پرش به محتوا

دیوان اشعار ابوالقاسم قائم‌مقام فراهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ن‎ا' به 'ن‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎م' به 'ه‌م')
جز (جایگزینی متن - 'ن‎ا' به 'ن‌ا')
خط ۳۸: خط ۳۸:


==گزارش محتوا==  
==گزارش محتوا==  
کتاب با نگاهی به گوشه‌هایی از زندگی پرفرازونشیب [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام فراهانی]] و آثارش آغاز شده است. نسب [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] با سی‎وهفت واسطه از طریق [[امام سجاد(ع)|امام زین‎العابدین(ع)]]، به [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] می‌رسد و اکثر آنان افرادی هستند که از نظر ادب و فرهنگ و تاریخ و یا سیاست و خدمات دیوانی و اداری منشأ اثر بوده‌اند<ref>ر.ک: همان، صفحه پنج</ref>.  
کتاب با نگاهی به گوشه‌هایی از زندگی پرفرازونشیب [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام فراهانی]] و آثارش آغاز شده است. نسب [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] با سی‎وهفت واسطه از طریق [[امام سجاد(ع)|امام زین‌العابدین(ع)]]، به [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] می‌رسد و اکثر آنان افرادی هستند که از نظر ادب و فرهنگ و تاریخ و یا سیاست و خدمات دیوانی و اداری منشأ اثر بوده‌اند<ref>ر.ک: همان، صفحه پنج</ref>.  


در بخشی از این مقدمه، به خدمات [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] پرداخته شده است. از جمله مهم‎ترین خدمات [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]]، خدمت به فرهنگ کشور بوده است؛ بدین‎‎ معنی که سیاق و عبارات و نوشته‌های ایران را که از زمان صفویه رو به انحطاط گذاشته بود و مبدل به عبارت‎پردازی‎های مغلق شده، تغییر و تبدیل به عبارات سهل و ساده داده است و در واقع می‌توان [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] را معمار نثر جدید فارسی بشمار آورد و منشآت وی گواه صادقی بر این مدعاست. [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] نه‌تنها در نثر، بلکه در شعر نیز قدرتی بسزا دارد و در این فن هرچند که شاگرد مکتب شعرای خراسان است، اما مانند نثر، صاحب ابتکار و تصرف و شیرین‌کاری و تجدد است؛ خاصه در اشعاری که قصدی خاص دارد و می‌خواهد چیزی بگوید و مطلبی بپروراند و از آن جمله است قصیده «نونیه» که بعد از یکی از شکست‎های مجاهدان در آذربایجان که موجب شکست لشکریان ولیعهد نیز گردید و کارها را خراب و اختیار را از کف سردار لشکر به‌در برد، می‌گوید و می‌موید:{{شعر}}{{ب|''آه، از این قوم بی‎حمیت و بی‌دین''|2='' کرد ری، ترک خمسه و لر قزوین''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه نه و ده</ref>.
در بخشی از این مقدمه، به خدمات [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] پرداخته شده است. از جمله مهم‎ترین خدمات [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]]، خدمت به فرهنگ کشور بوده است؛ بدین‎‎ معنی که سیاق و عبارات و نوشته‌های ایران را که از زمان صفویه رو به انحطاط گذاشته بود و مبدل به عبارت‎پردازی‎های مغلق شده، تغییر و تبدیل به عبارات سهل و ساده داده است و در واقع می‌توان [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] را معمار نثر جدید فارسی بشمار آورد و منشآت وی گواه صادقی بر این مدعاست. [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] نه‌تنها در نثر، بلکه در شعر نیز قدرتی بسزا دارد و در این فن هرچند که شاگرد مکتب شعرای خراسان است، اما مانند نثر، صاحب ابتکار و تصرف و شیرین‌کاری و تجدد است؛ خاصه در اشعاری که قصدی خاص دارد و می‌خواهد چیزی بگوید و مطلبی بپروراند و از آن جمله است قصیده «نونیه» که بعد از یکی از شکست‎های مجاهدان در آذربایجان که موجب شکست لشکریان ولیعهد نیز گردید و کارها را خراب و اختیار را از کف سردار لشکر به‌در برد، می‌گوید و می‌موید:{{شعر}}{{ب|''آه، از این قوم بی‎حمیت و بی‌دین''|2='' کرد ری، ترک خمسه و لر قزوین''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، صفحه نه و ده</ref>.
خط ۵۷: خط ۵۷:


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
در ابتدای کتاب تصویر شجرنامه درختی [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] که با 37 واسطه از طریق امام زین‎العابدین به امام علی(ع) می‌رسد، از کتاب جهادیه [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|میرزا بزرگ قائم‎مقام فراهانی]] نقل شده است.
در ابتدای کتاب تصویر شجرنامه درختی [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|قائم‎مقام]] که با 37 واسطه از طریق امام زین‌العابدین به امام علی(ع) می‌رسد، از کتاب جهادیه [[قائم‌مقام، ابوالقاسم بن عیسی|میرزا بزرگ قائم‎مقام فراهانی]] نقل شده است.


مصحح کتاب با استفاده از نسخه وحید دستگردی واژه‌ها و جمله‌هایی را که نادرست به نظر می‌آمده یا کتابت آن ویژه عصر قاجار بوده را تصحیح کرده و به‌صورت متداول امروزی در میان [] آورده و در توضیحات به آن اشاره کرده است.
مصحح کتاب با استفاده از نسخه وحید دستگردی واژه‌ها و جمله‌هایی را که نادرست به نظر می‌آمده یا کتابت آن ویژه عصر قاجار بوده را تصحیح کرده و به‌صورت متداول امروزی در میان [] آورده و در توضیحات به آن اشاره کرده است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش