پرش به محتوا

خضر بک، خضر بن جلال‌الدین: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۳ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت'
جز (جایگزینی متن - 'می‎د' به 'می‌د')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ت' به 'ی‌ت')
خط ۵۰: خط ۵۰:


==تحصیل، مناصب==
==تحصیل، مناصب==
خضر بیک، در شهر تولدش، سوری‎حصار، زیر نظر پدرش که قاضی و از بزرگان آن شهر بود رشد کرد و مبادی علوم را آموخت. او در مسیر آموزشش به درس مولی فاضل محمد بن ادمغان مشهور به یکان، از شاگردان شمس‎الدین محمد بن حمزه فناری رفت و علوم عقلی و نقلی و سایر علوم متداول را نزد وی آموخت. خضر بیک در درس این استاد به کمال علمی رسید و با دختر وی ازدواج کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/25 ر.ک: همان، ص25-26]</ref>. از فرزندان او از این زن می‎توان «سنان‎الدین یوسف»، «یعقوب پاشا» و «احمد پاشا» را نام برد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/32 ر.ک: همان، ص32-33]</ref>.
خضر بیک، در شهر تولدش، سوری‎حصار، زیر نظر پدرش که قاضی و از بزرگان آن شهر بود رشد کرد و مبادی علوم را آموخت. او در مسیر آموزشش به درس مولی فاضل محمد بن ادمغان مشهور به یکان، از شاگردان شمس‎الدین محمد بن حمزه فناری رفت و علوم عقلی و نقلی و سایر علوم متداول را نزد وی آموخت. خضر بیک در درس این استاد به کمال علمی رسید و با دختر وی ازدواج کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/25 ر.ک: همان، ص25-26]</ref>. از فرزندان او از این زن می‌توان «سنان‎الدین یوسف»، «یعقوب پاشا» و «احمد پاشا» را نام برد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/32 ر.ک: همان، ص32-33]</ref>.


وی در سال 837ق، 27 سال داشت و در شهر سوری‎حصار، مدرس بود و با توجه به اینکه در 857ق، یعنی سال فتح قسطنطنیه، به منصب قضاوت رسید، باید گفت: بیست سال پیش از تصدی این منصب، به تدریس پرداخته است و تولی منصب قضاوت توسط او در 47 سالگی بوده است. وی سپس به ریاست مدرسه «سلطان محمد خان اول» در شهر «بورسا»ی ترکیه رسید و در آنجا شاگردان بسیاری از جمله مصلح‎الدین قسطلانی، علی عربی، مصلح‎الدین خواجه‎زاده و شمس‎الدین احمد خیالی و... که دو نفر اخیر نایب او در مدرسه بودند، پرورش داد. وی سپس مدرّس مدرسه «یلدرم خان» در شهر «بورسا» شد و پس از آن در «عینکول» به قضاوت پرداخت و متولی تدریس در دانشگاه بزرگ «ادرنه» شد. او سپس متولی قضاوت «ینولی» و پس از آن «قسطنطنیه» شد و در این منصب بود تا از دنیا رفت. به گزارش سخاوی او در سال 859 به سفر مکه رفت. در همین سفر، ابن عزم مغربی او را ملاقات کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/30 ر.ک: همان، ص30-31]</ref>.
وی در سال 837ق، 27 سال داشت و در شهر سوری‎حصار، مدرس بود و با توجه به اینکه در 857ق، یعنی سال فتح قسطنطنیه، به منصب قضاوت رسید، باید گفت: بیست سال پیش از تصدی این منصب، به تدریس پرداخته است و تولی منصب قضاوت توسط او در 47 سالگی بوده است. وی سپس به ریاست مدرسه «سلطان محمد خان اول» در شهر «بورسا»ی ترکیه رسید و در آنجا شاگردان بسیاری از جمله مصلح‎الدین قسطلانی، علی عربی، مصلح‎الدین خواجه‎زاده و شمس‎الدین احمد خیالی و... که دو نفر اخیر نایب او در مدرسه بودند، پرورش داد. وی سپس مدرّس مدرسه «یلدرم خان» در شهر «بورسا» شد و پس از آن در «عینکول» به قضاوت پرداخت و متولی تدریس در دانشگاه بزرگ «ادرنه» شد. او سپس متولی قضاوت «ینولی» و پس از آن «قسطنطنیه» شد و در این منصب بود تا از دنیا رفت. به گزارش سخاوی او در سال 859 به سفر مکه رفت. در همین سفر، ابن عزم مغربی او را ملاقات کرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/30 ر.ک: همان، ص30-31]</ref>.
خط ۵۶: خط ۵۶:
==اطلاعات علمی==
==اطلاعات علمی==
===علوم لغوی===
===علوم لغوی===
خضر بن جلال‎الدین، اهتمام خاصی به علوم زبان عربی داشت و در میان این علوم، در نظم ید طولایی داشت. برخی مورخان، قصایدی را در علوم مختلف برایش ذکر کرده‌اند و از مساجلات شعریه شیرین او می‎توان مساجله میان او و شمس‎الدین جزری شافعی را نام برد که طاش کبری‎زاده آن را ذکر کرده است. او در سرودن شعر به زبان‎های فارسی و ترکی نیز مهارت داشت. شیخ عثمان کلیسی درباره قصیده نونیه او گفته: این قصیده در اوج فصاحت است و سراینده‌اش در هیچ جا از قوانین عروض خارج نشده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/26 ر.ک: همان، ص26-27]</ref>.
خضر بن جلال‎الدین، اهتمام خاصی به علوم زبان عربی داشت و در میان این علوم، در نظم ید طولایی داشت. برخی مورخان، قصایدی را در علوم مختلف برایش ذکر کرده‌اند و از مساجلات شعریه شیرین او می‌توان مساجله میان او و شمس‎الدین جزری شافعی را نام برد که طاش کبری‎زاده آن را ذکر کرده است. او در سرودن شعر به زبان‎های فارسی و ترکی نیز مهارت داشت. شیخ عثمان کلیسی درباره قصیده نونیه او گفته: این قصیده در اوج فصاحت است و سراینده‌اش در هیچ جا از قوانین عروض خارج نشده است<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/26 ر.ک: همان، ص26-27]</ref>.


===علوم عقلی===
===علوم عقلی===
او در فروع مختلف علوم عقلی مهارت یافت و به علوم غریبه و فنون نادره نیز دست پیدا کرد. وی را به سرعت فهم و کثرت حفظ توصیف کرده‌اند. درباره او گفته شده بعد از «فناری» کسی مانند خضر بیک، بر علوم غریبه تسلط نداشت. در تأیید این ماجرا می‎توان به مناظره وی در دهه سوم عمرش با شخصی در محضر سلطان «محمد خان» اشاره کرد که طاش کبری‎زاده و ابوالحسنات لکنوی ذکر کرده‌اند و بروکلمان نیز به آن اشاره کرده‎ است. در این ماجرا، سلطان از پیروزی خضر بیک، به وجد آمد و مدرسه جدش، سلطان محمد خان اول، در شهر «بروسا» را در اختیار وی نهاد و او در آنجا به تدریس پرداخت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/27 ر.ک: همان، ص27-28]</ref>.
او در فروع مختلف علوم عقلی مهارت یافت و به علوم غریبه و فنون نادره نیز دست پیدا کرد. وی را به سرعت فهم و کثرت حفظ توصیف کرده‌اند. درباره او گفته شده بعد از «فناری» کسی مانند خضر بیک، بر علوم غریبه تسلط نداشت. در تأیید این ماجرا می‌توان به مناظره وی در دهه سوم عمرش با شخصی در محضر سلطان «محمد خان» اشاره کرد که طاش کبری‎زاده و ابوالحسنات لکنوی ذکر کرده‌اند و بروکلمان نیز به آن اشاره کرده‎ است. در این ماجرا، سلطان از پیروزی خضر بیک، به وجد آمد و مدرسه جدش، سلطان محمد خان اول، در شهر «بروسا» را در اختیار وی نهاد و او در آنجا به تدریس پرداخت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18368/1/27 ر.ک: همان، ص27-28]</ref>.


===علوم قرآنی و فقه===
===علوم قرآنی و فقه===
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش