۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'هت' به 'هت') |
جز (جایگزینی متن - 'یب' به 'یب') |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''نزهة الأعين النواظر في علم الوجوه و النظائر'''، اثر [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|جمالالدین ابوالفرج عبدالرحمن بن جوزی]] (متوفی 597ق)، کتابی است متعلق به اواخر قرن ششم که در واقع، معجم لغوی الفاظ قرآن کریم | '''نزهة الأعين النواظر في علم الوجوه و النظائر'''، اثر [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|جمالالدین ابوالفرج عبدالرحمن بن جوزی]] (متوفی 597ق)، کتابی است متعلق به اواخر قرن ششم که در واقع، معجم لغوی الفاظ قرآن کریم میباشد. این کتاب با تحقیق [[راضی، محمد عبدالکریم کاظم|محمد عبدالکریم کاظم راضی]]، به چاپ رسیده است. | ||
==انگیزه تألیف== | ==انگیزه تألیف== | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
مطالب کتاب، در دو باب کلی، تنظیم شده است. باب نخست، مقدمه محقق در معرفی کتاب و باب دوم، معجم الفاظ قرآن کریم | مطالب کتاب، در دو باب کلی، تنظیم شده است. باب نخست، مقدمه محقق در معرفی کتاب و باب دوم، معجم الفاظ قرآن کریم میباشد که تقریبا دربردارنده 324 لفظ قرآنی است<ref>ر.ک: همان، ص66</ref>. | ||
بارزترین مشخصات روش نویسنده را میتوان در مؤلفههای زیر، خلاصه نمود: | بارزترین مشخصات روش نویسنده را میتوان در مؤلفههای زیر، خلاصه نمود: | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
باب دوم، که مطالب اصلی کتاب را در خود جای داده، دربردارنده لغات و واژگان قرآن و تشریح و تبیین معانی آنهاست. نویسنده در مقدمه خود، به نقد شیوه نویسندگان قبل از خود در این علم پرداخته و تعریف متفاوتی از اصطلاح وجوه و نظایر ارائه کرده است: «وقتی در کتابهای وجوه و نظایر که علمای علوم قرآنی نوشته اند نگریستم، دیدم که هر متأخری از شیوه متقدمان پیروی کرده است و مقلدانه بدون اندیشه و بررسی، به نقل آنچه که نقل کردهاند، پرداخته است...»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/546/330 ر.ک: سلطانی رنانی، مهدی، ص330]</ref>. | باب دوم، که مطالب اصلی کتاب را در خود جای داده، دربردارنده لغات و واژگان قرآن و تشریح و تبیین معانی آنهاست. نویسنده در مقدمه خود، به نقد شیوه نویسندگان قبل از خود در این علم پرداخته و تعریف متفاوتی از اصطلاح وجوه و نظایر ارائه کرده است: «وقتی در کتابهای وجوه و نظایر که علمای علوم قرآنی نوشته اند نگریستم، دیدم که هر متأخری از شیوه متقدمان پیروی کرده است و مقلدانه بدون اندیشه و بررسی، به نقل آنچه که نقل کردهاند، پرداخته است...»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/546/330 ر.ک: سلطانی رنانی، مهدی، ص330]</ref>. | ||
نویسنده، معتقد است آنچه که دانشمندان در نگارش کتابهای وجوه و نظایر خواستهاند خواننده را با این نظایر (واژهها) آشنا سازند، این است که معانی آن مختلف است و مراد از این واژه همان معنای ارادهشده از واژه مشابه دیگر نیست و نویسندگان وجوه و نظایر نیز آن واژهای را ذکر کردهاند که معنای آن در همه مواضع یکی است؛ مثل «بلد»، «قریه» و «مدینه» و «رجل» و «انسان» و امثال آن؛ پس به این نتیجه میرسیم که قصد اصلی از ذکر واژهها کثرت وجوه و ابواب و بیان سخنان نغز در اینباره | نویسنده، معتقد است آنچه که دانشمندان در نگارش کتابهای وجوه و نظایر خواستهاند خواننده را با این نظایر (واژهها) آشنا سازند، این است که معانی آن مختلف است و مراد از این واژه همان معنای ارادهشده از واژه مشابه دیگر نیست و نویسندگان وجوه و نظایر نیز آن واژهای را ذکر کردهاند که معنای آن در همه مواضع یکی است؛ مثل «بلد»، «قریه» و «مدینه» و «رجل» و «انسان» و امثال آن؛ پس به این نتیجه میرسیم که قصد اصلی از ذکر واژهها کثرت وجوه و ابواب و بیان سخنان نغز در اینباره میباشد. وی صراحتا به این نکته اشاره کرده و مینویسد: «من در این کتابم بهترین مطالب آنها را در این باب گرد آوردهام و هر توهمی را که دانشمندان دیگر در کتابهای خود آورده و وضع نمودهاند، رها کرده ام»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/546/330 ر.ک: همان]</ref>. | ||
[[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] بااینکه درباره این کتاب گفته است: «آن را به اختصار نزدیک ساختم»، اما به آن اختصار مطلوب، دست نیافته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/546/330 ر.ک: همان]</ref>. | [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] بااینکه درباره این کتاب گفته است: «آن را به اختصار نزدیک ساختم»، اما به آن اختصار مطلوب، دست نیافته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/546/330 ر.ک: همان]</ref>. |
ویرایش