۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
معاد جسمانی در حکمت متعالیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ن‌ر' به 'ن‌ر'
جز (جایگزینی متن - 'لن' به 'لن') |
جز (جایگزینی متن - 'ن‌ر' به 'ن‌ر') |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
بخش بیست و بیست‌ویک درباره «حضور» انسان است در «پیشگاه پروردگار که «معاد رجوعی» و «معاد عروجی» است؛ یعنی «اوج تعاطی تجلی‌های سرمدی، در ذات بسیار مستعد انسان الهی». در بخش بیست‌ودو، تأکید استاد بر «یقین» راستین است؛ یقینی که بر موازین تعالیم الهی است و برخاسته از«عقل خودبنیاد دینی نه از عقلی یونانی با بنیاد التقاطی» و در بخش بیست‌وسه، فرق چنین یقینی با «جزم ذهنی کاذب» که خاستگاه آن عقل ابزاری است، مطرح می‌شود. بخش بیست‌وچهار و بیست‌وپنج، «ضرورت تحقیق در مقدمات رسیدن به یقین راستین» و «ضرورت تحقیق در حال مدعیان راهنمایی» و بخش بیست‌وششم، «تأکید بر پرهیز از التقاط در ایمان و اعتقاد» و بخش بیست‌وهفت در مشکل عالمان بیعمل در مقام قدرت برای جامعه است<ref>ر.ک: همان</ref>. | بخش بیست و بیست‌ویک درباره «حضور» انسان است در «پیشگاه پروردگار که «معاد رجوعی» و «معاد عروجی» است؛ یعنی «اوج تعاطی تجلی‌های سرمدی، در ذات بسیار مستعد انسان الهی». در بخش بیست‌ودو، تأکید استاد بر «یقین» راستین است؛ یقینی که بر موازین تعالیم الهی است و برخاسته از«عقل خودبنیاد دینی نه از عقلی یونانی با بنیاد التقاطی» و در بخش بیست‌وسه، فرق چنین یقینی با «جزم ذهنی کاذب» که خاستگاه آن عقل ابزاری است، مطرح می‌شود. بخش بیست‌وچهار و بیست‌وپنج، «ضرورت تحقیق در مقدمات رسیدن به یقین راستین» و «ضرورت تحقیق در حال مدعیان راهنمایی» و بخش بیست‌وششم، «تأکید بر پرهیز از التقاط در ایمان و اعتقاد» و بخش بیست‌وهفت در مشکل عالمان بیعمل در مقام قدرت برای جامعه است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
بخش بیست‌وهشت، درباره «انسان هادی و شناخت دین» است. تأکید استاد در این بخش بر این است که عقل چراغی است کورسو که آدمی را از حرکت وضعی می‌رهاند و «به چکادهای فروغگستر حرکت در جاودانگی‌ها (حرکت انتقالی)» می‌رساند، اما خرد تنها در رساندن بشر به سعادت مطلوب کافی نیست؛ | بخش بیست‌وهشت، درباره «انسان هادی و شناخت دین» است. تأکید استاد در این بخش بر این است که عقل چراغی است کورسو که آدمی را از حرکت وضعی می‌رهاند و «به چکادهای فروغگستر حرکت در جاودانگی‌ها (حرکت انتقالی)» می‌رساند، اما خرد تنها در رساندن بشر به سعادت مطلوب کافی نیست؛ ازاین‌روی در بخش بیست‌ونه، سخن از«عقل دفائنی» است؛ یعنی عقل دین‌بنیاد و بالیده و رشدیافته و متکی بر حقایق وحیانی؛ که البته استاد آن را از سخن [[امام على(ع)|امیر مؤمنان]] (و يثيروا لهم دفائن العقول...) گرفته است و تصریح دارد که: «پیامبران(ع)، کاشفان دفینه‌های عقل انسانی‌اند و تفصیلآموزان آن اجمالی هستند که عقل ابتدایی به آن می‌رسد» و «نسبت عقل سطوحی به عقل دفائنی، نسبت حس است به عقل»<ref>ر.ک: همان، ص49</ref>. | ||
در بخش سی، جان کلام این است که جویای معرفت باید حد خویش نگاه دارد و از«طور خود» (مرتبه استعداد و قابلیت خود) تجاوز نکند و بر این نکته یقین داشته باشد که رسیدن به سرچشمه هدایت جز از «کتاب هادی» و «انسان هادی» به دست نخواهد آمد که پیامبر نیز در حدیث ثقلین بر این نکته تصریح و تأکید فرموده است: «ما إن تمسكتم بهما لن تضلوا». در بخش سیویک، نقطه اوج تعالی معرفتجویان، «یقین صدق» معرفی شده است که یقین صادقان است نه گمان کافران (فاقدان ایمان و یقین یا اهل یقین کذب و جزم باطل). در قسمت سیودو، «معرفت»، مقوله‌ای بسیار ظریف و شریف و حساس توصیف می‌شود و «معاد و فلسفه اسلام»، بخش پایانی «تمهیدات» است و خلاصه آن اینکه «فلاسفه اسلام، در بحث معاد خواسته‌اند توان عقل بشری و عقل فلسفی را بیازمایند، نه اینکه این عقل و داده‌های آن را مرحله نهایی ادراک بشری بشمار آورند...»؛ زیرا «معادی که قرآن کریم بارها بدان تصریح کرده است، معاد جسمانی عنصری است، نه چیز دیگر»<ref>ر.ک: همان</ref>. | در بخش سی، جان کلام این است که جویای معرفت باید حد خویش نگاه دارد و از«طور خود» (مرتبه استعداد و قابلیت خود) تجاوز نکند و بر این نکته یقین داشته باشد که رسیدن به سرچشمه هدایت جز از «کتاب هادی» و «انسان هادی» به دست نخواهد آمد که پیامبر نیز در حدیث ثقلین بر این نکته تصریح و تأکید فرموده است: «ما إن تمسكتم بهما لن تضلوا». در بخش سیویک، نقطه اوج تعالی معرفتجویان، «یقین صدق» معرفی شده است که یقین صادقان است نه گمان کافران (فاقدان ایمان و یقین یا اهل یقین کذب و جزم باطل). در قسمت سیودو، «معرفت»، مقوله‌ای بسیار ظریف و شریف و حساس توصیف می‌شود و «معاد و فلسفه اسلام»، بخش پایانی «تمهیدات» است و خلاصه آن اینکه «فلاسفه اسلام، در بحث معاد خواسته‌اند توان عقل بشری و عقل فلسفی را بیازمایند، نه اینکه این عقل و داده‌های آن را مرحله نهایی ادراک بشری بشمار آورند...»؛ زیرا «معادی که قرآن کریم بارها بدان تصریح کرده است، معاد جسمانی عنصری است، نه چیز دیگر»<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||