۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
رسائل الحكمة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ل' به 'ه‌ل'
جز (جایگزینی متن - 'ن‌گ' به 'ن‌گ') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ل' به 'ه‌ل') |
||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
این رسائل به شش قسم تقسیم می‌شوند که البته اختلافاتی هم در این میزان وجود دارد<ref>ر.ک: همان، 10-11</ref>. | این رسائل به شش قسم تقسیم می‌شوند که البته اختلافاتی هم در این میزان وجود دارد<ref>ر.ک: همان، 10-11</ref>. | ||
تاریخ تصنیف این کتاب‌ها به میان سالهای 408 تا 434ق، یعنی از آغاز پیدایش تا پایان فرقه دروزیه می‌رسد. البته برخی از رسائل نیز دارای تاریخ نگارش خاصی نیستند. ترتیب ارائه رسائل توسط «بهاءالدین» از نویسندگان رسائل حکمت، در این کتاب حفظ شده، هرچند به نظر محقق، برخی از این رسائل | تاریخ تصنیف این کتاب‌ها به میان سالهای 408 تا 434ق، یعنی از آغاز پیدایش تا پایان فرقه دروزیه می‌رسد. البته برخی از رسائل نیز دارای تاریخ نگارش خاصی نیستند. ترتیب ارائه رسائل توسط «بهاءالدین» از نویسندگان رسائل حکمت، در این کتاب حفظ شده، هرچند به نظر محقق، برخی از این رسائل به‌لحاظ تاریخی دارای تقدیم و تأخیرهایی هستند<ref>ر.ک: همان، ص12-13</ref>. | ||
مهمترین مؤلفان این رسائل، سه نفر هستند: اولین نفر حمزة بن علی بن احمد از زوزن خراسان، مؤسس دروزیه و ملقب به «عقل» و «قائم‌الزمان» و «هاديالمستجيبين» است. نفر دوم، اسماعیل بن محمد بن حامد تمیمی، ملقب به «نفس» و «صفوةالمستجيبين» است؛ وی داماد حمزه و وکیل وی در دین دروزی بود. سومین نفر، بهاءالدین ابوالحسن علی بن احمد سموقی ملقب به «تالی» و «مقتفی» است که آخرین از حدود خمسه‌ای بوده که دعوت با آنان پایان پذیرفته است. اکثر رسائل را بهاءالدین نوشته و در بیشتر موارد، نظریات حمزه را تفسیر کرده است. درعین‌حال، در برخی از این رسائل، اسم نویسنده ذکر نشده و در برخی دیگر نیز احتمال اینکه یکی از این سه تن آن را نوشته باشند، منتفی است.<ref>ر.ک: همان، ص13</ref>. | مهمترین مؤلفان این رسائل، سه نفر هستند: اولین نفر حمزة بن علی بن احمد از زوزن خراسان، مؤسس دروزیه و ملقب به «عقل» و «قائم‌الزمان» و «هاديالمستجيبين» است. نفر دوم، اسماعیل بن محمد بن حامد تمیمی، ملقب به «نفس» و «صفوةالمستجيبين» است؛ وی داماد حمزه و وکیل وی در دین دروزی بود. سومین نفر، بهاءالدین ابوالحسن علی بن احمد سموقی ملقب به «تالی» و «مقتفی» است که آخرین از حدود خمسه‌ای بوده که دعوت با آنان پایان پذیرفته است. اکثر رسائل را بهاءالدین نوشته و در بیشتر موارد، نظریات حمزه را تفسیر کرده است. درعین‌حال، در برخی از این رسائل، اسم نویسنده ذکر نشده و در برخی دیگر نیز احتمال اینکه یکی از این سه تن آن را نوشته باشند، منتفی است.<ref>ر.ک: همان، ص13</ref>. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
به رموز این سبک، چیزهای معماگونه دیگر را نیز باید افزود؛ مانند رنگهای مخفی و نمادهایی چون رنگهای پنجگانه سبز و آبی و قرمز و زرد و بنفش. یا کلمات اختصاری، مانند تو=توحید، عق=عقل که منظور از آن حمزه است، نف=نفس که منظور از آن تمیمی است، ل=لاهوت، ن=ناسوت و... همچنین در بالای کلمات شاهد نقطه‌های سیاه و قرمزی هستیم که تعدادشان بین 5 و 7 و 9 و 12 و 28 و 30 متغیر است و هرکدام دلالت بر حدود و حجج وحدودِ توحید و... دارند. به‌هرحال به‌کرّات در این رسائل، شاهد تفسیر ارقام و حروف لغت و مدلولات آن و استفاده از برخی الفاظ عجمی و... هستیم<ref>ر.