پرش به محتوا

قانون التأويل: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۳ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش'
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
خط ۳۸: خط ۳۸:
محقق اثر در مقدمه‌اش [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|ابوبکر بن عربی]] را فقیه، محدث، مفسر، ادیب، مورخ، محقق و در آخر متکلمی دانسته که منابع اصلی علم کلام را مطالعه کرده و نظرات محققانه مستقلی را با هدف کشف حقیقت مطرح کرده است. هدف او رد اباطیلی بوده که بر بسیاری از مباحث گذشتگان سیطره یافته و اختیار آرای پخته‌ای بوده که تعارضی با حقائق اسلام نداشته باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص18</ref>. ‎
محقق اثر در مقدمه‌اش [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|ابوبکر بن عربی]] را فقیه، محدث، مفسر، ادیب، مورخ، محقق و در آخر متکلمی دانسته که منابع اصلی علم کلام را مطالعه کرده و نظرات محققانه مستقلی را با هدف کشف حقیقت مطرح کرده است. هدف او رد اباطیلی بوده که بر بسیاری از مباحث گذشتگان سیطره یافته و اختیار آرای پخته‌ای بوده که تعارضی با حقائق اسلام نداشته باشد<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص18</ref>. ‎


کتاب در تاریخ 533ق تألیف شده است. با نگاهی به مباحث کتاب متوجه پراکندگی مباحث آن در علوم مختلف می‎شویم لذا همان‎گونه که محقق اثر نوشته کتاب قانون التأویل را نمی‌توان به یکی از علوم اسلامی به وجه روشنی نسبت داد؛ بلکه این اثر خلاصه علوم اسلامی به‎طور عام است. این کتاب در نوع خود یگانه و جامع فواید و مسائل پراکنده و هدف‎های مختلفی است<ref>ر.ک: مدخل کتاب، ص27</ref>. ‎
کتاب در تاریخ 533ق تألیف شده است. با نگاهی به مباحث کتاب متوجه پراکندگی مباحث آن در علوم مختلف می‌شویم لذا همان‎گونه که محقق اثر نوشته کتاب قانون التأویل را نمی‌توان به یکی از علوم اسلامی به وجه روشنی نسبت داد؛ بلکه این اثر خلاصه علوم اسلامی به‎طور عام است. این کتاب در نوع خود یگانه و جامع فواید و مسائل پراکنده و هدف‎های مختلفی است<ref>ر.ک: مدخل کتاب، ص27</ref>. ‎


محقق در انتهای مدخل به شیوه تحقیقی خود در این کتاب اشاره کرده است: تحقیق با استفاده از چهار نسخه خطی، اشاره به شماره آیات و سوره‎ها، استخراج آیات و اخبار، معرفی اعلام ذکر شده در کتاب، معرفی اماکن، تصحیح بسیاری از خطاهای نحوی و اشتباهات واضح نسخ، تحقیق مسائل علمی با بیان منابع مورد اعتماد و بیان آرای علمای سلف<ref>ر.ک: همان، ص42-41</ref>. ‎
محقق در انتهای مدخل به شیوه تحقیقی خود در این کتاب اشاره کرده است: تحقیق با استفاده از چهار نسخه خطی، اشاره به شماره آیات و سوره‎ها، استخراج آیات و اخبار، معرفی اعلام ذکر شده در کتاب، معرفی اماکن، تصحیح بسیاری از خطاهای نحوی و اشتباهات واضح نسخ، تحقیق مسائل علمی با بیان منابع مورد اعتماد و بیان آرای علمای سلف<ref>ر.ک: همان، ص42-41</ref>. ‎


