۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
كتاب المغازي: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ن‌ه' به 'ن‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ها' به 'ه‌ها') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'ن‌ه' به 'ن‌ه') |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
مطالب کتاب، با موضوع عام الفیل ـ که پیش از تولد پیامبر(ص) رخ داده ـ آغاز شده و این خود نمایانگر آن است که نویسنده، توجه شایانی به زندگی پیامبر(ص) در مکه داشته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | مطالب کتاب، با موضوع عام الفیل ـ که پیش از تولد پیامبر(ص) رخ داده ـ آغاز شده و این خود نمایانگر آن است که نویسنده، توجه شایانی به زندگی پیامبر(ص) در مکه داشته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
نخستین بخشهای کتاب، دربرگیرنده روایاتی است در مورد نشانه‌های نبوت محمد(ص)، آغاز دعوت، ایذا و آزار مکّیان، معراج و همچنین اسلام آوردن کسانی که بعدها جزء برجسته‌ترین یاران پیامبر(ص) شدند. به دنبال | نخستین بخشهای کتاب، دربرگیرنده روایاتی است در مورد نشانه‌های نبوت محمد(ص)، آغاز دعوت، ایذا و آزار مکّیان، معراج و همچنین اسلام آوردن کسانی که بعدها جزء برجسته‌ترین یاران پیامبر(ص) شدند. به دنبال آن‌ها، روایاتی در مورد هجرت پیامبر(ص) از مکه به مدینه و نامه‌های پیامبر(ص) به سزار، خسرو و سایر حکام و سلاطین - برای دعوت آنان به اسلام - عنوان گردیده است. در خلال این مطالب، روایاتی نیز پیرامون اسلام آوردن یاران شاخص پیامبر و همچنین روایاتی در مورد حبشه نقل شده است. سپس نویسنده به روایاتی در مورد هجرت تعدادی از مسلمانان از مکه به حبشه و گزارش مبسوط یکی از پناهندگان [درباره اسلام و پیامبر(ص)] به حضور پادشاه حبشه پرداخته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
اگر منابع صرفاً تاریخی، مانند [[السير و المغازي|سیره ابن اسحاق]] و [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاریخ طبری]] بهعنوان کتب معیار در تنظیم و زمانبندی وقایع تاریخی، لحاظ شود، باید بگوییم که زمانبندی و توالی رخدادها، آنچنانکه نویسنده ارائه نموده، چندان صحیح نمیباشد؛ مگر اینکه بگوییم وی مدعی وجود توالی زمانی در روایات کتاب خود نمیباشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | اگر منابع صرفاً تاریخی، مانند [[السير و المغازي|سیره ابن اسحاق]] و [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاریخ طبری]] بهعنوان کتب معیار در تنظیم و زمانبندی وقایع تاریخی، لحاظ شود، باید بگوییم که زمانبندی و توالی رخدادها، آنچنانکه نویسنده ارائه نموده، چندان صحیح نمیباشد؛ مگر اینکه بگوییم وی مدعی وجود توالی زمانی در روایات کتاب خود نمیباشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
«كتاب المغازي» [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]، جنگهای پیامبر را در مدینه با ترتیب زمانبندیشدهای ارائه می‌دهد. کتاب حاضر نیز - که به نظر می‌رسد قدیمی‌تر از اثر بخاری باشد - عموماً [در ارائه روایات]، از ترتیب و زمانبندی بهره برده است؛ هرچند بعضاً با اشتباهات فاحشی نیز همراه بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | «كتاب المغازي» [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]، جنگهای پیامبر را در مدینه با ترتیب زمانبندیشدهای ارائه می‌دهد. کتاب حاضر نیز - که به نظر می‌رسد قدیمی‌تر از اثر بخاری باشد - عموماً [در ارائه روایات]، از ترتیب و زمانبندی بهره برده است؛ هرچند بعضاً با اشتباهات فاحشی نیز همراه بوده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
مطالبی که نویسنده درباره زندگی پیامبر(ص) در مدینه آورده، شبیه موضوعاتی است که بخاری ذکر نموده؛ گویی بهنوعی در ادامه | مطالبی که نویسنده درباره زندگی پیامبر(ص) در مدینه آورده، شبیه موضوعاتی است که بخاری ذکر نموده؛ گویی بهنوعی در ادامه آن‌ها آمده است. بااینوجود، از لحاظ محتوا و هدف، تفاوت محسوسی بین این دو به چشم می‌خورد. در این مورد نیز نویسنده از نظر دامنه موضوعاتی که بدان‌ها پرداخته، نسبت به [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]]، طیف وسیعتری را در بر می‌گیرد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
کتاب حاضر ـ برخلاف [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]] ـ با وفات پیامبر(ص) پایان نمی‌پذیرد. نویسنده در ادامه، روایاتی در مورد خلفای پیامبر(ص) مطرح می‌کند. صرف نظر از علاقه شخصی وی به طرح چنین موضوعاتی، ارائه این روایات، از این جنبه قابل تأمل است که خود می‌تواند گواه این مدعا باشد که دامنه کتب مغازی، نباید ضرورتاً به زندگی و فعالیتهای پیامبر(ص) محدود گردد<ref>ر.ک: همان</ref>. | کتاب حاضر ـ برخلاف [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخاری]] ـ با وفات پیامبر(ص) پایان نمی‌پذیرد. نویسنده در ادامه، روایاتی در مورد خلفای پیامبر(ص) مطرح می‌کند. صرف نظر از علاقه شخصی وی به طرح چنین موضوعاتی، ارائه این روایات، از این جنبه قابل تأمل است که خود می‌تواند گواه این مدعا باشد که دامنه کتب مغازی، نباید ضرورتاً به زندگی و فعالیتهای پیامبر(ص) محدود گردد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
نویسنده برای تدوین کتاب خود، از تاریخ و رخدادهای گذشته، بهره چندانی نبرده است و اگرچه بهعنوان مثال، روایات وی در مورد جنگ بدر، انسجام و توالی چندانی ندارند، بااینحال، وی در ارائه تصویری مطلوب و مناسب از جنگ بدر، موفق بوده است؛ هرچند که این تصویر در مقایسه با معلومات وی در مورد بدر، تصویری کمرنگ و مخدوش است. اما با وجود همین بضاعت اندک نیز وی توانسته مسائل فقهی و عقیدتی مورد علاقه‌اش را در کتاب خود گنجانده و | نویسنده برای تدوین کتاب خود، از تاریخ و رخدادهای گذشته، بهره چندانی نبرده است و اگرچه بهعنوان مثال، روایات وی در مورد جنگ بدر، انسجام و توالی چندانی ندارند، بااینحال، وی در ارائه تصویری مطلوب و مناسب از جنگ بدر، موفق بوده است؛ هرچند که این تصویر در مقایسه با معلومات وی در مورد بدر، تصویری کمرنگ و مخدوش است. اما با وجود همین بضاعت اندک نیز وی توانسته مسائل فقهی و عقیدتی مورد علاقه‌اش را در کتاب خود گنجانده و آن‌ها را با یکدیگر مرتبط سازد. | ||
وی جنگ بدر را مستمسکی برای جمعآوری روایات پراکنده در مورد آن قرار نداده است. به نظر او، واقعه بدر، یک حقیقت محض تاریخی است و باید مشتمل بر روایاتی باشد که مستقیماً و بلاواسطه به جنگ بدر و یا اهمیت آن مربوط است. | وی جنگ بدر را مستمسکی برای جمعآوری روایات پراکنده در مورد آن قرار نداده است. به نظر او، واقعه بدر، یک حقیقت محض تاریخی است و باید مشتمل بر روایاتی باشد که مستقیماً و بلاواسطه به جنگ بدر و یا اهمیت آن مربوط است. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
# هشدار عثمان و سایرین در مورد تفرقه و هرج و مرج، در واقعه قتل وی. | # هشدار عثمان و سایرین در مورد تفرقه و هرج و مرج، در واقعه قتل وی. | ||
در گزاره‌هایی که هماکنون درباره عثمان و فتنه، در اختیار داریم، روایاتی از قبیل آنچه که نویسنده - بالاخص در دو مورد آخر - نقل کرده، نمییابیم. ظاهراً وی بیشتر تمایل داشته تا بهجای نقل روایات متعدد در مورد عثمان، بخش اعظم | در گزاره‌هایی که هماکنون درباره عثمان و فتنه، در اختیار داریم، روایاتی از قبیل آنچه که نویسنده - بالاخص در دو مورد آخر - نقل کرده، نمییابیم. ظاهراً وی بیشتر تمایل داشته تا بهجای نقل روایات متعدد در مورد عثمان، بخش اعظم آن‌ها را حذف نماید؛ برای مثال، او حتی کوچکترین اشاره‌ای به نارضایتی مردم، از شیوه حکومتی عثمان، نکرده است و هیچگونه تلاشی برای تبیین و توجیه دلایل قتل وی، صورت نداده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||