پرش به محتوا

رسائل في الاجتهاد و التقليد و قاعدة لاضرر و ولاية الفقيه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه‎و' به 'ه‌و'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ک' به 'ه‌ک')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎و' به 'ه‌و')
خط ۴۹: خط ۴۹:


در فصل نخست، به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی اجتهاد پرداخته شده است. پیرامون معنای اصطلاحی اجتهاد، سه نظریه زیر مطرح شده است:
در فصل نخست، به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی اجتهاد پرداخته شده است. پیرامون معنای اصطلاحی اجتهاد، سه نظریه زیر مطرح شده است:
# نظریه مشهور که معتقدند اجتهاد، ملکه‌ای است که به‎وسیله آن، شخص توانایی استنباط حکم شرعی فرعی از اصول آن را بالفعل یا با قوه‌ای قریب به فعل، خواهد داشت. مقرر بر این تعریف، سه اشکال وارد نموده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/9 ر.ک: متن کتاب، ص9-‎10]</ref>.
# نظریه مشهور که معتقدند اجتهاد، ملکه‌ای است که به‌وسیله آن، شخص توانایی استنباط حکم شرعی فرعی از اصول آن را بالفعل یا با قوه‌ای قریب به فعل، خواهد داشت. مقرر بر این تعریف، سه اشکال وارد نموده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/9 ر.ک: متن کتاب، ص9-‎10]</ref>.
# نظریه علامه حلی و حاجبی که اجتهاد را به‌کار گرفتن تمام توان برای به ‎دست آوردن ظن به حکم شرعی دانسته‌اند. بر این تعریف هم چندین اشکال وارد شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/10 ر.ک: همان، ص10-‎11]</ref>.
# نظریه علامه حلی و حاجبی که اجتهاد را به‌کار گرفتن تمام توان برای به ‎دست آوردن ظن به حکم شرعی دانسته‌اند. بر این تعریف هم چندین اشکال وارد شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/10 ر.ک: همان، ص10-‎11]</ref>.
# نظریه مصنف که آن را به‌کار گرفتن تمام توان برای به‎‎ دست آوردن حجت بر حکم شرعی ذکر کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/13 ر.ک: همان، ص13]</ref>.
# نظریه مصنف که آن را به‌کار گرفتن تمام توان برای به‎‎ دست آوردن حجت بر حکم شرعی ذکر کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/13 ر.ک: همان، ص13]</ref>.
خط ۸۸: خط ۸۸:


تنقیح این امر، در پنج مبحث زیر، صورت گرفته است:
تنقیح این امر، در پنج مبحث زیر، صورت گرفته است:
# ولایت تکوینی؛ که مراد از آن، این است که زمام امور عالم، در دستان ایشان بوده و به‎واسطه تصرف در عالم، سلطنت تامه بر تمامی امور دارند؛ البته نه به‎صورت استقلالی، بلکه در طول قدرت خداوند و به اذن و اراده و اجازه او<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/228 ر.ک: همان، ص228]</ref>.
# ولایت تکوینی؛ که مراد از آن، این است که زمام امور عالم، در دستان ایشان بوده و به‌واسطه تصرف در عالم، سلطنت تامه بر تمامی امور دارند؛ البته نه به‎صورت استقلالی، بلکه در طول قدرت خداوند و به اذن و اراده و اجازه او<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/228 ر.ک: همان، ص228]</ref>.
# وجوب اطاعت و پیروی و قبول قول ایشان در احکام شرعیه و وظایف الهی و اعتقاد به اینکه قول و فعل ایشان، حجت است. در این‎باره، به آیات شریفه 7 سوره حشر: '''مَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا''' (آنچه را فرستاده [او] به شما داد، آن را بگیرید و از آنچه شما را بازداشت، بازایستید) و 21 سوره احزاب '''لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ''' (قطعاً براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نیکوست <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/233 ر.ک: همان، ص233-‎234]</ref>.
# وجوب اطاعت و پیروی و قبول قول ایشان در احکام شرعیه و وظایف الهی و اعتقاد به اینکه قول و فعل ایشان، حجت است. در این‎باره، به آیات شریفه 7 سوره حشر: '''مَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ مَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا''' (آنچه را فرستاده [او] به شما داد، آن را بگیرید و از آنچه شما را بازداشت، بازایستید) و 21 سوره احزاب '''لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ''' (قطعاً براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نیکوست <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/233 ر.ک: همان، ص233-‎234]</ref>.
# ثبوت منصب حکومت و ریاست دنیوی؛ در این خصوص، به آیه شریفه 55 سوره مائده: '''إِنَّمَا وَلِيكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ''' (ولى شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آورده‏اند؛ همان کسانى که نماز برپا مى‏دارند و در حال رکوع زکات مى‏دهند) استناد شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/236 ر.ک: همان، ص236]</ref>.
# ثبوت منصب حکومت و ریاست دنیوی؛ در این خصوص، به آیه شریفه 55 سوره مائده: '''إِنَّمَا وَلِيكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَ يؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ هُمْ رَاكِعُونَ''' (ولى شما، تنها خدا و پیامبر اوست و کسانى که ایمان آورده‏اند؛ همان کسانى که نماز برپا مى‏دارند و در حال رکوع زکات مى‏دهند) استناد شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/36659/1/236 ر.ک: همان، ص236]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش