۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
همایون‌نامه (تاریخ منظوم): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ی‌ی' به 'ی‌ی'
جز (جایگزینی متن - 'ش‌ه' به 'ش‌ه') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ی' به 'ی‌ی') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
همان طور که بیان شد همایون‌نامه از دو بخش تشکیل شده است و این مقاله در صدد معرفی بخش نخست آن است. | همان طور که بیان شد همایون‌نامه از دو بخش تشکیل شده است و این مقاله در صدد معرفی بخش نخست آن است. | ||
بخش نخست بعد از یادداشت مصحح با گزارش ولادت پیامبر اکرم(ص) و رویدادهای صدر اسلام آغاز می‌شود و تا وفات حضرت محمد(ص) ادامه | بخش نخست بعد از یادداشت مصحح با گزارش ولادت پیامبر اکرم(ص) و رویدادهای صدر اسلام آغاز می‌شود و تا وفات حضرت محمد(ص) ادامه می‌یابد و در پایان، ستایشی منظوم تقدیم شمس‌الدین محمد جوینی شده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
پس از تحمیدیه، نعت 83 بیتی پیامبر و سپس منقبت خلفای راشدین در 103 بیت آمده است. 336 بیت بعد از آن، مدح مهتران زمان است و بعد، [[حکیم زجاجی|زجاجی]] در 67 بیت، ذیل عنوان «ترتیب کتاب همایون‌نامه» به گزارش ترتیب تاریخی موضوعات منظومه پرداخته و همچنان که خود خاطرنشان کرده، «در او اول از کار پیغمبر است». متن اثر با روایت مولود پیامبر اسلام(ص) آغاز شده است<ref>ر.ک: همان، ص58</ref>. | پس از تحمیدیه، نعت 83 بیتی پیامبر و سپس منقبت خلفای راشدین در 103 بیت آمده است. 336 بیت بعد از آن، مدح مهتران زمان است و بعد، [[حکیم زجاجی|زجاجی]] در 67 بیت، ذیل عنوان «ترتیب کتاب همایون‌نامه» به گزارش ترتیب تاریخی موضوعات منظومه پرداخته و همچنان که خود خاطرنشان کرده، «در او اول از کار پیغمبر است». متن اثر با روایت مولود پیامبر اسلام(ص) آغاز شده است<ref>ر.ک: همان، ص58</ref>. | ||
موضوع این بخش همایون‌نامه شرح احوال حضرت محمد(ص) و حوادث صدر اسلام تا وفات پیامبر(ص) است و اثر، با گزارش چگونگی رحلت و خاکسپاری آن حضرت پایان | موضوع این بخش همایون‌نامه شرح احوال حضرت محمد(ص) و حوادث صدر اسلام تا وفات پیامبر(ص) است و اثر، با گزارش چگونگی رحلت و خاکسپاری آن حضرت پایان می‌یابد. مؤخره 45 بیتی آن هم ستایش مخدوم سراینده (شمس‌الدین محمد جوینی) است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
مطابق با سنت رایج در سبک منظومه‌های دینی، تاریخی و پهلوانی پس از فردوسی، [[حکیم زجاجی|زجاجی]] هم علاوه بر قالب و وزن همایون‌نامه، به شیوه‌های مختلف دیگر از شاهنامه تأثیر پذیرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | مطابق با سنت رایج در سبک منظومه‌های دینی، تاریخی و پهلوانی پس از فردوسی، [[حکیم زجاجی|زجاجی]] هم علاوه بر قالب و وزن همایون‌نامه، به شیوه‌های مختلف دیگر از شاهنامه تأثیر پذیرفته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
فهرست محتویات در ابتدا و فهارس فنی در انتهای کتاب آمده است. | فهرست محتویات در ابتدا و فهارس فنی در انتهای کتاب آمده است. | ||
این اثر از دو نیمه تشکیلشده است. مصحح کتاب، [[پيرنيا، علي|علی پیرنیا]] نسخه‌ای از نیمه دوم منظومه در کتابخانه دانشگاه پیشاور | این اثر از دو نیمه تشکیلشده است. مصحح کتاب، [[پيرنيا، علي|علی پیرنیا]] نسخه‌ای از نیمه دوم منظومه در کتابخانه دانشگاه پیشاور می‌یابد و اقدام به تصحیح آن می‌کند و ازآنجاکه کوشش‌های وی برای یافتن نیمه نخست منظومه به جایی نمی‌رسد، به چاپ نیمه دوم اکتفا می‌کند. حاصل آنکه فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال ١٣٨٣خورشیدی، نیمه دوم را در دو مجلد به چاپ می‌رساند. | ||
هنگامی که کارهای مربوط به حروفنگاری و نمونه‌خوانی نیمه دوم منظومه رو به پایان بوده، [[پيرنيا، علي|پیرنیا]] نشانه‌هایی از نیمه نخست منظومه را در ایروان ارمنستان، کتابخانه ماتناداران، ردیابی می‌کند. برای دستیابی به نسخه و ارائه استنتاخی دقیق از آن بهناچار دو بار به ارمنستان سفر می‌کند و چندی در ایروان ماندگار می‌شود و سرانجام پس از سالها تلاش جهت تصحیح این بخش، در نهایت در سال ١٣٩٠، نیمه نخست تاریخ منظوم زجاجی (همایون‌نامه) به اهتمام انتشارات میراث مکتوب و همانند نیمه دوم در دو مجلد انتشار | هنگامی که کارهای مربوط به حروفنگاری و نمونه‌خوانی نیمه دوم منظومه رو به پایان بوده، [[پيرنيا، علي|پیرنیا]] نشانه‌هایی از نیمه نخست منظومه را در ایروان ارمنستان، کتابخانه ماتناداران، ردیابی می‌کند. برای دستیابی به نسخه و ارائه استنتاخی دقیق از آن بهناچار دو بار به ارمنستان سفر می‌کند و چندی در ایروان ماندگار می‌شود و سرانجام پس از سالها تلاش جهت تصحیح این بخش، در نهایت در سال ١٣٩٠، نیمه نخست تاریخ منظوم زجاجی (همایون‌نامه) به اهتمام انتشارات میراث مکتوب و همانند نیمه دوم در دو مجلد انتشار می‌یابد؛ بنابراین یک دوره چهار جلدی از کل منظومه در اختیار پژوهشگران قرار می‌گیرد<ref>ر.ک: همان، ص40 و 41</ref>. | ||
مصحح در ابتدای کتاب چند تصویر از نسخ خطی مورد استفاده خویش را به معرض نمایش درآورده است<ref>یادداشت، صفحه سیوپنج - سیونه</ref>. | مصحح در ابتدای کتاب چند تصویر از نسخ خطی مورد استفاده خویش را به معرض نمایش درآورده است<ref>یادداشت، صفحه سیوپنج - سیونه</ref>. | ||