. محمد بن مدنی جنون بیتردید از پیشگامان اصلاح دینی در مغرب قرن 13ق/19م بوده است. وی از پیروان طریقه تیجانیه بود. این طریقه منتسب به احمد بن محمد تیجانی به شمار میرفت که کنش آنها در مبارزه با استعمار و نشر تعالیم اسلام در سرزمینهای غرب آفریقا بود<ref>ر.ک: همان، ص50-49</ref>. میتوان عناصر سلفی تفکرات [[مشرفی، محمد بن محمد|مشرفی]] را امتداد تفکرات جنون (محمد بن مدنی جنون) دانست. مهمترین عنصر تفکرات سلفی مشرفی، اعتماد بر کتاب و سنت در تصمیمگیری نسبت به مسائل است. او برای خروج از تنگنای مشکلات، به اصول اولی دین اسلام دعوت میکند. همچنین به پیروی از سلف صالح [مذهب خویش] در سلوک و افعال و تدین فرامیخواند<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. تشویق بر جهاد در مبارزه با دشمن از عناصر مهم فکری نویسنده است؛ او بر نوگرایی لشکر بهجهت اهمیت فراوانی که در حمایت از دین و وطن بهطور یکسان دارد تأکید میکند: «زیرا آن مهمترین مسئلهای است که حفظ دین و وطن و دفاع از آن دو بر آن متوقف است»<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>. | ||
توصیف آراستگی شهر فاس و ابنیه آن از جمله مطالب کتاب است. وی تعاریف خود از این شهر را اندکی از آنچه در این شهر دیده و غیر آن را نیازمند تحقیق نصوص دانسته است. وی همچنین ابنیه مراکش و باغهای زیتون و... را غیرقابل شمارش توصیف کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد2، ص200-199</ref>. | توصیف آراستگی شهر فاس و ابنیه آن از جمله مطالب کتاب است. وی تعاریف خود از این شهر را اندکی از آنچه در این شهر دیده و غیر آن را نیازمند تحقیق نصوص دانسته است. وی همچنین ابنیه مراکش و باغهای زیتون و... را غیرقابل شمارش توصیف کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد2، ص200-199</ref>. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||