ک: همان</ref>. | به رموز این سبک، چیزهای معماگونه دیگر را نیز باید افزود؛ مانند رنگهای مخفی و نمادهایی چون رنگهای پنجگانه سبز و آبی و قرمز و زرد و بنفش. یا کلمات اختصاری، مانند تو=توحید، عق=عقل که منظور از آن حمزه است، نف=نفس که منظور از آن تمیمی است، ل=لاهوت، ن=ناسوت و... همچنین در بالای کلمات شاهد نقطه‌های سیاه و قرمزی هستیم که تعدادشان بین 5 و 7 و 9 و 12 و 28 و 30 متغیر است و هرکدام دلالت بر حدود و حجج وحدودِ توحید و... دارند. به‌هرحال به‌کرّات در این رسائل، شاهد تفسیر ارقام و حروف لغت و مدلولات آن و استفاده از برخی الفاظ عجمی و... هستیم<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
این رسائل، محتوی تعالیم موحدین در عقیده به خدا و تجسد الهی و هستی و خلقت انسان و تقمّص و معاد و حساب و روز قیامت و... است. در این رسائل، عقیده و شریعت و دین به‌صورت کامل در یک دیدگاه جامع و منسجم ترکیب شده‌اند. گرچه عقاید دروزیان در سایه اسلام ایجاد شد، رشد کرد و بر وحی و کتاب اسلام تکیه زد، اما عمیقا و | این رسائل، محتوی تعالیم موحدین در عقیده به خدا و تجسد الهی و هستی و خلقت انسان و تقمّص و معاد و حساب و روز قیامت و... است. در این رسائل، عقیده و شریعت و دین به‌صورت کامل در یک دیدگاه جامع و منسجم ترکیب شده‌اند. گرچه عقاید دروزیان در سایه اسلام ایجاد شد، رشد کرد و بر وحی و کتاب اسلام تکیه زد، اما عمیقا و به‌لحاظ جوهری با عقاید اسلامی اختلاف دارد. دروزیان علاوه بر اسلام و قرآن، عقایدشان را از مصادر دیگری، مانند انبیای یهودی و تورات، مسیحیت و اناجیل، فلسفه یونانی، مانند فیثاغورس و افلاطون و ارسطو و افلوطین و...، صوفیه هند، فلاسفه مسلمان، مانند فارابی و اخوان‌الصفا و... اخذ کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص15-16</ref>. | ||
دروزیان به هفت دوره خلقت معتقدند که اکنون در دوره هفتم قرار داریم؛ خداوند در هر دور در عالم تجلی کرده و به‌صورت انسان تجلی مییابد؛ تجلی وی در دوره اول به‌صورت باری بوده و در دور دوم به‌صورت علی تا در دوره هفتم به حاکم رسیده است. اولین مخلوق او عقل بوده و در مقابل آن ضد را آفریده است. خدا پس از عقل، حدود چهارگانه، یعنی نفس و کلمه و سابق و تالی را آفرید. در هر دور از ادوار هفت‌گانه، این مخلوقات نیز به‌صورت بشری در قالب اشخاص جسمانی تمثل مییابند؛ تمثل این مخلوقات در دوران حاکم از این قرار است: عقل در حمزه، نفس در تمیمی، کلمه در محمد بن وهب قرشی، سابق در سلامة بن عبدالوهاب سامری و تالی در بهاءالدین علی بن احمد سموقی متمثل شده است. در عالَم، انبیای هفت‌گانه‌ای آمده‌اند که «نطقا» نام دارند. ازاین‌رو، این نام را دارند که با بشریت صحبت کرده‌اند..<ref>ر.ک: همان، ص16-24</ref>. | دروزیان به هفت دوره خلقت معتقدند که اکنون در دوره هفتم قرار داریم؛ خداوند در هر دور در عالم تجلی کرده و به‌صورت انسان تجلی مییابد؛ تجلی وی در دوره اول به‌صورت باری بوده و در دور دوم به‌صورت علی تا در دوره هفتم به حاکم رسیده است. اولین مخلوق او عقل بوده و در مقابل آن ضد را آفریده است. خدا پس از عقل، حدود چهارگانه، یعنی نفس و کلمه و سابق و تالی را آفرید. در هر دور از ادوار هفت‌گانه، این مخلوقات نیز به‌صورت بشری در قالب اشخاص جسمانی تمثل مییابند؛ تمثل این مخلوقات در دوران حاکم از این قرار است: عقل در حمزه، نفس در تمیمی، کلمه در محمد بن وهب قرشی، سابق در سلامة بن عبدالوهاب سامری و تالی در بهاءالدین علی بن احمد سموقی متمثل شده است. در عالَم، انبیای هفت‌گانه‌ای آمده‌اند که «نطقا» نام دارند. ازاین‌رو، این نام را دارند که با بشریت صحبت کرده‌اند..<ref>ر.ک: همان، ص16-24</ref>. | ||