پرش به محتوا

یادبودهای سفارت استانبول: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ه' به 'ن‌ه')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ها' به 'ه‌ها')
خط ۲۶: خط ۲۶:
}}
}}
   
   
'''یادبودهای سفارت استانبول'''، نگاشته [[خان ملک ساساني، احمد|احمد خان‎‎ملک ‎ساسانی]]، کتابی است به زبان فارسی در یک جلد با موضوع تاریخ و جغرافیا. در این اثر خاطرات سفیر ایرانی در ترکیه را می‌خوانیم. کتاب حاوی مطالبی درباره فرهنگ‎ها و آئین‌ها و فرقه‎های غلات موجود در استانبول و سفرهای محمدعلی شاه و احمد شاه به استانبول، برخی روابط ایران و استانبول، یادی از برخی سفیران ایران در استانبول و... می‌باشد.
'''یادبودهای سفارت استانبول'''، نگاشته [[خان ملک ساساني، احمد|احمد خان‎‎ملک ‎ساسانی]]، کتابی است به زبان فارسی در یک جلد با موضوع تاریخ و جغرافیا. در این اثر خاطرات سفیر ایرانی در ترکیه را می‌خوانیم. کتاب حاوی مطالبی درباره فرهنگ‎ها و آئین‌ها و فرقه‌های غلات موجود در استانبول و سفرهای محمدعلی شاه و احمد شاه به استانبول، برخی روابط ایران و استانبول، یادی از برخی سفیران ایران در استانبول و... می‌باشد.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۰: خط ۴۰:
پس از اجازه گرفتن از سفارت انگلیس، یک قایق موتوری (به‎همراه غواص سفارت و پرچم ایران) برای پیاده کردن محمدعلی ‎شاه و همراهانش به‌اتفاق یک افسر انگلیسی فرستاده شد تا شاه و همراهانش را به ساحل بیاورند. ملکه‎ جهان و خانم‎های ایرانی دوست داشتند که در منزلی دربست ساکن شوند تا کسی مزاحمشان نشده و آزاد باشند، اما به دلیل فراهم نبودن چنین جایی آنان به دبستان ایرانیان که حیاطی بزرگ و حوض و فواره‌ای داشت، رفتند و به دلیل ورود آنان به مدرسه، آنجا تعطیل شد که باعث اعتراض عده‌ای گردید. نویسنده، در ادامه از آگهی کردن در روزنامه به‌منظور یافتن منزل جدید برای شاه و همراهان و یافتن چنین جایی سخن می‌گوید و از اینکه آنها به دلیل سختی آمدوشد در زمستان، مجددا خانه‌ای را در استانبول کرایه کردند تا زمستان را در آنجا سپری کنند، ولی اجاره کردن منزل در استانبول مدتی به‌طول انجامیده و این امر باعث شده که شاه و همراهان تا یافتن منزل اجاره‌ای دوم در سفارتخانه بمانند. وی همچنین از روابط سرد شاه در ابتدای امر که پس از دیدن توجه فرزندش احمدشاه به سفیر، به روابط گرم با وی تبدیل شد، سخن می‌گوید. او می‌نویسد: گرمی این روابط به جایی رسید که محمدعلی شاه اغلب روزها یا به ملاقات من در سفارت می‌آمد و یا به بیوک‎آطه دعوتم می‌کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/38 ر.ک: همان، 38-41]</ref>.
پس از اجازه گرفتن از سفارت انگلیس، یک قایق موتوری (به‎همراه غواص سفارت و پرچم ایران) برای پیاده کردن محمدعلی ‎شاه و همراهانش به‌اتفاق یک افسر انگلیسی فرستاده شد تا شاه و همراهانش را به ساحل بیاورند. ملکه‎ جهان و خانم‎های ایرانی دوست داشتند که در منزلی دربست ساکن شوند تا کسی مزاحمشان نشده و آزاد باشند، اما به دلیل فراهم نبودن چنین جایی آنان به دبستان ایرانیان که حیاطی بزرگ و حوض و فواره‌ای داشت، رفتند و به دلیل ورود آنان به مدرسه، آنجا تعطیل شد که باعث اعتراض عده‌ای گردید. نویسنده، در ادامه از آگهی کردن در روزنامه به‌منظور یافتن منزل جدید برای شاه و همراهان و یافتن چنین جایی سخن می‌گوید و از اینکه آنها به دلیل سختی آمدوشد در زمستان، مجددا خانه‌ای را در استانبول کرایه کردند تا زمستان را در آنجا سپری کنند، ولی اجاره کردن منزل در استانبول مدتی به‌طول انجامیده و این امر باعث شده که شاه و همراهان تا یافتن منزل اجاره‌ای دوم در سفارتخانه بمانند. وی همچنین از روابط سرد شاه در ابتدای امر که پس از دیدن توجه فرزندش احمدشاه به سفیر، به روابط گرم با وی تبدیل شد، سخن می‌گوید. او می‌نویسد: گرمی این روابط به جایی رسید که محمدعلی شاه اغلب روزها یا به ملاقات من در سفارت می‌آمد و یا به بیوک‎آطه دعوتم می‌کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/38 ر.ک: همان، 38-41]</ref>.


ا[[خان ملک ساساني، احمد|حمد خان‎ملک ساسانی]]، درباره تصمیم متفقین درباره اقامت شاه در استانبول می‌نویسد: «ورود غیر مترقبه شاه سابق ایران به استانبول، یعنی شهری که بیست هزار نفر سکنه ایرانی داشت، خصوصا در هنگام اشغال قوای اجنبی، باعث مذاکراتی مابین سفارتخانه‎های متفقین شد؛ بدوا تصمیم گرفتند که به ایشان ا‎جازه توقف در استانبول ندهند و ایشان را به ایطالیا یا سوئیس بفرستند، ولی بعد از چند جلسه مذاکره و آمدوشد هم توقف در استانبول و هم مسافرت به اروپا را اجازه دادند؛ فقط ایشان را برای همیشه از ورود به لندن و پاریس ممنوع داشتند»<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/40 ر.ک: همان، ص40]</ref>.
ا[[خان ملک ساساني، احمد|حمد خان‎ملک ساسانی]]، درباره تصمیم متفقین درباره اقامت شاه در استانبول می‌نویسد: «ورود غیر مترقبه شاه سابق ایران به استانبول، یعنی شهری که بیست هزار نفر سکنه ایرانی داشت، خصوصا در هنگام اشغال قوای اجنبی، باعث مذاکراتی مابین سفارتخانه‌های متفقین شد؛ بدوا تصمیم گرفتند که به ایشان ا‎جازه توقف در استانبول ندهند و ایشان را به ایطالیا یا سوئیس بفرستند، ولی بعد از چند جلسه مذاکره و آمدوشد هم توقف در استانبول و هم مسافرت به اروپا را اجازه دادند؛ فقط ایشان را برای همیشه از ورود به لندن و پاریس ممنوع داشتند»<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/40 ر.ک: همان، ص40]</ref>.


او درباره روحیات محمدعلی شاه می‌نویسد: «روی‎هم‎رفته شاه سابق ایران آدم بدقلب بدنفسی نبود؛ اگر از علم و دانش بهره کافی داشت، هرگز مرتکب توپ بستن به مجلس و این ذنب لایغفر نمی‌شد. این مرد در جوانی به سلطنت رسیده بود و تا آن وقت معاشرتش فقط با امثال رحیم‎خان چلبیانلو، یاشا پسال یهودی و یک مشت چاپلوس متملق از همه جا بی‌خبر بود و چون طبیعتا مثل بچه‎ها زودرنج و ساده‎لوح بود، از دسیسه و تحریکات خیلی عصبانی می‌شد. یکی از تحریکات که بر او خیلی گران آ‎مده بود، موضوع دسیسه‎های مسعودمیرزا ظل‌السلطان بود که چندین بار به زبان آورد. می‌گفت: ملک‎المتکلمین از زمان شاه شهید جاسوس انگلیسی‎ها و جیره‎خوار ظل‌السلطان بود و برای رسیدن ظل‌السلطان به مقام سلطنت، سید جمال‌الدین اسدآبادی را برانگیخت و او را به این منظور به پطرزبوغ فرستادند، بعد از مردن پدرم، باز هم از این نقشه دست نکشیدند و از هیچ‎گونه تحریک و دسیسه خودداری نمی‌کرد. یک روز ملک‎المتکلمین در باغ بهارستان بالای منبر خطابه رفته و فریاد کرده بود: محمدعلی شاه فلان فلان شده فرار کرد و ایران جمهوری شد. من از آن روز سخت عصبانی شدم و کینه این آزادی‌خواهان قلابی مزدور را در دل گرفتم. همین که روس‎ها فهمیدند که من از کارکنان انگلیس‎ها رنجیده‌ام به آتش دامن زدند»<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/43 همان، ص43]</ref>.
او درباره روحیات محمدعلی شاه می‌نویسد: «روی‎هم‎رفته شاه سابق ایران آدم بدقلب بدنفسی نبود؛ اگر از علم و دانش بهره کافی داشت، هرگز مرتکب توپ بستن به مجلس و این ذنب لایغفر نمی‌شد. این مرد در جوانی به سلطنت رسیده بود و تا آن وقت معاشرتش فقط با امثال رحیم‎خان چلبیانلو، یاشا پسال یهودی و یک مشت چاپلوس متملق از همه جا بی‌خبر بود و چون طبیعتا مثل بچه‌ها زودرنج و ساده‎لوح بود، از دسیسه و تحریکات خیلی عصبانی می‌شد. یکی از تحریکات که بر او خیلی گران آ‎مده بود، موضوع دسیسه‌های مسعودمیرزا ظل‌السلطان بود که چندین بار به زبان آورد. می‌گفت: ملک‎المتکلمین از زمان شاه شهید جاسوس انگلیسی‎ها و جیره‎خوار ظل‌السلطان بود و برای رسیدن ظل‌السلطان به مقام سلطنت، سید جمال‌الدین اسدآبادی را برانگیخت و او را به این منظور به پطرزبوغ فرستادند، بعد از مردن پدرم، باز هم از این نقشه دست نکشیدند و از هیچ‎گونه تحریک و دسیسه خودداری نمی‌کرد. یک روز ملک‎المتکلمین در باغ بهارستان بالای منبر خطابه رفته و فریاد کرده بود: محمدعلی شاه فلان فلان شده فرار کرد و ایران جمهوری شد. من از آن روز سخت عصبانی شدم و کینه این آزادی‌خواهان قلابی مزدور را در دل گرفتم. همین که روس‎ها فهمیدند که من از کارکنان انگلیس‎ها رنجیده‌ام به آتش دامن زدند»<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/43 همان، ص43]</ref>.


