۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
پایه‌های علمی و منطقی عقاید اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ت' به 'ه‌ت'
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ش' به 'ی‌ش') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ت' به 'ه‌ت') |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
}} | }} | ||
'''پایه‌های علمی و منطقی عقاید اسلامی'''، نوشته [[تجلیل تبریزی، ابوطالب|ابوطالب تجلیل تبریزی]]، کتابی است با موضوع کلامی که در یک جلد به نگارش درآمده است. محتوای این کتاب، مشتمل بر براهین قطعى از اصول معارف الهى و عقاید اسلام و امامیه است که در واقع یک دوره کامل از عقاید استدلالی | '''پایه‌های علمی و منطقی عقاید اسلامی'''، نوشته [[تجلیل تبریزی، ابوطالب|ابوطالب تجلیل تبریزی]]، کتابی است با موضوع کلامی که در یک جلد به نگارش درآمده است. محتوای این کتاب، مشتمل بر براهین قطعى از اصول معارف الهى و عقاید اسلام و امامیه است که در واقع یک دوره کامل از عقاید استدلالی به‌ترتیب از توحید و عدل و نبوت و امامت و معاد است که به‌تفصیل و با نثری روان به طرح هریک از مباحث پرداخته شده است و تا حدّ لازم تلاش شده، از قرآن کریم و احادیث و کتب تفسیر و کلام و تاریخ ملل و رشتههاى علوم طبیعى استخراج و گردآورى شود. | ||
ناگفته نماند اصل این کتاب به عربى نگاشته شده، سپس به فارسى ترجمه شده؛ بهجز آنچه در بخش خداشناسى و توحید مربوط به علوم طبیعى است که در آنها به منابع فارسى استناد شدهو آنچه در این نوشتار آمده، اصل است و به عربى ترجمه شده است. ترجمه بخش امامت این کتاب از عربى به فارسى توسّط [[مجتهدي، محمدتقي|شیخ محمدتقى مجتهدى تبریزى]] انجام گرفته است. | ناگفته نماند اصل این کتاب به عربى نگاشته شده، سپس به فارسى ترجمه شده؛ بهجز آنچه در بخش خداشناسى و توحید مربوط به علوم طبیعى است که در آنها به منابع فارسى استناد شدهو آنچه در این نوشتار آمده، اصل است و به عربى ترجمه شده است. ترجمه بخش امامت این کتاب از عربى به فارسى توسّط [[مجتهدي، محمدتقي|شیخ محمدتقى مجتهدى تبریزى]] انجام گرفته است. | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
کتاب حاضر مشتمل بر پنج بخش است که | کتاب حاضر مشتمل بر پنج بخش است که به‌ترتیب از خداشناسی شروع شده و سپس به مباحث عدل و نبوت و معاد و امامت پرداخته است. | ||
بخش اول که در باب خداشناسی است؛ ابتدا اشاره‌ای ضمنی به فطری بودن توحید دارد؛ بدین صورت که خداشناسى و معرفت خداوند متعال در فطرت و خلقت انسان نهاده شده و هر انسانی به فطرت خود و بدون نیاز به هر برهانى وجود خدا را ادراک مىکند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. | بخش اول که در باب خداشناسی است؛ ابتدا اشاره‌ای ضمنی به فطری بودن توحید دارد؛ بدین صورت که خداشناسى و معرفت خداوند متعال در فطرت و خلقت انسان نهاده شده و هر انسانی به فطرت خود و بدون نیاز به هر برهانى وجود خدا را ادراک مىکند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص5</ref>. | ||
عمده محتوای این بخش، در دو قسمت مهم مطرح شده است: قسمت اول، براهین اثبات وجود خداوند را | عمده محتوای این بخش، در دو قسمت مهم مطرح شده است: قسمت اول، براهین اثبات وجود خداوند را به‌تفصیل مورد بررسی قرار داده و قسمت دوم، به ادله مثبته وحدانیت خداوند متعال اشاره کرده است. | ||
