پرش به محتوا

دیوان انوری: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎س' به 'ه‌س'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ج' به 'ی‌ج')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎س' به 'ه‌س')
خط ۳۶: خط ۳۶:
[[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] در مقدمه‌اش بر کتاب با استفاده از منابع مختلف به بررسی شرح احوال و آثار انوری پرداخته است. او معتقد است نخستین کتابی که ذکری از انوری در آن هست «لباب الألباب» محمد عوفی است که در حدود 618ق، تألیف کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/3 ر.ک: مقدمه، صفحه سه]</ref>. همچنین جامی در بهارستان نوشته است: «انوری، رحمه‌الله، حکیمی کامل و فصیح و فاضل بود. حسن شعر و لطف نظم، شمه‌ای است از علو حال او و خالی است از جمال و کمال او. سخنان او مشهور است و دیوان او مسطور...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/5 ر.ک: مقدمه، صفحه پنج]</ref>.  
[[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] در مقدمه‌اش بر کتاب با استفاده از منابع مختلف به بررسی شرح احوال و آثار انوری پرداخته است. او معتقد است نخستین کتابی که ذکری از انوری در آن هست «لباب الألباب» محمد عوفی است که در حدود 618ق، تألیف کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/3 ر.ک: مقدمه، صفحه سه]</ref>. همچنین جامی در بهارستان نوشته است: «انوری، رحمه‌الله، حکیمی کامل و فصیح و فاضل بود. حسن شعر و لطف نظم، شمه‌ای است از علو حال او و خالی است از جمال و کمال او. سخنان او مشهور است و دیوان او مسطور...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35551/1/5 ر.ک: مقدمه، صفحه پنج]</ref>.  


بین سخن‌سرایان ایرانی که از آغاز نشأت زبان فارسی دری تا پایان قرن ششم برخاسته‌اند، [[انوري، محمد بن محمد|انوری ابیوردی]] به‎خاطر خصائصی‎ چند‎ از‎ دیگران ممتاز است. نخست آنکه وی از دانش‎های عصر خود‎ مخصوصاًً هیئت و نجوم به ‎مقدار قابل توجهی برخوردار بوده است و این امتیاز موجب می‌شود که گذشته از مقام بلندی‎ که‎ در‎ شعر فارسی دارد، او را در زمره دانشمندان بشمار آورد. دوم‎ آنکه‎ انوری تقریباً در پایان عصری می‌زیسته است که در آن عصر قصیده‎سرایی یا بهتر بگوییم مدیحه‎سرایی‎ پس از‎ آنکه به اوج ترقی و غایت کمال رسیده بود، رو به انحطاط می‌نهد. پایان عمر‎ انوری‎ در‎ نیمه دوم قرن ششم هجری است و هرچند نمی‌توان گفت سال‎های بین 485 به بعد‎ را‎ دیده‎ و شاهد قران معروفی که گویند خود آن را پیش‎بینی کرده، بوده است، اما به احتمال قوی‎ در‎ اوایل نیمه دوم قرن ششم درگذشته است. پس از وی شاعری که در‎ مدیحه‎سرایی‎ به‎ سبک خراسانی به پایه او یا شاعران پیش از او برسد، برنخاست.  
بین سخن‌سرایان ایرانی که از آغاز نشأت زبان فارسی دری تا پایان قرن ششم برخاسته‌اند، [[انوري، محمد بن محمد|انوری ابیوردی]] به‎خاطر خصائصی‎ چند‎ از‎ دیگران ممتاز است. نخست آنکه وی از دانش‎های عصر خود‎ مخصوصاًً هیئت و نجوم به ‎مقدار قابل توجهی برخوردار بوده است و این امتیاز موجب می‌شود که گذشته از مقام بلندی‎ که‎ در‎ شعر فارسی دارد، او را در زمره دانشمندان بشمار آورد. دوم‎ آنکه‎ انوری تقریباً در پایان عصری می‌زیسته است که در آن عصر قصیده‌سرایی یا بهتر بگوییم مدیحه‌سرایی‎ پس از‎ آنکه به اوج ترقی و غایت کمال رسیده بود، رو به انحطاط می‌نهد. پایان عمر‎ انوری‎ در‎ نیمه دوم قرن ششم هجری است و هرچند نمی‌توان گفت سال‎های بین 485 به بعد‎ را‎ دیده‎ و شاهد قران معروفی که گویند خود آن را پیش‎بینی کرده، بوده است، اما به احتمال قوی‎ در‎ اوایل نیمه دوم قرن ششم درگذشته است. پس از وی شاعری که در‎ مدیحه‌سرایی‎ به‎ سبک خراسانی به پایه او یا شاعران پیش از او برسد، برنخاست.  


سوم یعنی امتیازی‎ که‎ او را کاملاً از همگنان مشخص می‌دارد این است که [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] شاعری مدیحه‎سرا‎ به مفهوم‎ واقعی‎ کلمه است. شاعری است که هدف او ستودن ممدوح و راضی نگاهداشتن اوست. نان خود را‎ در‎ ستایش کسان می‌جسته است و چون در مدیحه‎سرایی مشارکانی از شاعران متقدم و همکاران‎ یا‎ هم‎چشمانی‎ از معاصران خود داشته، کوشیده است تا در ستایش ممدوح مضمون‌هایی بیافریند که گذشتگان و یا‎ هم‎دوره‌هایش‎ آن را‎ نگفته باشند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27243/42 ر.ک: شهیدی، سید جعفر، ص42]</ref>.  
سوم یعنی امتیازی‎ که‎ او را کاملاً از همگنان مشخص می‌دارد این است که [[انوري، محمد بن محمد|انوری]] شاعری مدیحه‌سرا‎ به مفهوم‎ واقعی‎ کلمه است. شاعری است که هدف او ستودن ممدوح و راضی نگاهداشتن اوست. نان خود را‎ در‎ ستایش کسان می‌جسته است و چون در مدیحه‌سرایی مشارکانی از شاعران متقدم و همکاران‎ یا‎ هم‎چشمانی‎ از معاصران خود داشته، کوشیده است تا در ستایش ممدوح مضمون‌هایی بیافریند که گذشتگان و یا‎ هم‎دوره‌هایش‎ آن را‎ نگفته باشند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27243/42 ر.ک: شهیدی، سید جعفر، ص42]</ref>.  


[[قزوینی، زکریا بن محمد|انوری]] از اینکه به‌صراحت بگوید که مداحی او به‎خاطر‎ صلت‎ستانی‎ است باکی ندارد؛ چنان‌که در‎ ضمن‎ قطعه‌ای‎ به ممدوح خود می‌گوید‎:
[[قزوینی، زکریا بن محمد|انوری]] از اینکه به‌صراحت بگوید که مداحی او به‎خاطر‎ صلت‎ستانی‎ است باکی ندارد؛ چنان‌که در‎ ضمن‎ قطعه‌ای‎ به ممدوح خود می‌گوید‎:
خط ۶۴: خط ۶۴:
{{ب|''بدین دقیقه‎ که گفتم گمان کدیه مبر ''|2='' به بنده گرچه گدایی شریعت شعراست''<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27243/44 ر.ک: همان، ص44]</ref>‏}}{{پایان شعر}}
{{ب|''بدین دقیقه‎ که گفتم گمان کدیه مبر ''|2='' به بنده گرچه گدایی شریعت شعراست''<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/27243/44 ر.ک: همان، ص44]</ref>‏}}{{پایان شعر}}


همین طمع صلت است که [[قزوینی، زکریا بن محمد|انوری]] را به آفریدن مضمون‌هایی نو و یا بهتر بگویم مبالغت‎های آمیخته به اغراق وامی‌دارد و ممدوح‎ خود را به صفاتی می‌ستاید که مدیحه‎سرایان پیشین نگفته‌اند:
همین طمع صلت است که [[قزوینی، زکریا بن محمد|انوری]] را به آفریدن مضمون‌هایی نو و یا بهتر بگویم مبالغت‎های آمیخته به اغراق وامی‌دارد و ممدوح‎ خود را به صفاتی می‌ستاید که مدیحه‌سرایان پیشین نگفته‌اند:


{{شعر}}
{{شعر}}
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش