الوافية في حكم صلاة الخوف في الإسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الوافية في حكم صلاة الخوف في الإسلام'''، اثر آیت‌الله سید محمد صدر (متوفی 1419ق)، مروری است فقهی درباره احکام نماز خوف و شرایط اقامه چنین نمازی در فقه امامیه که با تحقیق مؤسسه المنتظر لإحیاء تراث آل‌الصدر به چاپ رسیده است. نماز خوف، نماز انسان در حال ترس از دشمن، دزد، درنده و مانند اين‌هاست که همانند نماز مسافر، شكسته است به‌شرط آنكه شكسته خواندن نماز در دفاع و يا ايمنی از دشمن مؤثر باشد.

# سید مرتضی، شیخ طوسی در «الخلاف»، ابن جنید، ابن ابی‌عقیل، ابن براج: نماز خوف چه به‌صورت جماعت و چه به‌صورت فرادا، مانند نماز مسافر شکسته است؛ این قول به اکثر علما، بلکه به مشهور نیز نسبت داده شده است<ref>متن کتاب، ص47</ref>.

# شیخ طوسی در «المبسوط»، ابن ادریس در «السرائر»، شهید اول در «ذکری الشيعة»: نماز خوف در صورت اقامه به جماعت، شکسته است نه فرادا<ref>همان، ص48</ref>.

# قول شاذی که علامه حلی، شهید اول و صاحب ریاض آن را حکایت نموده‌اند: نماز خوف فقط در سفر شکسته می‌شود<ref>همان</ref>.

# ابن جنید اسکافی که معتقد به شکسته شدن نماز می‌باشند؛ این قول، قسیم اقوال سابق نیست اما از جهت دیگر، مورد بررسی قرار گرفته است<ref>همان، ص49</ref>.

# دلیل روایی: روایتی از امام صادق(ع) که در آن، از نماز خوف سؤال پرسیده شده و ایشان فرموده‌اند: «يَقُومُ اَلْإِمَامُ وَ تَجِيءُ طَائِفَةٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَيَقُومُونَ خَلْفَهُ وَ طَائِفَةٌ بِإِزَاءِ اَلْعَدُوِّ فَيُصَلِّي بِهِمُ اَلْإِمَامُ رَكْعَةً ثُمَّ يَقُومُ وَ يَقُومُونَ مَعَهُ فَيَمْثُلُ قَائِماً وَ يُصَلُّونَ هُمُ اَلرَّكْعَةَ اَلثَّانِيَةَ ثُمَّ يُسَلِّمُ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ ثُمَّ يَنْصَرِفُونَ فَيَقُومُونَ فِي مَقَامِ أَصْحَابِهِمْ وَ يَجِيءُ اَلْآخَرُونَ فَيَقُومُونَ خَلْفَ اَلْإِمَامِ فَيُصَلِّي بِهِمُ اَلرَّكْعَةَ اَلثَّانِيَةَ ثُمَّ يَجْلِسُ اَلْإِمَامُ فَيَقُومُونَ هُمْ فَيُصَلُّونَ رَكْعَةً أُخْرَى ثُمَّ يُسَلِّمُ عَلَيْهِمْ فَيَنْصَرِفُونَ بِتَسْلِيمِهِ...» (امام جماعت مى‌ايستد و دسته‌اى از لشكر پشت سر او مى‌ايستند و دسته‌اى ديگر در برابر دشمن مى‌ايستند. امام، با ايشان یک‌رکعت مى‌خواند، سپس برمى‌خيزد و آن‌ها نيز با او برمى‌خيزند و امام، همچنان مى‌ايستد و آن‌ها ركعت دوم خود را مى‌خوانند و آنگاه عده‌اى از ايشان بر جمعى ديگر سلام مى‌دهند و بعد از نماز، براى جايگزينى به‌سوی ياران خود مى‌روند و به‌جاى آنان، در مقابل دشمن قرار مى‌گيرند و دسته ديگر مى‌آيند و پشت سر امام جماعت مى‌ايستند و ركعت دوم را با ايشان به‌جا مى‌آورد، سپس امام مى‌نشيند و آن‌ها برمى‌خيزند و يک ركعت ديگر مى‌خوانند، سپس امام جماعت سلام مى‌دهد و با سلام دادن او آن‌ها به‌جاى خود بازمى‌گردند)<ref>همان، ص144</ref>.