۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دو رساله در فلسفه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ى‌ک' به 'ى‌ک'
جز (جایگزینی متن - 'ن‌ب' به 'ن‌ب') |
جز (جایگزینی متن - 'ى‌ک' به 'ى‌ک') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
«تجدّد امثال»، در اصطلاح عرفا به این معنى است که وجود و حیات انسانى، همچنین سایر موجودات امکانى پیوسته و آنبهآن، در تغیر و تبدّل و تازه‌به‌تازه شدن است و فیض هستى که از مبدأ هستىبخش به ممکنات مىسد، دم به دم و لحظه به لحظه نو می‌شود و تغییر مىیابد؛ یعنى به‌طور «خلع و لبس» آنچه در «آن» سابق بود، به‌کلى معدوم مىگردد و در «آن» لاحق حیات جدید و وجود تازه که مماثل با حیات و وجود سابق است، به ما می‌رسد؛ نه اینکه هستى سابق عیناً بدون تغییر، ثابت و پاى‌برجا مانده باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. | «تجدّد امثال»، در اصطلاح عرفا به این معنى است که وجود و حیات انسانى، همچنین سایر موجودات امکانى پیوسته و آنبهآن، در تغیر و تبدّل و تازه‌به‌تازه شدن است و فیض هستى که از مبدأ هستىبخش به ممکنات مىسد، دم به دم و لحظه به لحظه نو می‌شود و تغییر مىیابد؛ یعنى به‌طور «خلع و لبس» آنچه در «آن» سابق بود، به‌کلى معدوم مىگردد و در «آن» لاحق حیات جدید و وجود تازه که مماثل با حیات و وجود سابق است، به ما می‌رسد؛ نه اینکه هستى سابق عیناً بدون تغییر، ثابت و پاى‌برجا مانده باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. | ||
عرفا با حکما و متکلّمان در تجدّد امثال و حرکت جوهرى اختلاف نظر دارند. تفاوت عمده مسلک و مشرب عرفا با فلاسفه و متکلّمان از این جهت است که عارف، از دیده مىگوید - یعنى حقایق امور را از منبع اشراق و کشف و شهود باطنى مىگیرد، نه از روى منقولات و مسموعات و نه از طریق قیاسات عقلى منطقى - اما حکیم فلسفى پیرو براهین عقلى و قیاسات منطقى است، خواه مؤداى برهانش با وضع ظاهر شرایع منطبق باشد، خواه نباشد؛ یعنى در بحث علمى، تقید به مسائل مذهبى ندارد، برخلاف متکلّم که تمام اهتمام او مقصور بر حول وحوش مسائل مذهبى است؛ یعنى ملتزم و مقید است که براى معتقدات مذهبى خود دلایل عقلى بیاورد و بدین سبب مسائل علمى - فلسفى را به نفع عقاید دینى استخدام | عرفا با حکما و متکلّمان در تجدّد امثال و حرکت جوهرى اختلاف نظر دارند. تفاوت عمده مسلک و مشرب عرفا با فلاسفه و متکلّمان از این جهت است که عارف، از دیده مىگوید - یعنى حقایق امور را از منبع اشراق و کشف و شهود باطنى مىگیرد، نه از روى منقولات و مسموعات و نه از طریق قیاسات عقلى منطقى - اما حکیم فلسفى پیرو براهین عقلى و قیاسات منطقى است، خواه مؤداى برهانش با وضع ظاهر شرایع منطبق باشد، خواه نباشد؛ یعنى در بحث علمى، تقید به مسائل مذهبى ندارد، برخلاف متکلّم که تمام اهتمام او مقصور بر حول وحوش مسائل مذهبى است؛ یعنى ملتزم و مقید است که براى معتقدات مذهبى خود دلایل عقلى بیاورد و بدین سبب مسائل علمى - فلسفى را به نفع عقاید دینى استخدام مى‌کند<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>. | ||
فرق تجدّد امثال با حرکت جوهرى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]، از جمله مباحث رساله اول است. نویسنده، معتقد است که هرچند تجدّد امثال به نظر محققین، شامل حرکت جوهرى نیز می‌شود، اما به طریقهاى که [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] براى تعریف و اثبات حرکت جوهرى اختیار کرده است، می‌توان مابین آن دو قاعده را بهحسب ظاهر از چند جهت فرق گذاشت: | فرق تجدّد امثال با حرکت جوهرى [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]]، از جمله مباحث رساله اول است. نویسنده، معتقد است که هرچند تجدّد امثال به نظر محققین، شامل حرکت جوهرى نیز می‌شود، اما به طریقهاى که [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] براى تعریف و اثبات حرکت جوهرى اختیار کرده است، می‌توان مابین آن دو قاعده را بهحسب ظاهر از چند جهت فرق گذاشت: | ||