[[خان ملک ساساني، احمد|خان‎ملک ساسانی]]، از عشقش به کتاب و مطالعه و کتابخانه شاه، سخن می‌گوید. او می‌نویسد: هروقت به دیدار شاه می‌رفتم، از اینکه تا چندمتری کتاب‌ها رسیده‌ام، ولی نمی‌توانم به آنها نزدیک شوم، حسرت می‌خورم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/44 ر.ک: کتاب، ص44]</ref>.
[[خان ملک ساساني، احمد|خان‎ملک ساسانی]]، از عشقش به کتاب و مطالعه و کتابخانه شاه، سخن می‌گوید. او می‌نویسد: هروقت به دیدار شاه می‌رفتم، از اینکه تا چندمتری کتاب‌ها رسیده‌ام، ولی نمی‌توانم به آنها نزدیک شوم، حسرت می‌خورم<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/44 ر.ک: کتاب، ص44]</ref>.
خط ۵۱: خط ۵۱:
فهرست مطالب و فهرست عکس‎ها در ابتدای کتاب آمده است. صفحات 6 و 7 کتاب حاوی رونوشتی از گذرنامه سیاسی و روادید نویسنده است. وی درباره علت ذکر تصویر صفحات گذرنامه در کتاب می‌نویسد: «نظر به اینکه این گذرنامه سیاسی به چندین لحاظ صورت تاریخی پیدا کرده، لذا عین آن را در اینجا نقل کردیم»<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/5 متن کتاب، ص5]</ref>.
فهرست مطالب و فهرست عکس‎ها در ابتدای کتاب آمده است. صفحات 6 و 7 کتاب حاوی رونوشتی از گذرنامه سیاسی و روادید نویسنده است. وی درباره علت ذکر تصویر صفحات گذرنامه در کتاب می‌نویسد: «نظر به اینکه این گذرنامه سیاسی به چندین لحاظ صورت تاریخی پیدا کرده، لذا عین آن را در اینجا نقل کردیم»<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/36669/2/5 متن کتاب، ص5]</ref>.


صفحه 10 کتاب، تصویر منظره کاخ سفارت از خیابان باب عالی را به نمایش می‌گذارد. صفحات 12، 13، 17، 20 و... و در کل، کتاب حاوی تصاویر زیادی از مکان‌ها، اشخاص، و اسناد و نامه‎ها، آئین‌ها (مانند سماع دراویش در صفحه 172)، سکه‎ها، نقشه‎ها (مانند صفحه 289)، جدول‎ها (مانند جدول شیعیان و غلات شیعه در آسیای صغیر در صفحات 181 و 182) و... است. در صفحه 304 لیستی از آثار چاپ‎شده و در دست چاپ خان‎ملک ساسانی ارائه شده و پس از آن فهرست‎های فنی، شامل فهرست نام‎های مردان و فهرست مکان‌ها، ذکر شده و پس از آن غلط‎نامه کتاب (صفحه 323) آمده است.
صفحه 10 کتاب، تصویر منظره کاخ سفارت از خیابان باب عالی را به نمایش می‌گذارد. صفحات 12، 13، 17، 20 و... و در کل، کتاب حاوی تصاویر زیادی از مکان‌ها، اشخاص، و اسناد و نامه‌ها، آئین‌ها (مانند سماع دراویش در صفحه 172)، سکه‌ها، نقشه‌ها (مانند صفحه 289)، جدول‎ها (مانند جدول شیعیان و غلات شیعه در آسیای صغیر در صفحات 181 و 182) و... است. در صفحه 304 لیستی از آثار چاپ‎شده و در دست چاپ خان‎ملک ساسانی ارائه شده و پس از آن فهرست‎های فنی، شامل فهرست نام‎های مردان و فهرست مکان‌ها، ذکر شده و پس از آن غلط‎نامه کتاب (صفحه 323) آمده است.


==پانویس==
==پانویس==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش