۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مصابيح الأحكام؛ كتاب الطهارة: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''مصابيح الأحكام'''، اثر [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|علامه سید محمدمهدی طباطبایی]]، معروف به [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|بحرالعلوم]] (1155-1212ق)، به زبان عربی است که با تحقیق و تصحیح سید مهدی طباطبایی و [[صانعی، فخرالدین|فخرالدین صانعی]] به چاپ رسیده است. | |||
'''مصابيح الأحكام'''، اثر علامه سید محمدمهدی | |||
==نام‌های دیگر کتاب== | ==نام‌های دیگر کتاب== | ||
آقابزرگ تهرانی در | [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ تهرانی]] در «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]»، این اثر را «مصابيح الأحكام» و «المصابيح في الفقه المستنبط علی الوجه الصحيح» ذکر کرده و [[خوانساری، محمدباقر بن زین‌العابدین|علامه سید محمدباقر موسوی خوانساری]] در «[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]» آن را «مصابيح الفقه» نامیده است<ref>ر.ک: باقری سیانی، مهدی، ص49</ref>. | ||
==تاریخ تألیف== | ==تاریخ تألیف== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۷: | ||
==انتساب کتاب== | ==انتساب کتاب== | ||
برخی از بزرگان تردید نموده‌اند که آیا «مصابيح الأحكام» از تألیفات سید بحرالعلوم است یا از نگاشته‌های شاگردان وی، اما دقت در کتاب و نحوه ورود و خروج در مباحث آن و شهرتی که در این‌باره وجود دارد، هرگونه شک و تردیدی را در مورد صحت انتساب این کتاب به علامه بحرالعلوم برطرف می‌سازد<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | برخی از بزرگان تردید نموده‌اند که آیا «مصابيح الأحكام» از تألیفات سید بحرالعلوم است یا از نگاشته‌های شاگردان وی، اما دقت در کتاب و نحوه ورود و خروج در مباحث آن و شهرتی که در این‌باره وجود دارد، هرگونه شک و تردیدی را در مورد صحت انتساب این کتاب به [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|علامه بحرالعلوم]] برطرف می‌سازد<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۳: | ||
## عظمت جایگاه فقه و منصب فقیه<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>. | ## عظمت جایگاه فقه و منصب فقیه<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>. | ||
# فقه مقارن: | # فقه مقارن: | ||
بحرالعلوم از چنان تسلطی بر مباحث فقهی - کلامی عامه برخوردار بوده است که در سفر خود به بیت‌الله الحرام، در شهر مکه به تدریس پرداخته و بسیاری از پیروان مذاهب چهارگانه اهل سنت در آن شرکت نموده‌اند. با توجه به این ویژگی، سید در این کتاب نیز به‌مناسبت متعرض اقوال و آرای اهل سنت گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>. | [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|بحرالعلوم]] از چنان تسلطی بر مباحث فقهی - کلامی عامه برخوردار بوده است که در سفر خود به بیت‌الله الحرام، در شهر مکه به تدریس پرداخته و بسیاری از پیروان مذاهب چهارگانه اهل سنت در آن شرکت نموده‌اند. با توجه به این ویژگی، سید در این کتاب نیز به‌مناسبت متعرض اقوال و آرای اهل سنت گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>. | ||
# بررسی گسترده نظریات گوناگون فقهی: | # بررسی گسترده نظریات گوناگون فقهی: | ||
شاید بتوان گفت صاحب «جواهر الكلام» در کتاب خود برای نقل اقوال مختلف از | شاید بتوان گفت [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب «جواهر الكلام»]] در کتاب خود برای نقل اقوال مختلف از «[[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]]» استاد خود [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد|سید جواد عاملی]] استفاده نموده است. «[[مفتاح الكرامة في شرح قواعد العلامة|مفتاح الكرامة]]» در نقل اقوال مختلف، معروف و مشهور است. با توجه به این نکته که [[حسینی عاملی، محمدجواد بن محمد|سید جواد عاملی]]، شاگرد [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|سید بحرالعلوم]] است و تعداد بسیاری از این اقوال را با استفاده از کتاب استاد خود نقل نموده است، می‌توان نتیجه گرفت که مؤلف «مصابيح الأحكام» در این عرصه نیز پیش‌گام بوده و تمامی اقوال و آرا را مراجعه نموده و خود استخراج کرده است. عظمت این عمل، آنگاه بیشتر نمود پیدا می‌کند که توجه کنیم مؤلف در یک فرع فقهی که در شش صفحه بیان شده است، بیش از چهل نفر از فقهای شیعه را نام برده و همچنین به نام بیش از شصت کتاب تصریح کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
# عصاره نظریات رجالی مؤلف: | # عصاره نظریات رجالی مؤلف: | ||
بحرالعلوم از جمله نام‌آورانی است که در علم رجال نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و نظریات رجالی ایشان مورد توجه عالمان و فقیهان شیعی می‌باشد و می‌توان گفت عصاره نظریات رجالی مؤلف در این کتاب منعکس شده است؛ مانند صحیحه دانستن روایات ابراهیم بن هاشم و قول به وثاقت محمد بن سنان و احمد بن یحیی و...<ref>ر.ک: همان</ref>. | [[بحرالعلوم، محمدمهدی بن مرتضی|بحرالعلوم]] از جمله نام‌آورانی است که در علم رجال نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و نظریات رجالی ایشان مورد توجه عالمان و فقیهان شیعی می‌باشد و می‌توان گفت عصاره نظریات رجالی مؤلف در این کتاب منعکس شده است؛ مانند صحیحه دانستن روایات ابراهیم بن هاشم و قول به وثاقت محمد بن سنان و احمد بن یحیی و...<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
# آرای خاص و متفردات: | # آرای خاص و متفردات: | ||
می‌توان در این کتاب که مهم‌ترین کتاب فقهی مؤلف است، برخی از نظریات خاص و متفردات وی را یافت؛ به‌عنوان نمونه، مؤلف در مبحث «حكم ماء البئر»، پس از بیان پنج نظریه موجود در مسئله، قول دوم، یعنی طهارت ماء بئر را مطلقا پذیرفته و دلائل خود را بیان نموده است<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | می‌توان در این کتاب که مهم‌ترین کتاب فقهی مؤلف است، برخی از نظریات خاص و متفردات وی را یافت؛ به‌عنوان نمونه، مؤلف در مبحث «حكم ماء البئر»، پس از بیان پنج نظریه موجود در مسئله، قول دوم، یعنی طهارت ماء بئر را مطلقا پذیرفته و دلائل خود را بیان نموده است<ref>ر.ک: همان، ص52</ref>. | ||