المختصر في مرسوم المصحف الكريم: تفاوت میان نسخه‌ها

از جمله مباحثی که نویسنده به‌اجمال به آن اشاره کرده و نیازمند توضیح است، اعراب‌گذاری قرآن به شکل مستطیل است. در این رابطه در کتاب رسم‌الخط مصحف توضیح خوبی آمده است: ابوعمرو دانى در توضیح انگیزه‌هایى که پیشینیان را وادار به تکمیل کتابت، به‌خصوص در مصاحف گردانید سخن خوبى دارد. او مى‌گوید: چیزى که پیشینیان را به نقطذارى مصاحف وادار نمود، پس از آنکه این مصاحف در زمان نوشتن و ارسال آنها به شهرها خالى از نقطه بود، این بود که آنها اهل زمان خود را دیدند که با وجود نزدیکى آنها به زمان فصاحت و ملاقات با اهل آن، تباهى در لغت آنها افتاده بود و الفاظ‍‎ آنها اختلاف پیدا کرده بود و طبیعت آنها تغییر یافته بود و بسیارى از خواص و عوام مردم دچار خطاگویى شده بودند. آنها مى‎ترسیدند که گذشت زمان موجب افزایش این تباهى گردد و آیندگان که بدون شک در علم و فصاحت و فهم و درایت پایین‎تر از نسل موجود خواهند بود، بیشتر به خطا بیفتند و فساد و اشتباه آنها را فراگیرد. آنها این کار را انجام دادند تا اینان در هنگام پریشانى اعراب و ناآگاهى از آن، به این نقطه‌ها و اعراب‌ها مراجعه کنند و بدین‌گونه اعراب کلمه تحقق یابد و چگونگى الفاظ‍‎ درک شود. علامت‎هاى سانه حرکات کوتاه، چند مرحله از تطور را پشت سر گذاشته، تااینکه به این صورتى که امروز در مصاحف مى‌بینیم و مردم در کتابت به کار مى‌برند، درآمده است. در مرحله اول، حرکات را با نقطه‌هاى گرد با رنگ مخالف رنگ سیاه نشان مى‎دادند، سپس با گذشت زمان، به علامت‎ها و یا حروف کوچک تغییر یافت که بالا یا پایین حرف مى‌گذاشتند. انتقال از مرحله نقطه‌هاى گرد در نشان دادن حرکات، به مرحله اعراب مستطیل، چندین قرن طول کشید و سرعت یا کندى پیشرفت آن در شهرهاى اسلامى در شرق و غرب مختلف بود<ref>ر.ک: حمد، غانم قدوری، ص449-448</ref>.