۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
ابن عربشاه، احمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'راهي' به 'راهی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR05078.jpg|بندانگشتی|ابن عرب شاه، احمد بن محمد]] | [[پرونده:NUR05078.jpg|بندانگشتی|ابن عرب شاه، احمد بن محمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ابن عرب شاه، احمد بن محمد | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | ابن عربشاه، اب‍وال‍ع‍ب‍اس شهابالدین احمد بن محمد | ||
ابن عربشاه، ش‍ه‍اب ال‍دی‍ن احمد | ابن عربشاه، ش‍ه‍اب ال‍دی‍ن احمد | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |محمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |۷۹۱ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |دمشق | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |854 ق یا 1450 م | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |[[جزری، محمد بن محمد|شمس‌الدین ابن جزری]] | ||
سید محمد شریف جرجانی | |||
محمد بخاری | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" | | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE05078AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''احمد بن محمد بن عبدالله بن ابراهیم بن أبى نصر محمد بن عرب شاه''' در سال | '''احمد بن محمد بن عبدالله بن ابراهیم بن أبى نصر محمد بن عرب شاه''' (۷۹۱-۸۵۴ق/۱۳۸۹-۱۴۵۰م)، مورخ، ادیب، فقیه ، لغوی و قاضی | ||
وی به سبب اقامت طولانی در آسیای صغیر «رومی» نیز خوانده شده است. | |||
== ولادت == | |||
ابن عربشاه در سال ۷۹۱ق از پدر و مادری ایرانی در دمشق به دنیا آمد. | |||
== تحصیلات == | |||
در ۸۰۳ق، هنگام حمله تیمور به شام همراه با مادر و برادران و خواهرزاده‌اش عبدالرحمان بن ابراهیم بن خولان به سمرقند رفت. سمرقند در روزگار تیمور کانون ارباب فضل و هنر و صنعت بود، به همین جهت می‌توان گفت که اقامت در این شهر در رشد فکری و پرورش شخصیت ابن عربشاه، نقش مؤثر داشته است. | |||
پس از آن به بلاد ختا و ماوراءالنهر رفت، بعد از مدتی به سمرقند بازگشت و نزد دو تن از استادان طراز اول آن روزگار: سید محمد شریف جرجانی و [[جزری، محمد بن محمد|شمس‌الدین ابن جزری]]، و نیز خواجه عبدالاول، محمد بخاری و دیگران علوم رایج زمان را آموخت. | |||
همچنین زبان‌های فارسی و مغولی را فراگرفت.آنگاه برای تکمیل آموخته‌هایش و به دست آوردن تجربه، به سیر و سفر پرداخت: در سرزمین مغول با شیخ برهان‌الدین اندکانی و قاضی جلال‌الدین سیرامی دیدار و از آن‌ها کسب فیض کرد، سپس به خوارزم آمد و از آن‌جا به دشت و سَرای و حاجی ترخان (آستارا خان) رفت و مدت ۴ سال در آن‌جا اقامت گزید و به تکمیل فقه و اصول و معانی و بیان پرداخت. | |||
سپس به شبه جزیره کریمه رهسپار شد و با دانشمندان آن دیار از جمله عبدالمجید، شاعر و ادیب و پردازنده داستان مؤنس العشاق (به زبان ترکی ) دیدار و گفت و گو کرد. | |||
آنگاه به دربار عثمانی نزد سلطان محمد اول معروف به چلبی به ادرنه رفت و مورد احترام فراوان قرار گرفت. | |||
اقامت او در آسیای صغیر ۱۰ سال به طول انجامید. | |||
در این مدت با مولانا برهان‌الدین خوافی دیدار کرد و در محضر وی دانش اندوخت. | |||
== منشیگری == | |||
وی به سبب مهارت و تسلط به زبان‌های گوناگون در دیوان انشاء (دیوان همایون) سمت منشیگری را برعهده گرفت و مکاتبات دربار عثمانی با فرمانروایان سایر کشورها را به زبان‌های عربی، فارسی و ترکی انجام می‌داد و در این مدت آثار بسیاری را برای پادشاه عثمانی از زبان‌های فارسی و عربی به زبان ترکی ترجمه کرد. | |||
== سفرها == | |||
ابن عربشاه بعد از درگذشت سلطان محمد اول (۸۲۴ق) به موطن خویش بازگشت و پس از ۴ ماه اقامت در حلب، در ۸۲۵ق به دمشق رفت. | |||
سخاوی مدت اقامت او را در حلب ۳ سال نوشته است که در مقایسه با تاریخی (۸۲۴ق) که وی آسیای صغیر را ترک کرد و وارد دمشق شد، درست به نظر نمی‌رسد. | |||
وی در دمشق در یکی از حجره‌های مسجد القصب گوشه عزلت گزید و در همان‌جا صحیح مسلم را نزد قاضی شهابالدین حنبلی خواند. | |||
در بازگشت‌ِ مولانا علاءِالدین محمد بخاری از مکه به شام ، به ملازمت او در آمد و تا هنگام درگذشت وی (۸۴۱ق) هرگز او را ترک نگفت. | |||
بعد از فوت بخاری به زیارت حج رفت و در مراجعت در قاهره رحل اقامت افکند و تا پایان عمر در همان‌جا ماند. | |||
ایام اقامت ابن عربشاه در قاهره با دوران پادشاهی ملک ظاهر سیف‌الدین چقمق (چقماق) مصادف بود و او رویدادهای زمان این حاکم مصری را در کتابی به رشته تحریر در آورده است. | |||
== وفات == | |||
ابن عربشاه بسیار مورد توجه ملک ظاهر بود، از این رو درباریان بر او رشک بردند، چنانکه سرانجام بر اثر سعایت آنان پادشاه او را به زندان افکند و اگر چه پس از ۵ روز آزاد شد، اما این واقعه چنان او را آزرد که ۱۲ روز پس از آزادی در اقامت‌گاهش در خانقاه سعیدالسعداء درگذشت. | |||
== توان علمی == | |||
ابن عربشاه، نویسنده‌ای توانا، ادیبی پرمایه و آگاه به علوم قرآنی، فقه و حدیث و شاعری چیره‌دست بود و در شعر بیش‌تر به مدح و غزل می‌پرداخت و از اصطلاحات نحو ، منطق ، کلام و فقه در مضامین اشعار خود بهره می‌برد. | |||
آثار منثورش به رغم ادعای وی در ساده‌نویسی مسجع و پرتکلف است. | |||
جامعیت وی در فنون ادب و به کار بردن انواع کنایات و استعارات و الفاظ مترادف، فهم آثار او را دشوار ساخته است. | |||
ابن عربشاه بیشترین شهرت خود را به تاریخ‌نگاری مدیون است. | |||
وی در گزارش رویدادها و مشاهداتش غالباً از بیان احساسات شخصی خود نیز فروگذار نکرده است؛ به همین جهت استفاده درست از آثار وی مستلزم اعمال دقّت بیشتری است. | |||
==آثار وى عبارتند از== | ==آثار وى عبارتند از== | ||