۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
عقيدة الدروز؛ عرض و نقد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ها' به 'ه‌ها'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌گ' به 'ه‌گ') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ها' به 'ه‌ها') |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب، دارای | کتاب، دارای مقدمه‌های چاپ سوم و اول، تمهید، سه باب اصلی که هرکدام دارای فصولی هستند و یک خاتمه است. نویسنده در نگارش این منبع از 101 اثر بهره برده و بخش منابع کتاب را نیز با ذکر نام مؤلفین به ترتیب الفبا ارائه کرده است؛ [[الكامل في التاريخ]] نوشته [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]]، فتاوی [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|شيخ الإسلام ابن تیمیه]]، [[المنتظم في تاريخ الأمم و الملوك|المنتظم في تاريخ الملوك و الأمم]] [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|عبدالرحمن ابن جوزی]]، [[النجوم الزاهرة في ملوك مصر و القاهرة]] اثر [[ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی|یوسف ابن تغری بردی]]، [[الفصل في الملل و الأهواء و النحل]] [[ابن حزم، علی بن احمد|علی بن احمد بن حزم]] و... از جمله منابع این اثر هستند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/250 ر.ک: منابع کتاب، ص250-259]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمه چاپ اول می‌نویسد: فکر نمی‌کنم کسی بیندیشد که من با نگارش این اثر پا در راهی گذاشته‌ام که قبلاً طی نشده است؛ در این موضوع، کتاب‌های زیاد و مفیدی نوشته شده ولی هنوز هم مجال واسعی برای مزید دراسات در این موضوع هست تا | نویسنده در مقدمه چاپ اول می‌نویسد: فکر نمی‌کنم کسی بیندیشد که من با نگارش این اثر پا در راهی گذاشته‌ام که قبلاً طی نشده است؛ در این موضوع، کتاب‌های زیاد و مفیدی نوشته شده ولی هنوز هم مجال واسعی برای مزید دراسات در این موضوع هست تا جنبه‌های مخفی آن ظاهر شوند. متأسفانه، همه کتاب‌های خوبی که درباره دروز نوشته شده بهسرعت پس از چاپ، از بازار مفقود می‌شود و این به دلیل طریقت دروزیان در پنهان داشتن معتقداتشان است، آنان بهسرعت، همه کتاب‌ها را می‌خرند تا مردم از عقایدشان اطلاع نیابند. | ||
مباحث این کتاب، درباره بیان عقاید دروزیان و جوانب آن است و در برخی جوانب اصلی در عقاید آنان به بحث و نقض پرداخته می‌شود. خصوصاً دو قضیه اصلی در این عقیده یعنی الوهیت الحاکم و تناسخ ارواح. | مباحث این کتاب، درباره بیان عقاید دروزیان و جوانب آن است و در برخی جوانب اصلی در عقاید آنان به بحث و نقض پرداخته می‌شود. خصوصاً دو قضیه اصلی در این عقیده یعنی الوهیت الحاکم و تناسخ ارواح. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
فصل دوم از باب دوم کتاب درباره ردیات عقاید آنان است که متضمن دو مبحث است؛ دو عقیده مهم آنان در این بخش رد شده که عبارت است از مفهوم الوهیت و حلول لاهوت در ناسوت و دوم، ابطال قول آنان به تناسخ و رجعت. در این بخش به آیات قرآن کریم که این مفاهیم را از اساس باطل دانسته، استناد شده است. علت اختیار این دو نظریه در رد کردن این بوده که این دو نظر، شیرازه اصلی عقاید دروزیان را تشکیل می‌دهد و با ابطال این دو، بطلان این مذهب روشن می‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref> | فصل دوم از باب دوم کتاب درباره ردیات عقاید آنان است که متضمن دو مبحث است؛ دو عقیده مهم آنان در این بخش رد شده که عبارت است از مفهوم الوهیت و حلول لاهوت در ناسوت و دوم، ابطال قول آنان به تناسخ و رجعت. در این بخش به آیات قرآن کریم که این مفاهیم را از اساس باطل دانسته، استناد شده است. علت اختیار این دو نظریه در رد کردن این بوده که این دو نظر، شیرازه اصلی عقاید دروزیان را تشکیل می‌دهد و با ابطال این دو، بطلان این مذهب روشن می‌گردد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/9 ر.ک: همان، ص9]</ref> | ||
3- سومین باب این اثر درباره، شریعت دروز و تقسیم مجتمع در نزد آنان و موضع آنان درباره سایر ادیان و | 3- سومین باب این اثر درباره، شریعت دروز و تقسیم مجتمع در نزد آنان و موضع آنان درباره سایر ادیان و فرقه‌ها است. این باب نیز متضمن دو فصل است؛ در فصل اول شریعت دروز و تقسیم جامعه در نظر آنان بیان می‌شود؛ این فصل مشتمل بر مباحث ذیل است؛ | ||
# اینکه آنان ارکان اسلام را نقض می‌کنند و بهجای آن هفت ستون تکلیفی فرض می‌نمایند؛ که نویسنده در این قسمت از این بخش، درباره موضع آنان درباره ارکان اسلام خصوصاً در رساله حمزه که به نقض این ارکان پرداخته و بهجای آن هفت ستون تکلیفی جایگزین کرده، بحث کرده است. در این قسمت، همچنین نظر کلی آنان درباره اسلام نیز روشن می‌گردد. | # اینکه آنان ارکان اسلام را نقض می‌کنند و بهجای آن هفت ستون تکلیفی فرض می‌نمایند؛ که نویسنده در این قسمت از این بخش، درباره موضع آنان درباره ارکان اسلام خصوصاً در رساله حمزه که به نقض این ارکان پرداخته و بهجای آن هفت ستون تکلیفی جایگزین کرده، بحث کرده است. در این قسمت، همچنین نظر کلی آنان درباره اسلام نیز روشن می‌گردد. | ||
# ازدواج و طلاق وصیت نزد دروزیان از دیگر مباحث این فصل است. نویسنده در آن از اهم احکام و شرایع خاص به آن احکام، بهویژه در ازدواج و طلاق وصیت و غیره بحث می‌نماید. | # ازدواج و طلاق وصیت نزد دروزیان از دیگر مباحث این فصل است. نویسنده در آن از اهم احکام و شرایع خاص به آن احکام، بهویژه در ازدواج و طلاق وصیت و غیره بحث می‌نماید. | ||
# سومین مبحث اولین فصل از بخش سوم کتاب، به بیان تقسیم جامعه دروزیان می‌پردازد. محمد احمد خطیب در اینجا از تقسیمات جامعه درزی به عاقلان و جاهلان و طبقات آنان و کیفیت دخول جاهل در مسلک عاقلان صحبت می‌کند. | # سومین مبحث اولین فصل از بخش سوم کتاب، به بیان تقسیم جامعه دروزیان می‌پردازد. محمد احمد خطیب در اینجا از تقسیمات جامعه درزی به عاقلان و جاهلان و طبقات آنان و کیفیت دخول جاهل در مسلک عاقلان صحبت می‌کند. | ||
دومین فصل از باب سوم کتاب، به توضیح موضع دروزیان در قبال دیگر ادیان و | دومین فصل از باب سوم کتاب، به توضیح موضع دروزیان در قبال دیگر ادیان و فرقه‌ها می‌پردازد. خطیب، در این قسمت با استفاده از متون و نصوص خود آنان، از موضع آنان در قبال یهودیت، مسیحیت و طایفه نصیریه، صحبت می‌کند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/9 ر.ک: همان، ص9-10]</ref> | ||
پسازاین ابواب سه‌گانه، نوبت به خاتمه کتاب می‌رسد که اهم نتایج استخراج شده از مباحث کتاب در آن عرضه و بیان شده است و حکم اسلام درباره این طایفه و معامله با آنان نیز در خاتمه کتاب آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref> | پسازاین ابواب سه‌گانه، نوبت به خاتمه کتاب می‌رسد که اهم نتایج استخراج شده از مباحث کتاب در آن عرضه و بیان شده است و حکم اسلام درباره این طایفه و معامله با آنان نیز در خاتمه کتاب آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
کتاب فهرست مطالب ندارد و فهرست منابع در انتهای اثر ذکر شده است. پاورقیها علاوه بر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح محتوا است. | کتاب فهرست مطالب ندارد و فهرست منابع در انتهای اثر ذکر شده است. پاورقیها علاوه بر ارجاعات، حاوی مطالب مفیدی در شرح محتوا است. | ||
نویسنده در ارتباط با منابع و مصادر کتاب می‌نویسد: به نسبت به منابع و مراجع کتاب، اهتمام کردم که تمام کتاب‌های قدیم و جدید این طایفه را ببینم، کتاب‌های قدیمی موجود در | نویسنده در ارتباط با منابع و مصادر کتاب می‌نویسد: به نسبت به منابع و مراجع کتاب، اهتمام کردم که تمام کتاب‌های قدیم و جدید این طایفه را ببینم، کتاب‌های قدیمی موجود در کتابخانه‌های دانشگاه‌های خارجی و کتاب‌های تاریخی که درباره آنان و عقاید آنان صحبت کرده‌اند اعم از چاپی و خطی و در کتاب‌های جدید نیز اعم از ستایشگران و طعنکنندگان آنان، همه را دیدم. برای رعایت دقت بیشتر در مطالعاتم، بر نسخه واحد از رساله‌های خطی آنان اعتماد نکردم بلکه میان نسخه‌های متعدد نسخه‌های موجود از کتاب‌هایشان در اماکن متفاوت، تطبیق دادم تا بتوانم نتیجه درستی را از مطالعاتم استنتاج کنم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/10 ر.ک: مقدمه چاپ اول، ص10-11]</ref> | ||
محمد احمد خطیب در این اثر از استاد زید بن عبدالعزیز فیاض که یاریگر او در این پژوهش بوده و همچنین از سایرینی که به او کمک کرده‌اند بهویژه استاد زهیر شاویش، تقدیر و تشکر کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/11 ر.ک: همان، ص11]</ref> | محمد احمد خطیب در این اثر از استاد زید بن عبدالعزیز فیاض که یاریگر او در این پژوهش بوده و همچنین از سایرینی که به او کمک کرده‌اند بهویژه استاد زهیر شاویش، تقدیر و تشکر کرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/11 ر.ک: همان، ص11]</ref> | ||
نویسنده در مقدمه چاپ سوم کتاب، متذکر می‌شود که در این چاپ، تنقیح بعضی از چیزهایی که در چاپ قبلی آمده بوده و همچنین افزودن برخی موضوعات و | نویسنده در مقدمه چاپ سوم کتاب، متذکر می‌شود که در این چاپ، تنقیح بعضی از چیزهایی که در چاپ قبلی آمده بوده و همچنین افزودن برخی موضوعات و نکته‌ها به آن احساس می‌شد به آن افزوده شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39247/1/3 ر.ک: مقدمه چاپ سوم، ص3]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
==منبع مقاله== | ==منبع مقاله== | ||
مقدمه‌های کتاب. | |||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||