۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
المعجم الفقهي لكتب الشيخ الطوسي: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''المعجم الفقهي لكتب الشيخ الطوسي'''، در شش جلد توسط مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی توسط گروهی از محققین تحت اشراف [[هاشمی شاهرودی، سید محمود|آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی]] (متوفی 1397ش) منتشر شده است. در این کتاب، آثار فقهی [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] (متوفی 460ق) به‌صورت معجم به زبان عربی ارائه شده است. | |||
کتاب حاضر دومین معجم فقهی موسوعی است که توسط موسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی مطابق با مذهب اهل‌بیت(ع) منتشر شده است. این اثر متکفل تعجیم کتب فقهی شیخ طائفه و فقیه یگانه [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]] است که عصر فقهی‌اش به دست این فقیه بزرگ به مرحله متمایز و ویژه در میان مراحل تطور فقه اسلامی بدل گردید. این مرحله فقهی را می‌توان به تعبیر [[صدر، سید محمدباقر|شهید صدر]] حدفاصل بین دو عصر علمی اولیه و عصر علمی پیشرفته دانست. این شیخ مبتکر، پایانی را برای عصر اولیه قرار داد و به‌وسیله او عصری علمی آغاز شد که در آن فقه و اصول به علومی با دقت و ساختار و شیوه علمی خاص بدل شد<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص5 </ref>. | |||
مقدمه این معجم در سه فصل تنظیم شده است: بحثی اجمالی پیرامون حیات [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسی]]، جایگاه علمی شیخ و ویژگی‌های مکتب و تألیفاتش، شیوه عمل در معجم فقهی<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>. | |||
در شیوه «معجم فقهی»، مسائل فقهی در قالب شرح اصطلاحات فقهی لیکن مختصرتر از شیوه دائرة‌المعارف‌نویسی عرضه می‌شود. این روش گاهی مقدمه‌ای برای دائرة‌المعارف‌نویسی است؛ ازاین‌رو، در برخی تجارب دائرة‌المعارف‌نویسی مشاهده می‌شود. مثلاً قبل از نگارش موسوعه عبدالناصر ابتدا حاشیه ابن عابدین به‌صورت معجم در یک جلد ارائه شد، چنان‌که قبل از نگارش موسوعه فقهیه اهل‌البیت(ع) نیز ابتدا کتاب [[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر الکلام]] به‌صورت تعجیم ارائه شد. بر این اساس می‌توان گفت: معاجم فقهی، دائرة‌المعارف‌های مختصر هستند<ref>ر.ک: پیراسته، صفا؛ ص335</ref>. | |||
در شیوه «معجم فقهی»، مسائل فقهی در قالب شرح اصطلاحات فقهی لیکن مختصرتر از شیوه دائرة‌المعارف‌نویسی عرضه می‌شود. این روش گاهی مقدمه‌ای برای دائرة‌المعارف‌نویسی است؛ ازاین‌رو، در برخی تجارب دائرة‌المعارف‌نویسی مشاهده می‌شود. مثلاً قبل از نگارش موسوعه عبدالناصر ابتدا حاشیه ابن عابدین به‌صورت معجم در یک جلد ارائه شد، چنان‌که قبل از نگارش موسوعه فقهیه اهل‌البیت(ع) نیز ابتدا کتاب جواهر الکلام به‌صورت تعجیم ارائه شد. بر این اساس می‌توان گفت: معاجم فقهی، دائرة‌المعارف‌های مختصر هستند<ref>ر.ک: پیراسته، صفا؛ ص335</ref>. | |||
عملیات تهیه معجم فقهی به مراحل متعددی تقسیم شده که از آن جمله است: | عملیات تهیه معجم فقهی به مراحل متعددی تقسیم شده که از آن جمله است: | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۳: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||