نویسنده در ابتدای مباحث کتاب به آغاز فراگیری علوم و اینکه این علوم در طی چند سال آموخته، اشاره کرده است. او در ادامه تحصیلاتش از سه استاد در زمینه قرائت قرآن، علوم عربی و ریاضی استفاده می‌کند و در این رابطه به‎تفصیل به نام آثاری که در هر علم استفاده کرده اشاره می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص73-69</ref>. ‎
نویسنده در ابتدای مباحث کتاب به آغاز فراگیری علوم و اینکه این علوم در طی چند سال آموخته، اشاره کرده است. او در ادامه تحصیلاتش از سه استاد در زمینه قرائت قرآن، علوم عربی و ریاضی استفاده می‌کند و در این رابطه به‎تفصیل به نام آثاری که در هر علم استفاده کرده اشاره می‌کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص73-69</ref>. ‎
[[ابن عربی، محمد بن عبدالله|اشبیلی]] سپس به شرح سفر خود به‎قصد فراگیری علم می‌پردازد. او در آغاز گزارش سفرش حکایت جالبی را نقل می‌کند که سبب آغاز سفر علمی او بوده است. روزی در محضر تعدادی از معلمین بوده است که دلالی بر آن‎ها وارد می‎شود و بند از بسته کتبی که به همراه داشته می‌گشاید. بسته دلال مشتمل بر کتب علاء‎الدوله احمد بن محمد سمنانی (متوفی444ق) عالم بزرگ اشعری بوده است. اساتید [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|اشبیلی]] همه از اهمیت این کتب سخن می‌گویند. او از این واقعه و از این‎که دانشمندان سرزمینش این مباحث را به‎درستی نمی‌فهمند بسیار ناراحت شده و با خود قرار می‌گذارد که خود به این مقامات نائل شود و...<ref>ر.ک: همان، ص77-76</ref>. ‎ سپس به‎تفصیل سفرش را به مصر، اندلس و عراق با ذکر جزئیات شرح می‌دهد.
[[ابن عربی، محمد بن عبدالله|اشبیلی]] سپس به شرح سفر خود به‎قصد فراگیری علم می‌پردازد. او در آغاز گزارش سفرش حکایت جالبی را نقل می‌کند که سبب آغاز سفر علمی او بوده است. روزی در محضر تعدادی از معلمین بوده است که دلالی بر آن‎ها وارد می‌شود و بند از بسته کتبی که به همراه داشته می‌گشاید. بسته دلال مشتمل بر کتب علاء‎الدوله احمد بن محمد سمنانی (متوفی444ق) عالم بزرگ اشعری بوده است. اساتید [[ابن عربی، محمد بن عبدالله|اشبیلی]] همه از اهمیت این کتب سخن می‌گویند. او از این واقعه و از این‎که دانشمندان سرزمینش این مباحث را به‎درستی نمی‌فهمند بسیار ناراحت شده و با خود قرار می‌گذارد که خود به این مقامات نائل شود و...<ref>ر.ک: همان، ص77-76</ref>. ‎ سپس به‎تفصیل سفرش را به مصر، اندلس و عراق با ذکر جزئیات شرح می‌دهد.


او با دیدگاهی عرفانی «معرفت الله» را هدف از سفر به مناطق مختلف جهان و مطالعات شبانه‎روزی و دیدارش با دانشمندان دانسته و چنین استدلال می‎آورد: نگاه ما به عالم ازاین‎جهت نیست که جهان از ساختی متقن یا منظره‌ای زیبا یا نفعی فراگیر و یا جرمی بزرگ برخوردار است بلکه ازاین‎جهت است که مخلوق پروردگار است. همان‎گونه که توجه ما به نبی(ص) نه ازاین‎جهت است که آدمی یا قرشی و یا از چهره‌ای زیبا برخوردار است بلکه ازاین‎جهت است که او رسول‎الله است<ref>ر.ک: همان، ص117</ref>.
او با دیدگاهی عرفانی «معرفت الله» را هدف از سفر به مناطق مختلف جهان و مطالعات شبانه‎روزی و دیدارش با دانشمندان دانسته و چنین استدلال می‎آورد: نگاه ما به عالم ازاین‎جهت نیست که جهان از ساختی متقن یا منظره‌ای زیبا یا نفعی فراگیر و یا جرمی بزرگ برخوردار است بلکه ازاین‎جهت است که مخلوق پروردگار است. همان‎گونه که توجه ما به نبی(ص) نه ازاین‎جهت است که آدمی یا قرشی و یا از چهره‌ای زیبا برخوردار است بلکه ازاین‎جهت است که او رسول‎الله است<ref>ر.ک: همان، ص117</ref>.
خط ۵۱: خط ۵۱:
از دیگر مباحث مطرح شده در کتاب تأویل حروف مقطعه است. برای این حروف بیش از بیست قول ذکر شده است. هیچ‎کس به‎جز رسول‎الله(ص) ادعای فهم این حروف را نداشته است. وی در انتها بهترین قول را این می‌داند که آیات و کلمات قرآن از همین حروف ساخته شده و عرب هیچ‎گاه نخواهد توانست کتابی همانند قرآن بیاورد<ref>ر.ک: همان، ص209-208</ref>.
از دیگر مباحث مطرح شده در کتاب تأویل حروف مقطعه است. برای این حروف بیش از بیست قول ذکر شده است. هیچ‎کس به‎جز رسول‎الله(ص) ادعای فهم این حروف را نداشته است. وی در انتها بهترین قول را این می‌داند که آیات و کلمات قرآن از همین حروف ساخته شده و عرب هیچ‎گاه نخواهد توانست کتابی همانند قرآن بیاورد<ref>ر.ک: همان، ص209-208</ref>.


نویسنده گاه به رد فلاسفه پرداخته و این‎که عده‌ای خواسته‌اند با تلفیق شرع و فلسفه ادعا کنند که آن‎ها با هم سازگار و هماهنگ هستند و کلام نبی با کلام فیلسوف از یک منبع خارج می‎شوند را سخنی باطل دانسته که از عقول ناقص بر خواسته است<ref>ر.ک: همان، ص353</ref>.
نویسنده گاه به رد فلاسفه پرداخته و این‎که عده‌ای خواسته‌اند با تلفیق شرع و فلسفه ادعا کنند که آن‎ها با هم سازگار و هماهنگ هستند و کلام نبی با کلام فیلسوف از یک منبع خارج می‌شوند را سخنی باطل دانسته که از عقول ناقص بر خواسته است<ref>ر.ک: همان، ص353</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش