۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ها' به 'ها'
جز (جایگزینی متن - 'ید' به 'ید') |
جز (جایگزینی متن - 'ها' به 'ها') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
کتاب معجم ابن مقری، همواره موردتوجه و اهتمام علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. دلیل این امر، کثرت اقتباسات و نقلشان از این کتاب است. مثلاً [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|حافظ ابونعیم اصفهانی]] در دو کتاب «[[حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء|الحلیة]]» و «ذكر أخبار إصبهان» زیاد از این کتاب نقل کرده است. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|حافظ سمعانی]] نیز از این اشخاص هستند. علت این اقبال را میتوان در دو امر جست؛ یکی اعتماد آنان به مؤلف این کتاب و صحت نسبت کتاب به وی و دوم: اختصاص مؤلف به ذکر برخی روایات و معلومات که در جای دیگر یافت نمیشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/9 ر.ک: همان، ص9-10]</ref> | کتاب معجم ابن مقری، همواره موردتوجه و اهتمام علما بوده؛ خاصه علمایی که به علم تراجم و انساب اهمیت میدهند. دلیل این امر، کثرت اقتباسات و نقلشان از این کتاب است. مثلاً [[ابونعیم، احمد بن عبدالله|حافظ ابونعیم اصفهانی]] در دو کتاب «[[حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء|الحلیة]]» و «ذكر أخبار إصبهان» زیاد از این کتاب نقل کرده است. [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و [[سمعانی، عبدالکریم بن محمد|حافظ سمعانی]] نیز از این اشخاص هستند. علت این اقبال را میتوان در دو امر جست؛ یکی اعتماد آنان به مؤلف این کتاب و صحت نسبت کتاب به وی و دوم: اختصاص مؤلف به ذکر برخی روایات و معلومات که در جای دیگر یافت نمیشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/9 ر.ک: همان، ص9-10]</ref> | ||
خود [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] مینویسد: این کتابی است که در آن اسامی محدثینی را جمع | خود [[ابن مقری، محمد بن ابراهیم|ابن مقری]] مینویسد: این کتابی است که در آن اسامی محدثینی را جمع کردهام که از آنها در حجاز و مکه و مدینه و مصر و شام و عراق و دیگر جاها، استماع کردهام. من از هر شیخ و استادی یک یا چند حدیث را ذکر نموده و کتاب را بر اساس حروف الفبا مرتب کردهام تا بر تعداد این اساتید، واقف باشم. البته ترتیب الفبایی کتاب با یک استثناء مواجه است یعنی به خاطر تعظیم پیامبر اکرم(ص)، ابتدای کتاب را با نام محمد آغاز کردهام.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref> | ||
کسی که این کتاب را مطالعه کند، متوجه میشود که مؤلف آن، صرفاً بر روایت احادیث بسنده نکرده بلکه فواید دیگری را نیز در آن مییابد که اکثر آنها مربوط به علم أنساب است؛ اطلاعات مربوط به أنساب بهطور ویژه در اساتید وی پررنگ میشود؛ وی نسبت آنان به اجدادشان و شهرهایشان و... را بیان میکند. از دیگر اطلاعات این کتاب، جرح و تعدیل و تاریخ وفیات است. همچنین از حکایات و اخباری که از علما و محدثین درباره احوالات شخصیشان مانند زهدشان و اجتهادشان در مسائل فقهی و دیگر حکایات شیرین یا تلخ، نقل شده، میتوان بهعنوان دیگر اطلاعات این اثر نام برد. گاه نیز در کتاب مشاهده میکنیم که مؤلف بجای روایت، حکایت یا ابیاتی از شعر را از شیخی از شیوخش ذکر میکند تا متذکر شود که این شخص نیز در دایره اساتید وی بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/10 ر.ک: همان، ص10-11]</ref> | کسی که این کتاب را مطالعه کند، متوجه میشود که مؤلف آن، صرفاً بر روایت احادیث بسنده نکرده بلکه فواید دیگری را نیز در آن مییابد که اکثر آنها مربوط به علم أنساب است؛ اطلاعات مربوط به أنساب بهطور ویژه در اساتید وی پررنگ میشود؛ وی نسبت آنان به اجدادشان و شهرهایشان و... را بیان میکند. از دیگر اطلاعات این کتاب، جرح و تعدیل و تاریخ وفیات است. همچنین از حکایات و اخباری که از علما و محدثین درباره احوالات شخصیشان مانند زهدشان و اجتهادشان در مسائل فقهی و دیگر حکایات شیرین یا تلخ، نقل شده، میتوان بهعنوان دیگر اطلاعات این اثر نام برد. گاه نیز در کتاب مشاهده میکنیم که مؤلف بجای روایت، حکایت یا ابیاتی از شعر را از شیخی از شیوخش ذکر میکند تا متذکر شود که این شخص نیز در دایره اساتید وی بوده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39650/1/10 ر.ک: همان، ص10-11]</ref> | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
# رونویسی از کتاب و مقابله آن با نسخ خطی. | # رونویسی از کتاب و مقابله آن با نسخ خطی. | ||
# ضبط کتاب به لحاظ سندی و متنی با رجوع به کتابهای رجالی و کتابهای ضبط الفاظ غریب. | # ضبط کتاب به لحاظ سندی و متنی با رجوع به کتابهای رجالی و کتابهای ضبط الفاظ غریب. | ||
# یاری جستن از دیگر کتابهایی که دیگران از همین مؤلف نقل | # یاری جستن از دیگر کتابهایی که دیگران از همین مؤلف نقل کردهاند؛ مانند: «[[حلية الأولیاء و طبقات الأصفياء|حلیة الأولیاء]]» ابونعیم، «[[تاريخ أصبهان (ذكر أخبار أصبهان)|تاریخ اصبهان]]» از همو، «[[تاریخ بغداد]]» و «[[الجامع لأخلاق الراوی و آداب السامع|الجامع لأخلاق الراوي و آداب السامع]]» [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و.... | ||
# یاری جستن از دیگر کتابهای حدیثی که با این کتاب در شیوخ اشتراک داشته است. | # یاری جستن از دیگر کتابهای حدیثی که با این کتاب در شیوخ اشتراک داشته است. | ||
# شمارهگذاری احادیث. | # شمارهگذاری احادیث. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
==منبع مقاله== | ==منبع مقاله== | ||
# مقدمه محقق کتاب. | # مقدمه محقق کتاب. | ||
# [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/3299 انصاری، حسن، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز | # [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/3299 انصاری، حسن، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377]. | ||
== وابستهها == | == وابستهها == | ||