در قسمت اول، هشت برهان بیان شده است. اولین آنها برهان صدیقین است که در طی دو تقریر مطرح گردیده است. برهان دوم، امکان و وجوب است؛ با این تقریر که بالبداهه مىدانیم که موجودى در خارج وجود دارد؛ آن موجود یا واجب الوجود است که بهحسب ذات، عدم او محال و ممتنع است و یا ممکن الوجود است که بهحسب ذات، ممکن است موجود شود و ممکن است معدوم باشد که اگر به وجود آید نیاز به علت و بهوجودآورنده دارد..<ref>ر.ک: همان، ص7-10</ref>. | در قسمت اول، هشت برهان بیان شده است. اولین آنها برهان صدیقین است که در طی دو تقریر مطرح گردیده است. برهان دوم، امکان و وجوب است؛ با این تقریر که بالبداهه مىدانیم که موجودى در خارج وجود دارد؛ آن موجود یا واجب الوجود است که بهحسب ذات، عدم او محال و ممتنع است و یا ممکن الوجود است که بهحسب ذات، ممکن است موجود شود و ممکن است معدوم باشد که اگر به وجود آید نیاز به علت و بهوجودآورنده دارد..<ref>ر.ک: همان، ص7-10</ref>. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
بخش سوم کتاب، در باب نبوت است که در دو قسمت مجزا و مفصل ابتدا به بررسی و اثبات نبوت عامه و سپس به نبوت خاصه پرداخته شده است. در نبوت عامه که بر اصل اعتقاد به ارسال انبیا تاکید شده، نگارنده بر این باور است که مهمترین حجت برای اثبات آن ارائه معجزه و امری خارقالعاده از جانب مدعی نبوت است که هریک از انبیا معجزاتی مختص به خود را به ظهور رسانده است. در این راستا در ادامه وارد در بحث نبوت خاصه می‌شود و برای اثبات حقانیت نبوت پیامبر اکرم(ص)، یکبهیک متذکر معجزات گوناگون آن حضرت می‌شود که اصلی‌ترین معجزه ایشان قرآن کریم است با ویژگیهای خاص آن و تا روز قیامت این اعجاز با قدرت باقی است<ref>ر.ک: همان، ص120-177</ref>. | بخش سوم کتاب، در باب نبوت است که در دو قسمت مجزا و مفصل ابتدا به بررسی و اثبات نبوت عامه و سپس به نبوت خاصه پرداخته شده است. در نبوت عامه که بر اصل اعتقاد به ارسال انبیا تاکید شده، نگارنده بر این باور است که مهمترین حجت برای اثبات آن ارائه معجزه و امری خارقالعاده از جانب مدعی نبوت است که هریک از انبیا معجزاتی مختص به خود را به ظهور رسانده است. در این راستا در ادامه وارد در بحث نبوت خاصه می‌شود و برای اثبات حقانیت نبوت پیامبر اکرم(ص)، یکبهیک متذکر معجزات گوناگون آن حضرت می‌شود که اصلی‌ترین معجزه ایشان قرآن کریم است با ویژگیهای خاص آن و تا روز قیامت این اعجاز با قدرت باقی است<ref>ر.ک: همان، ص120-177</ref>. | ||
معاد جسمانی پس از مرگ، موضوع بخش چهارم کتاب است. در این بخش، نگارنده با طرح مباحث گوناگونی در ارتباط با معاد، به تفصیل این بحث نشسته است. در بحث اول این بخش، به براهین قرآن کریم بر وجود و کیفیت معاد پرداخته شده است. در بحثهای بعدی | معاد جسمانی پس از مرگ، موضوع بخش چهارم کتاب است. در این بخش، نگارنده با طرح مباحث گوناگونی در ارتباط با معاد، به تفصیل این بحث نشسته است. در بحث اول این بخش، به براهین قرآن کریم بر وجود و کیفیت معاد پرداخته شده است. در بحثهای بعدی به‌ترتیب اهمیت، به مباحثی همچون: اعتقاد به معاد جسمانى از ضروریات اسلام است، معاد جسمانى در فلسفه، دفع شبهه محال بودن برگردانیدن معدوم، ویژگىهاى روز قیامت در قرآن کریم، عقیده امامیه در بقای روح، شفاعت، خوشبختى بزرگ در بهشت کامیابى روحانى و رسیدن به رضوان اللّه و مقام قرب الهى است و... پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص177-233</ref>. | ||
بخش نهایی این کتاب، در باب امامت است. نگارنده در این بخش، پس از تبیین ماهیت امامت و عصمت، وارد بر مباحث اثبات اصل امامت از نظر قرآن و روایات می‌شود. در این راستا به طرح و تفصیل آیاتی مانند آیه تطهیر، آیه اولوا الامر و روایاتی چون حدیث غدیر، حدیث منزلت، حدیث مدینة العلم و غیره می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص233-409</ref>. | بخش نهایی این کتاب، در باب امامت است. نگارنده در این بخش، پس از تبیین ماهیت امامت و عصمت، وارد بر مباحث اثبات اصل امامت از نظر قرآن و روایات می‌شود. در این راستا به طرح و تفصیل آیاتی مانند آیه تطهیر، آیه اولوا الامر و روایاتی چون حدیث غدیر، حدیث منزلت، حدیث مدینة العلم و غیره می‌پردازد<ref>ر.ک: همان، ص233-409</ref>. | ||