دیوان محتشم کاشانی: تفاوت میان نسخه‌ها

زبان [[محتشم، علي بن احمد|محتشم]]، زبانی صریح و ساده و به‎دوراز هرگونه تکلف و تصنع است؛ هرچند زبانی شاعرانه و تصویری است و از ترکیبات مختلف بهره فراوان برده است اما در واقع احساسات و عواطف صادقانه مذهبی خود را با زبانی روان و ساده بیان کرده است. زبان مرثیه‌های محتشم بسیار صمیمانه و عاطفی است. این عاطفی و احساسی بودن زبان را می‎توان در سه سطح «آوایی، واژگانی و نحوی» بیان نمود. مجموع عواملی که زبان وی را احساسی کره است عبارتند از:

[[محتشم، علي بن احمد|محتشم کاشانی]] از بزرگ‎ترین و مشهورترین شعرای دوره صفویه است که می‎توان وی را پیشرو مرثیه‎‎سرایانی‎ دانست که‎ درباره سوگواری‎های مذهبی اشعاری پرسوزوگداز سروده‎‎اند‎ دانست‎. سه‎ دیوان‎ غزل‎ ترتیب داده محتوی بر٧٠٠٠ بیت، دیوان اول را صبائیه، دیوان ثانی را جلالیه و دیوان ثالث را شبابیه نامیده‌اند و دیوان قصاید حضرات ائمه(ع) و مدایح ملوک‎ نیز جمع نمود. قریب به ٨٠٠٠ بیت و رساله معمائیات و تاریخ نیز نوشته است. دیوان محتشم شامل شیبیه، شبابیه، صبابیه، رساله جلالیه، رساله نقل عشاق، ضروریات و معمائیات است، مجموع آن‎ها‎ به‎ سیزده هزار بیت می‌رسد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/79078/30 ر.ک: کمال‎الدینی، سید محمدباقر؛ محمدعلی نژاد، راضیه؛ ص30]</ref>‏؛ البته در کتاب حاضر پس از رساله جلالیه و نقل عشاق به ترتیب قصاید، مراثی و مناقب، غزلیات، رباعیات، مثنویات و قطعات در ضمن چند بخش ارائه شده است.

در ادبیات پارسی با آن‎که قریب 350 سال از زمان مرثیه دوازده‎بند محتشم آن می‎گذرد و هزاران شاعر به پیروی از آن ترکیب‎بندهای مختلف ساخته‌اند، به‎جرئت می‎توان گفت که هنوز هیچ‎کدام به گیرایی و تأثیر عمیق آن در روح نمی‌رسد با آن‎که بعضی از آن‎ها از آثار اساتید بزرگ می‎باشد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص44</ref>‏.